Το στρογγυλό τραπέζι για την κρίση του κράτους δικαίου στην Ευρώπη και πόσο αφορά την Ελλάδα, στο οποίο συμμετείχαν κορυφαίοι καθηγητές Νομικής, συγκέντρωσε το ενδιαφέρον την πρώτη ημέρα των εργασιών του 6ου Ετήσιου Συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών: «Η Ελλάδα Μετά VI: Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση»
Στη δική του παρέμβαση ο καθηγητής Νομικής στο ΕΚΠΑ, Αντώνης Καραμπατζός σημείωσε: «Στην υπόθεση των υποκλοπών είχαμε τρία ορόσημα. Η αλλαγή του νόμου για την υπαγωγή της ΕΥΠ, η ενημέρωση του ενδιαφερόμενου και η μεταφορά πρόσφατα των αρμοδιοτήτων της ΓΓ του Πρωθυπουργού. Όλες έγιναν σε άσχετα νομοσχέδια, δείγμα κακής νομοθέτησης που όμως έχει σημασία στο τελικό αποτέλεσμα.
Ενδιαφέρον έχει η πρόσφατη Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου στις χώρες της ΕΕ. Ένα βασικό της εύρημα για την Ελλάδα είναι ο περιορισμός στη λειτουργία του Τύπου, οι αδιαφανείς όροι χρηματοδότησης των ΜΜΕ, ο τρόπος επιλογής των Ανώτατων Δικαστών και η αίσθηση διάχυτης διαφθοράς. Το Ευρωβαρόμετρο δείχνει θλιβερά ποσοστά».
Ο επίσης ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Αντώνης Μανιτάκης σε διαδικτυακή παρέμβασή του υποστήριξε: «Η υπόθεση των υποκλοπών έχει δοκιμάσει το κράτος δικαίου. Αποτελεί αναμφίβολα πλήγμα σοβαρό στη Δημοκρατία. Δεν καταργήθηκε όμως το κράτος δικαίου. Πέραν των θεσμικών αναταράξεων, η κοινωνία και οι Ανεξάρτητες Αρχές άντεξαν. Η ΑΔΑΕ και ο πρόεδρος της ανταποκρίθηκαν στο ρόλο της. Θετικό είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός παραδέχονται ότι έγινε πολιτικό σφάλμα . Δεν είναι όμως επαρκές. Υπάρχει η ανάγκη να διαλευκανθεί και για τη κυβέρνηση είναι μια χρυσή ευκαιρία. Την πρώτη ευθύνη την έχει πάντα ο Πρωθυπουργός. Όμως και η Αντιπολίτευση πρέπει να κάνει προτάσεις όχι μόνο καταγγελίες. Οι συνταγματικοί θεσμοί είναι όρθιοι. Έχουμε πρόβλημα κουλτούρας συναίνεσης. Χρειαζόμαστε πολιτική κουλτούρα και πρακτικές.
«Η Δημοκρατία βασίζεται στην εμπιστοσύνη», τόνισε με τη σειρά του ο αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ, Νίκος Παπασπύρου και πρόσθεσε: «Οι Θεσμοί έχουν αποστολή να διευκολύνουν κι όχι να θρυμματίζουν την εμπιστοσύνη. Το άρθρο 86 δεν υπάρχει για να προστατεύει του πολιτικούς, αλλά για να δίνει στη κυβερνητική πλειοψηφία τη δυνατότητα ελέγχου. Υπάρχει πρόβλημα εμπιστοσύνης σήμερα. Δεν πρέπει το διακύβευμα των εκλογών να είναι ο θάνατος μου- η ζωή σου».
Από την πλευρά του ο Σπύρος Βλαχόπουλος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ, επεσήμανε: «Είναι απολύτως απαραίτητο να έχουμε θεσμικά αντίβαρα. Σαν να μην υπάρχουν στο πολιτικό και συνταγματικό λεξιλόγιο. Δε γίνεται καμία συζήτηση επ’ αυτού. Οι Ανεξάρτητες Αρχές για παράδειγμα. Η ίδρυσή τους είναι πολύ θετική. Επίσης ότι αποφασίζει ακόμα η εκάστοτε πλειοψηφία αλλά είναι περιορισμένοι μηχανισμοί ελέγχου. Είναι απαραίτητη η αναβάθμιση του ελέγχου από το Κοινοβούλιο. Επίσης δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος συνταγματικής νομιμότητας π.χ Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που εξαιρούνται».
Ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, Βασίλης Σκουρής, σημείωσε: «Ο τρόπος επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης κακώς φέρεται ως παράδειγμα αμφιβολίας του κράτους δικαίου στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στους θεσμούς δίνουν εγκυρότητα τα πρόσωπα. Κράτος Δικαίου και Δημοκρατία πρέπει να συνυπάρχουν. Οι πλειοψηφίες πρέπει να μην μπορούν να καταπιέζουν τις μειοψηφίες».
O ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Νίκος Αλιβιζάτος, ανέφερε: «Δε συμμερίζομαι ότι η Ελλάδα έχει ξεφύγει από τα ισχύοντα στην Ευρώπη ότι δηλαδή δεν είναι κράτος δικαίου. Με τα ισχύοντα κριτήρια της Επιτροπής της Βενετίας η Ελλάδα πληροί όλα τα κριτήρια που προσδιορίζουν το κράτος Δικαίου. Ακραία παραδείγματα στην Ευρώπη είναι η Ρωσία και η Τουρκία που μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν είναι κράτη δικαίου. Τρία είναι τα στοιχεία που το καθορίζουν: Άρνηση υπεροχής ευρωπαϊκού δικαίου, έλεγχος ΜΜΕ και επιρροή της Δικαιοσύνης. Στην Ελλάδα δεν έχουμε τέτοια ζητήματα, μολονότι επί ΣΥΡΙΖΑ είχαμε κάποια μικρά φαινόμενα. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποια προβλήματα όπως καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης κι από κει ξεκινούν όλα. Το απόρρητο μας έχει σκανδαλίσει όλους».
Κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας, το αξιακό σύστημα της κοινωνίας μας βρίσκεται σε πλήρη κατάρρευση. Υπηρέτες της (ανεξάρτητης) δικαστικής εξουσίας αναλαμβάνουν ανώτατες πολιτειακές και πολιτικές θέσεις μετά τη συνταξιοδότηση τους, φανερώνουν έτσι τις ιδιαίτερες σχέσεις της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας. Οι δε πολιτικές αξίες σπάνια συμπίπτουν με τις εθνικές επιδιώξεις. Το πολιτικό σύστημα θέτει την ίδια την επιβίωση του ως υπέρτατη αξία, δεν λειτουργεί με ηθική, ούτε βασίζεται στο φυσικό νόμο. Η πληροφορία, δίνει δύναμη στους αδύνατους της πολιτικής, έστω και αν αποκτήθηκε έξω από τα όρια του νόμου, της αξιοπρέπειας και της ηθικής.
Παράδειγμα: Για τα παράνομα πρόστιμα των 60+, υπήρξε ο «συνταγματικά αποδεκτός περιορισμός των ατομικών τους δικαιωμάτων», κατά τη γνώμη των ανώτατων δικαστών. Επισημαίνω πως είναι η μόνη ομάδα, μαζί με τους πολιτικούς που οι συντάξεις τους δεν έχουν μνημονιακές περικοπές. Στη χώρα λοιπόν του Σοφοκλή, εκεί που η Αντιγόνη και το φυσικό δίκαιο διδάσκονται στα μικρά παιδιά, εκεί οι μεγαλοδικαστές κρίνουν αποδεκτές τις περικοπές των συνταγματικών ελευθεριών των άλλων κοινωνικών ομάδων.
Σε αυτή τη χώρα είναι που ευδοκιμούν και οι ντροπιαστικές υποκλοπές και οι εκπτώσεις του αξιακού της συστήματος των πολιτικών και της πολιτικής. Ο έχων το μαχαίρι (εξουσία) τρώει πεπόνι, η μη έχων όχι μόνο δεν το προσεγγίζει. Αλλά και τα όποια μυστικά του, χρησιμοποιούνται ως σκαλοπάτι στις καριέρες κάποιων.
Μέσα στη μεγάλη κατάπτωση, η δημοκρατία παραπαίει, οι δε ειδικοί και οι ξένοι μας κρούουν μάταια τον κώδωνα.
Για τη Δημοκρατία αποτελεί σοβαρό πλήγμα. Άρα εμάς στην Ελλάδα δεν μας αφορά.
Μένιπε
Όντως, δημοκρατία και τρόπος διακυβέρνησης Μητσοτάκη είναι ασύμβατες έννοιες, έχεις δίκιο.