Από χθες το βράδυ ξεκίνησε η επιχείρηση μεταφοράς εκατοντάδων Ουκρανών που ήταν περικυκλωμένοι στα υπόγεια του εργοστασίου, «Αζοφστάλ», προς νοσοκομεία και κέντρα κράτησης αιχμαλώτων στις αυτόνομες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας
Παραδίδονται οι Ουκρανοί στη Μαριούπολη ή υπάρχει συμφωνία ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο να παραδοθούν μεν, αλλά στη συνέχεια να ακολουθήσει η ανταλλαγή τους με Ρώσους αιχμαλώτους; Όπως και να’ χει, φαίνεται ότι η Μαριούπολη «έπεσε» ή αυτές είναι οι τελευταίες ημέρες του δράματος και των συγκρούσεων στην πόλη με τον μεγαλύτερο ελληνικό πληθυσμό στην περιοχή.
Σύμφωνα με τα ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης, μέχρι αργά χτες τη νύκτα είχαν μεταφερθεί εκτός των εγκαταστάσεων του «Αζοφστάλ» περί τα 300 άτομα. Από αυτά, 50 είναι τραυματίες, πολλοί βαριά και άλλοι ελαφρότερα. Προκειμένου να τους παρασχεθεί ιατρική φροντίδα, μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο στην πόλη, Νοβοαζόφσκ, στην αυτόνομη περιοχή της Α.Ουκρανίας, στο Ντονιέτσκ. Οι υπόλοιποι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν σε κέντρα κράτησης επίσης στην Α.Ουκρανία.
Εκτιμάται ότι στο «Αζοφστάλ» παραμένουν αρκετές εκατοντάδες εγκλωβισμένοι, στη συντριπτική πλειοψηφία τους στρατιωτικοί. Η πρώτη φουρνιά όσων παραδόθηκαν, κατά πληροφορίες στον ρωσικό και ουκρανικό Τύπο, είναι μέλη και στελέχη των τακτικών ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, μεταξύ αυτών να υπάρχουν και τραυματίες μέλη της ακραίας εθνικιστικής οργάνωσης, «Αζόφ».
Να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος – διοικητής της «Αζόφ», Ντένις Προκοπένκο, που είναι και αυτός παγιδευμένος στο εργοστάσιο, «Αζοφστάλ», σε χτεσινή διαδικτυακή εμφάνισή του, μετά την πρώτη παράδοση Ουκρανών, είπε ότι υπακούει στις διαταγές που έλαβε από το κέντρο. Δηλαδή, από το Κίεβο.
Η παράδοση των Ουκρανών στους Ρώσους, όμως, δεν φαίνεται να είναι ακριβώς… παράδοση. Κι αυτό, διότι, ναι μεν, εξαιτίας της περικύκλωσης, των μεγάλων απωλειών και του γεγονότος ότι ταυτόχρονα με το σφίξιμο του κλοιού, τελείωναν τα πολεμοφόδια, το νερό και οι τροφή, οι εγκλωβισμένοι θα ήταν αναγκασμένοι, αργά ή γρήγορα, να παραδοθούν ή να πεθάνουν, αλλά η παράδοση, με αντάλλαγμα την εν συνεχεία ανταλλαγή των αιχμαλώτων, μοιάζει περισσότερο με έναν διπλωματικό – επικοινωνιακό «συμβιβασμό».
Το Κίεβο υποστηρίζει ότι έγινε διαπραγμάτευση με τη Μόσχα και επήλθε συμφωνία για την κατ’ αρχήν παράδοση των τραυματιών που είναι στο «Αζοφστάλ», και κατόπιν την ανταλλαγή τους με Ρώσους αιχμαλώτους. Εκ μέρους της Μόσχας, προς το παρόν, δεν έχουν δοθεί διευκρινίσεις.
Ο Αλεξάντρ Χοντακόφσκι, ένας εκ των στρατιωτικών παραγόντων του αυτονομιστικού κινήματος της Ανατολικής Ουκρανίας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της Μαριούπολης και είναι από αυτούς που πρώτος έκανε χθες το πρωί διαπραγματεύσεις με αξιωματικούς των εγκλωβισμένων Ουκρανών, άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι όλα αυτά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως κλασσική περίπτωση παράδοσης.
