Οι αρσακειάδες του εκσυγχρονισμού

Του Μανώλη Κοττάκη 

Ελευθερία διατύπωσης γνώμης στην Ελλάδα υπάρχει απεριόριστη. Δέκα εκατομμύρια είμαστε οι Έλληνες, 20 εκατομμύρια οι γνώμες μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το πρόβλημα στην πατρίδα μας αφορά τη διακίνηση της πληροφορίας, όχι της γνώμης. Αυτή δυσκολεύεται να φτάσει στον τελικό αποδέκτη, τους πολίτες. Το ζούμε και το υφιστάμεθα σε αυτόν τον όμιλο, που δημιούργησε υπό αντίξοες συνθήκες, με κόπο, ο Ιωάννης Φιλιππάκης, την τελευταία εξαετία. Ακόμα και με κίνδυνο στέρησης της προσωπικής του ελευθερίας. 

-Τα αποκαλυπτικά πρωτοσέλιδά μας δεν μεταδίδονται από συγκεκριμένους τηλεοπτικούς σταθμούς στην επισκόπηση του Τύπου γιατί αποκαλύπτουν γεγονότα ενοχλητικά για το πολιτικό μας σύστημα – το αρμόδιο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ( ΕΣΡ ) γνωμοδότησε χάρη στις ψήφους πέντε δημοσιογράφων μελών του ότι καλώς οι τηλεοπτικοί σταθμοί δεν μεταδίδουν τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας μας. 

-Ο ίδιος είμαι αποκλεισμένος από τους τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας και τα πάνελ τους την τελευταία εξαετία (Σκάι, ΑΝΤ1, ΕΡΤ, Μega, Star, Alpha) και, όπως μου αποκάλυψε το στέλεχος ενός εξ αυτών, αυτό συνέβη έπειτα από επιθυμία που εξέφρασε με τηλεφώνημά του προς αυτό υψηλόβαθμο στέλεχος του Μεγάρου Μαξίμου. Η αιτία, πολύ απλή: Όταν συνάδελφοί μου κάνουν την τιμή να με καλούν να τοποθετηθώ για ζητήματα μείζονος ενδιαφέροντος, συνδυάζω πάντοτε την ανάλυσή μου με τις αποκαλύψεις πληροφοριών που ταράσσουν τις κορυφές. Το να είσαι διευθυντής εφημερίδας όμως δεν σημαίνει ότι αποσύρεσαι από το ρεπορτάζ. Το αντίθετο. Αλλά στην πατρίδα όπου επικρατεί η δικτατορία της μοναδικής σκέψης δεν μπορεί να γίνει ανεκτή από το κυρίαρχο σύστημα η παραμικρή απόπειρα να φωτιστούν τα κακώς κείμενα του πολιτικού μας συστήματος με την αποκάλυψη των απλύτων του. Δεν παραπονούμαι, το αντίθετο. Δόξα τω Θεώ η φωνή μας βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να φτάνει στον κόσμο. Φτάνει έστω και με καθυστέρηση. Ωστόσο οι αποκλεισμοί μας είναι μια πραγματικότητα. Στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου! Από ένα σημείο και μετά είναι τίτλος τιμής για εμάς. Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό να θυμόμαστε ότι η σωστή και έγκαιρη πληροφόρηση οδηγεί τους πολίτες σε καλύτερες αποφάσεις. 

-Μέγα πρόβλημα επίσης αποτελεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν επιθυμεί ισχυρό Τύπο. Την ενοχλεί ο Τύπος. Γιατί ο Τύπος είναι η μόνη δομημένη κοινωνική και πολιτική αντιπολίτευση που ελέγχει αξιόπιστα την εκάστοτε εξουσία και φέρνει σε δυσκολία την κυβέρνηση. Όλα τα σκάνδαλα που στριμώχνουν τις κυβερνήσεις αποκαλύφθηκαν από τον Τύπο.

-Επί αυτής της κυβερνήσεως η Επιτροπή Ανταγωνισμού αθώωσε παράνομες πρακτικές που έχουν ως αποτέλεσμα να μη φτάνουν εγκαίρως νωρίς το πρωί στα περίπτερα σε όλη τη χώρα οι αθηναϊκές εφημερίδες. Επικύρωσε επίσης πρακτικές που έχουν ως συνέπεια όπου οι εφημερίδες μας πωλούν 10 φύλλα να αποστέλλονται… δύο και όπου πωλούνται δύο να αποστέλλονται… 10! Το παράδειγμα είναι χοντροκομμένο για να καταστεί κατανοητό το πρόβλημα. Δεν έχει επίσης νόημα να αναφερθούμε σε συγκεκριμένους ελέγχους που γίνονται κατά καιρούς με εντολή του Μαξίμου προκειμένου να πιεστούμε να αλλάξουμε πολιτική γραμμή. Ούτε βεβαίως για τον εξόφθαλμα παράνομο τρόπο που ο όμιλός μας, που απασχολεί 300 εργαζομένους, αποκλείστηκε από τις κρατικές ενισχύσεις που δόθηκαν σε όλο τον Τύπο. Κάποιοι στην πατρίδα μας θεωρούν ελεύθερο Τύπο τον υποταγμένο Τύπο.

