Σύνοδος Κορυφής: Οι «σκληροί» κερδίζουν, οι «πρόθυμοι» χάνουν

Ο Όρμπαν απέδειξε ότι όσο πιο σκληρό καρύδι είναι κάποιος στα σχέδια Βρυξελλών – Βερολίνου τόσο μεγαλύτερα κέρδη αποκομίζει, σε αντίθεση με τους δεδομένους «πρόθυμους» όπως η Ελλάδα – Η Ε.Ε. χρυσοπλήρωσε με 10 δισ. ευρώ την Ουγγαρία ξεχνώντας τα περί κράτους δικαίου για μια ανώδυνη – «στημένη» συναίνεση του Όρμπαν που, πάντως, δεν απέσυρε το σκληρό βέτο για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας 

Του Βασίλη Γαλούπη

Οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι, οι Έλληνες ιδιαίτερα, βλέπουν διαρκώς δυο μέτρα και δυο σταθμά στις αποφάσεις της Ε.Ε. Διαπιστώνουν ατιμωρησία για τους ισχυρούς και παράκαμψη των μικρών χωρών. Υπερεθνικές ευρωπαϊκές αρχές όποτε βολεύει τους «μεγάλους» του μπλοκ και έναν απλό ανταγωνισμό συμφερόντων κρατών σε όλα τ’ άλλα. 

Και κυρίως βλέπουν Βρυξέλλες – Βερολίνο να ορίζουν τις πολιτικές των «27» σύμφωνα με το στενό δικό τους συμφέρον, χωρίς να αντιμετωπίζουν ποτέ συνέπειες. 

Αυτό το υποκριτικό παιχνίδι της Ε.Ε. το έχει κατανοήσει και το παίζει καλύτερα απ’ όλους ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας. Για τις εκκρεμότητες που βιάζεται κάθε φορά να τακτοποιήσει η Ε.Ε., ο Όρμπαν αποτελεί ένα μόνιμο εσωτερικό σοκ. Έχει εξελιχθεί στον πιο δύσκολο «παίκτη» για τις Βρυξέλλες. 

Για τους πολίτες της χώρας του, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ο λαός του Όρμπαν βγήκε κερδισμένος κατά 10 δισ. ευρώ από το μυστικό deal που έκανε για να παραχωρήσει ένα ανώδυνο «ναι» στην ένταξη της Ουκρανίας, αλλά κρατώντας παράλληλα το «βαρύ» βέτο.

Στη Σύνοδο Κορυφής οι άλλοι 26 εθνικοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν να αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία, παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις του Όρμπαν. 

Στην πράξη, η Ε.Ε. αποδέσμευσε 10 δισεκατομμύρια δολάρια για την Ουγγαρία, τα οποία είχε παγώσει λόγω των παραβιάσεων του κράτους δικαίου. Μπροστά στην κάψα για την Ουκρανία η Ευρώπη ξέχασε τα περί κράτους δικαίου, πλήρωσε τον Όρμπαν κι έτσι ο τελευταίος τη στιγμή της ψηφοφορίας για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις βγήκε από την αίθουσα, ώστε να θεωρηθεί «απών» από την ψηφοφορία. 

Αυτό σερβιρίστηκε αρχικά ως νίκη της Ε.Ε. Μέχρι που χθες ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας άσκησε βέτο στο πακέτο βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αξίας 50 δισ. για την Ουκρανία και προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να σταματήσει την ένταξη του Κιέβου αφότου οι ενταξιακές συνομιλίες πήραν την έγκριση της Ε.Ε.

Το αρχικό πράσινο φως για έναρξη συνομιλιών με σκοπό την ένταξη της Ουκρανίας είναι με την ιστορική έννοια σημαντικό, αλλά παραμένει στη σφαίρα της θεωρίας. Είναι μια χώρα σε πόλεμο, δεν πληροί τις περισσότερες προϋποθέσεις της Ε.Ε. και ο ευρωπαϊκός ενταξιακός διάλογος εκτιμάται να κρατήσει το λιγότερο 10 χρόνια. Το πακέτο των 50 δισ., όμως, που μπλόκαρε ο Όρμπαν αποτελούσε άμεση προτεραιότητα. Και «πονάει» εδώ και τώρα το Κίεβο. 