Εφόσον συμβαίνει κάτι τέτοιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λόγοι για τους οποίους η Μόσχα δέχτηκε μια τέτοια ανταλλαγή. Πόσο μάλλον, όταν έχει κάνει σημαία της την καταπολέμηση των «νεοναζί» της «Αζόφ» και ήταν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ζήτημα χρόνου η παράδοσή τους. Μένει, βέβαια, να φανεί τι θα κάνει με τους αιχμαλώτους η Μόσχα, εάν θα τους ανταλλάξει άμεσα ή σε βάθος χρόνου, και ποια επικοινωνιακή τακτική θα ακολουθήσει. Βέβαια, και τώρα το Κρεμλίνο θα μπορέσει να προβάλλει προπαγανδιστικά μια νίκη, με τραυματίες και στρατιωτικούς να παραδίδονται. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι η «Αζόφ» είναι επικηρυγμένη στη Ρωσία και, ως εκ τούτου, οι αιχμάλωτοι, κανονικά πρέπει να δικαστούν, όπως άλλωστε έχει… δεσμευθεί η Μόσχα.
Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με ΜΜΕ που πρόσκεινται ευθέως στο Κρεμλίνο, συνολικά οι αιχμάλωτοι από τη Μαριούπολη θα ξεπεράσουν, μαζί με τις πολλές εκατοντάδες του «Αζοφστάλ», τις δύο χιλιάδες. Έτσι, εκτιμούν ότι συνολικά οι Ουκρανοί αιχμάλωτοι θα ανέλθουν σε πάνω από επτά χιλιάδες.
Άγνωστο είναι, βέβαια, εάν ισχύουν αυτοί οι «προπαγανδιστικοί» αριθμοί. Εξάλλου, τόσο η ρωσική όσο και η ουκρανική πλευρές «φουσκώνουν» τις απώλειες και τους αιχμαλώτους των αντιπάλων και υποβαθμίζουν τις ημέτερες απώλειες.
Στην πραγματικότητα αποκρύπτουν συστηματικά τους πραγματικούς αριθμούς, αν και θεωρείται βέβαιον ότι και οι δύο πλευρές έχουν βαρύτατες απώλειες. Στη Δύση και στο Κίεβο η κατάσταση ωραιοποιείται, και εμφανίζεται μια εξιδανικευμένη εικόνα, σύμφωνα με την οποία οι ρωσικές δυνάμεις είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Στη Μόσχα υποστηρίζουν το αντίθετο. Δηλαδή ότι οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις, ούτως ή άλλως μικρότερες αριθμητικά και σε μέσα από τις ρωσικές, έχουν υποστεί συντριπτική ήττα. Παραδέχονται, ωστόσο, ότι ακόμα δεν έχουν πετύχει τον στόχο να σπάσουν τη ραχοκοκαλιά των ουκρανικών ΕΔ. Κάτι που αποτελεί έμμεση πλην σαφή ομολογία σοβαρότατων προβλημάτων στις ρωσικές ΕΔ.
Για την παράδοση των Ουκρανών στη Μαριούπολη, όμως, χρειάζεται ένα επικοινωνιακό αφήγημα – έξοδο διαφυγής και για το Κίεβο. Να δείξει, δηλαδή, ο Ζελένσκι στην κοινή γνώμη ότι δεν εγκατέλειψε τους παγιδευμένους των ουκρανικών ΕΔ και της «Αζόφ» στη Μαριούπολη, αλλά κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του έστω για να τους ανταλλάξει. Να τους σώσει. Εμμέσως, επίσης, να δείξει ότι η Μαριούπολη ναι μεν «έπεσε», αλλά με «συμβιβασμό» και όχι με «ήττα». Κάτι, ωστόσο, που ελάχιστα μπορεί να γίνει πιστευτό.
Ο Ζελένσι έχει απόλυτη ανάγκη αυτό το «ηρωικό αφήγημα», όπως αντίστοιχα έχει ανάγκη το Κρεμλίνο να εμφανίσει τις εικόνες παράδοσης των Ουκρανών και τη «νίκη» του. Πόσο μάλλον, αφού, εκτός των άλλων, η οργάνωση «Αζόφ» είναι πλέον αρκετά ισχυρή, καλά εξοπλισμένη και πολυμελής σε ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας.