-Επί αυτής επίσης της κυβερνήσεως περιορίστηκε με νόμο το δικαίωμα έκφρασης γνώμης και διακίνησης πληροφορίας στο διαδίκτυο επί ποινή άσκησης διώξεων τόσο σε πολίτες όσο και σε δημοσιογράφους, ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας.

-Εσχάτως, τέλος, πληροφορηθήκαμε την ύπαρξη ενός κυβερνητικού αξιωματούχου με απευθείας αναφορά στην κορυφή, ο οποίος έχει ως αρμοδιότητα και να καλεί φιλικούς ιστότοπους στην κυβέρνηση, και να τους υποδεικνύει ποιο θέμα να ανεβάσουν, ποιο θέμα να κατεβάσουν, ποιον τίτλο να αλλάξουν, ποιον να βάλουν, πώς πρέπει να μεταδοθεί ένα βίντεο και τα λοιπά. Πρόσφατα επίσης πληροφορηθήκαμε ότι διαπιστευμένοι συντάκτες που καλύπτουν την κυβέρνηση, εκτός από το να δέχονται non paper στα κινητά τους για να μηρυκάζουν την κυβερνητική γραμμή, δέχονται και έτοιμα… μονταρισμένα βίντεο από συνεντεύξεις και ομιλίες του πρωθυπουργού με τις ατάκες που επιθυμεί το Μέγαρο Μαξίμου να μεταδώσουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί. Αυτή η κυβέρνηση άλλωστε, όπως φάνηκε και από το ηχητικό για τον σταθμάρχη, πρέπει να έχει μεγάλη ειδίκευση στο… μοντάζ. 

Όταν μιλάμε λοιπόν για την ελευθεροτυπία στην Ελλάδα με αφορμή τον χθεσινό εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας, κυρίως συζητάμε και για τον τρόπο που η κυβέρνηση εμποδίζει τη ροή της πληροφορίας προς τον τελικό αποδέκτη της, τον ελληνικό λαό. 

Κριτική

Κάποτε κάναμε κριτική για το πώς είχε διαχειριστεί τα μέσα ενημέρωσης ο Κώστας Σημίτης και διαμαρτυρόμασταν για καιρό όταν ο Γιώργος Πανταγιάς κατέσχεσε τις κασέτες με τα πλάνα τηλεοπτικών σταθμών στο Ηρώδειο διότι αυτές είχαν καταγράψει τις αποδοκιμασίες χιλιάδων θεατών στο πρόσωπο του τότε πρωθυπουργού. Αποδεικνύεται ότι αυτοί τελικώς ήταν αρσακειάδες. Το μοντέλο του καθολικού ελέγχου και της εποπτείας του Τύπου, της τηλεόρασης, των ραδιοφώνων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τελειοποιήθηκε επί αυτής της κυβερνήσεως. Και για να είμαστε ακριβείς, όλα τελειοποιήθηκαν! Δεν υπάρχει θεσμός στον οποίο να μην έχει τοποθετηθεί κυβερνητική βεντούζα για να σταματά ο έλεγχος για οποιοδήποτε όνομα. Δικαστικές Αρχές, ανεξάρτητες Αρχές, συνδικαλιστικές οργανώσεις, βαθύ κράτος, όλα τελούν υπό ασφυκτικό έλεγχο. Οπότε, και να ξεφύγει κάτι, πνίγεται εν τη γενέσει του. Ο τελικός στόχος είναι η καθολική επικράτηση του φόβου και η γενικευμένη αίσθηση της ματαιότητας. Ότι δεν αξίζει να μάχεσαι για τίποτε από την ώρα που είναι όλοι πιασμένοι. Λυπούμεθα, αλλά δεν είμαστε από αυτήν την πάστα. Είμαστε από άλλη. Ακόμα και αν το τίμημα είναι ο δρόμος ο μοναχικός. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απολαυστικό από τον δρόμο της μοναξιάς. Μετράς τις αντοχές σου.

Δημοσιεύεται στην «κυριακάτικη δημοκρατία»