Η Ε.Ε. φοβόταν εδώ και καιρό την αντίσταση του Ούγγρου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακρατούσε παγωμένα τα 10 δισ. ευρώ ως μέσο πίεσης για την αλλαγή στάσης του φιλορώσου Ούγγρου, δείγμα αδυναμίας των Βρυξελλών. Τώρα, η Ε.Ε. θα κάνει τα στραβά μάτια στις δικές της αξίες υπέρ του «αυταρχικού» Όρμπαν για να προχωρήσει το ζήτημα της Ουκρανίας. Στις αρχές Δεκεμβρίου, μάλιστα, ο Μακρόν κάλεσε σε δείπνο στο Ελιζέ τον Όρμπαν σε μια προσπάθεια να τον φέρει με τα ευρωπαϊκά «νερά». 

Από τις εξελίξεις φαίνεται ότι ο στόχος του Γάλλου προέδρου δεν επιτεύχθηκε. Αντίθετα, ο Όρμπαν έκανε τη δουλειά του. Αν και ο Ούγγρος πρωθυπουργός έχει φιλοτουρκική στάση και βρίσκεται συχνά απέναντι από τις ελληνικές θέσεις, δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς ότι για τα συμφέροντα της χώρας του λειτουργεί αποτελεσματικά. 

Στην ίδια χρονική συγκυρία, η ελληνική πλευρά πιέζεται πια ασφυκτικά από τον Γερμανό καγκελάριο Σολτς και την Ε.Ε. να δώσει το πράσινο φως στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας, όταν τα Τίρανα κρατούν εμμονικά προφυλακισμένο τον Φρέντι Μπελέρη. Ο Σολτς έφτασε να απειλεί ότι θα αφαιρεθεί το όπλο του βέτο συνολικά, με αφορμή την ελληνική στάση στο «αλβανικό». 

Βέβαια και ο Όρμπαν όλα όσα κάνει είναι πάντα με το βλέμμα στις εκλογές. Όμως μεγάλο κομμάτι των Ούγγρων αισθάνεται ότι ωφελείται από τις προτεραιότητές του, που βάζουν τη Βουδαπέστη μπροστά από τις Βρυξέλλες. 

Το 2022, για παράδειγμα, ο Όρμπαν πλήρωσε 13η σύνταξη, απάλλαξε τους πολίτες κάτω των 25 ετών από τον φόρο εισοδήματος και προστάτεψε τους Ούγγρους από τον πληθωρισμό παγώνοντας τις τιμές σε καύσιμα – τρόφιμα. Την ίδια στιγμή, όμως, κοιτάει να κυριαρχήσει πάνω στο κράτος δικαίου και στα ΜΜΕ, ένα κουσούρι σοβαρό, που του «απέδωσε» το παρατσούκλι «ο δικτάτορας» στις Βρυξέλλες. Αλλά, προφανώς, και στην Ουγγαρία οι εκλογές κερδίζονται κυνικά στο πορτοφόλι του ψηφοφόρου.

Ο Όρμπαν συνεχίζει να κάνει σκληρό παζάρι. Στο κρατικό ραδιόφωνο της χώρας του επιμένει ότι μπλόκαρε το πακέτο βοήθειας 50 δισ. προς την Ουκρανία για να διασφαλίσει ότι η Ουγγαρία θα λάβει τα κεφάλαια που θέλει από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.: «Είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την Ουγγαρία να καταστήσει σαφές ότι πρέπει να πάρει αυτό που δικαιούται. Όχι το μισό ή το 25%».

Ουσιαστικά, η λήψη της ευρωπαϊκής απόφασης με τη «στημένη» παράκαμψη της Ουγγαρίας δίνει μόνο ένα πρόσκαιρο μήνυμα πυγμής. Στην πραγματικότητα, κάνει την Ε.Ε. να δείχνει ακόμα πιο αδύναμη και ασυνάρτητη.

Το βασικό πρόβλημα είναι πως, όπως χρόνια αποδεικνύεται, η υποκρισία κι όχι οι ευρωπαϊκές αρχές βρίσκονται στην καρδιά της Ε.Ε. Οι Βρυξέλλες υποκλίνονται μόνο στη δύναμη του ισχυρού και πετούν απ’ το παράθυρο τις αρχές όλου του οικοδομήματος όποτε κάποιος ικανός διαπραγματευτής βρίσκεται σε θέση να τις εκβιάσει.