Και, εάν φανεί ότι το Κίεβο τους «πούλησε», όπως κάποια στελέχη της «Αζόφ» είχαν αφήσει αρχικά υπόνοιες, τότε δεν αποκλείεται αυτή η ακραία οργάνωση, η οποία τώρα πια έχει ηρωοποιηθεί, να στραφεί εναντίον του. Η ηρωοποίηση της οργάνωσης έγινε με την καθοριστική συμβολή και του Ζελένσκι. Ενδεικτικά, έφτασε στο σημείο να εμφανίσει (διαδικτυακά) μέλη της ακόμα και κατά την ομιλία του στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Μια «γκάφα ολκής», όπως χαρακτηρίστηκε από αρκετούς Έλληνες πολιτικούς, εκ μέρους της ελληνικής πλευράς.
Έτσι, λοιπόν, μετά την έναρξη της παράδοσης των Ουκρανών της Μαριούπολης, ο Βολοντιμήρ Ζελένσκι προέβη σε -ένα από τα αρκετά που κάνει καθημερινά- διάγγελμα, λέγοντας πως η διαπραγμάτευση με τη Μόσχα για να μείνουν «ζωντανοί οι ήρωες» συνεχίζεται και είναι αντικείμενο που «απαιτεί λεπτότητα και χρόνο».
«Χάρις στις ενέργειες των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και των Υπηρεσιών πληροφοριών, της διαπραγματευτικής ομάδας, του Ερυθρού Σταυρού και του ΟΗΕ, ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να σώσουμε τις ζωές των παιδιών μας. Η Ουκρανία χρειάζεται ζωντανούς τους Ουκρανούς ήρωες. Αυτή είναι η αρχή μας. Νομίζω ότι κάθε σωστός (σ.σ. λογικός) άνθρωπος θα το καταλάβει».
Εύλογα, βέβαια, προκύπτει το ερώτημα: Άραγε, υπάρχουν Ουκρανοί που δε θα καταλάβαιναν ότι οι παγιδευμένοι τουλάχιστον για δύο μήνες δε θα άντεχαν για πολύ ακόμα; Σε ποιους απευθύνει, λοιπόν, «έκκληση» κατανόησης;
Να σημειωθεί πως, παρ’ ότι ήταν ευρύτατα γνωστό εδώ και καιρό ότι οι εγκλωβισμένοι στο «Αζοφστάλ» βρίσκονταν σε οικτρή κατάσταση, το Κίεβο επέλεγε την επικοινωνιακή ηρωοποίησή τους στο εσωτερικό της χώρας και διεθνώς, δίχως όμως κάποιο έμπρακτο αποτέλεσμα για τη διάσωσή τους. Ακόμα και πρόσφατα συγγενείς των περικυκλωμένων, έσπευσαν στην Τουρκία ως… ικέτες στον Ερντογάν προκειμένου να βοηθήσει στον απεγκλωβισμό τους.
Επρόκειτο εμφανώς για ένα ροκάνισμα χρόνου. Κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα λόγια του διοικητή της «Αζόφ» στη Μαριούπολη, Ντενίς Προκοπένκο, μετά την απόφαση του Κιέβου για παράδοση:
«Οι υπερασπιστές της Μαριούπολης συμμορφώθηκαν με τη διαταγή (σ.σ. του Κιέβου), παρά τις δυσκολίες.
Επί 82 ημέρες τράβηξαν πάνω τους τις ανώτερες εχθρικές δυνάμεις και έδωσαν στον ουκρανικό στρατό την ευκαιρία να ανασυνταχθεί, να εκπαιδεύσει περισσότερο προσωπικό και να λάβει μεγάλη ποσότητα όπλων από χώρες – συμμάχους.
Κανένα από τα όπλα δε θα λειτουργήσει χωρίς επαγγελματικά εκπαιδευμένο στρατιωτικό προσωπικό, γεγονός που το καθιστά το πιο πολύτιμο στοιχείο του στρατού.
Προκειμένου να σωθούν ζωές, οι φρουροί της Μαριούπολης υπακούουν στην απόφαση της ανώτατης στρατιωτικής διοίκησης και προσδοκούν στην υποστήριξη του ουκρανικού λαού».
