Οι μεταφράσεις λένε ψέματα

Ό,τι συμβαίνει με τη βαλκανική, αλλά και με την ελληνοτουρκική πτυχή της εξωτερικής μας πολιτικής ο ελληνικός λαός δεν το μαθαίνει. Το μόνο που ακούει είναι δημόσιους κεκεδισμούς, ψέματα και ανοησίες για να παραπλανάται

Του Μανώλη Κοττάκη 

Αν είχαμε μια ελπίδα να μάθουμε από τους διερμηνείς τι ακριβώς συζήτησαν, έστω στο «περίπου», οι ηγέτες της Ελλάδος και της Τουρκίας στην Άγκυρα (αφού οι δημοσιογραφικές ερωτήσεις απαγορεύτηκαν για δεύτερη φορά, προς δόξαν του κράτους δικαίου και της ελευθεροτυπίας, κύριε Μητσοτάκη μας), αυτή χάθηκε εντελώς στην Άγκυρα.

Όπου -λυπούμαι που το λέω-, από πρόθεση ή χωρίς, η μετάφραση των δηλώσεων των Ερντογάν και Μητσοτάκη ήταν επιεικώς ανακριβής και αποπροσανατολιστική. Για να μη γράψω κάτι βαρύτερο.

Στην ΕΡΤ, η μετάφραση των δηλώσεων Ερντογάν για τα θέματα των μουσουλμάνων αποδόθηκε ως «τουρκική μειονότητα της Θράκης». Ο διερμηνεύς -που για λόγους ακατανόητους δεν μετέφρασε το τουρκικό «Ankara» σε «Άγκυρα», αλλά επέμενε στο «Ankara»- στην αρχή έκανε αναφορά στη «μειονότητα» ως γέφυρα φιλίας γενικώς και έπειτα, κομπιάζοντας για δευτερόλεπτα, έκανε αναφορά στην «τουρκική μειονότητα της Θράκης».

Δεν γνωρίζω τι ακριβώς άκουγε στα ακουστικά ο πρωθυπουργός, αλλά άρχισε να απαντά για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και ο διάλογος έβγαζε ένα νόημα. Επειδή το αυτό είχε συμβεί στην Αθήνα τον Δεκέμβριο («Είναι Τούρκοι», «Όχι, είναι μουσουλμάνοι»), δεν δώσαμε σημασία. Ο μιθριδατισμός, άλλωστε, δεν έχει όρια πλέον.

Η μετατροπή ενός καθαρά εσωτερικού μας θέματος, στο οποίο δεν δικαιούνται να αναμειγνύονται ξένες δυνάμεις, σε διμερές ελληνοτουρκικό θεωρείται πλέον κανονικότητα – μου λες, σου λέω, συμφωνούμε ότι διαφωνούμε και τελειώσαμε. Το γεγονός ότι η συζήτηση γίνεται σε ανώτατο επίπεδο και δεν υπάρχει «εφετείο» προς τούτο δεν απασχολεί κανέναν. Τα είπε, όμως, έτσι ο Ερντογάν;

Αρχίσαμε να «ψαχνόμαστε» όταν διαβάσαμε μια απόδοση των λεγομένων του Τούρκου προέδρου από τον Σκάι δύο ώρες μετά, η οποία πλησίαζε πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ο τηλεοπτικός σταθμός μετέδωσε ότι ο Ερντογάν αναφέρθηκε στην «τουρκική μειονότητα της Ελλάδας».

Αλλά μειονότητα που προστατεύεται από τις διεθνείς συνθήκες υπάρχει μόνο στη Θράκη, όχι στην υπόλοιπη επικράτεια. Εκεί, πραγματικά αντιληφθήκαμε πως κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει. Η πληροφορία που μετέδωσαν την παραμονή των συναντήσεων τουρκικά μέσα ενημερώσεως, σύμφωνα με την οποία ο Ερντογάν θα έθετε ζήτημα «τουρκικής μειονότητας» στη Ρόδο, στην Κω και τη Θεσσαλονίκη, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

Ρωτήσαμε σχετικώς, επιβεβαιώσαμε και καταλάβαμε γιατί ο Ερντογάν δεν απάντησε σε όσα ηρωικά τού είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και για την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης. Διότι ο Έλλην πρωθυπουργός άκουσε τον Τούρκο ηγέτη να ομιλεί για «τουρκική μειονότητα» σε όλη την Ελλάδα και δεν… σάλεψε.

Η απάντησή του στον Τούρκο πρόεδρο ήταν «αλλού η θάλασσα, αλλού το πλοίο», που λέει και το τραγούδι. Η Τουρκία έβαλε για πρώτη φορά στο τραπέζι του διαλόγου ζήτημα Δωδεκανήσων και πίσω από τις κλειστές πόρτες και μπροστά από τις κάμερες, και ο δικός μας πετούσε χαρταετό και αγνάντευε ψηλά! Έξοχα!

Εκεί που τα χάσαμε, όμως, ήταν όταν διαβάσαμε την τρίτη βερσιόν των δηλώσεων Ερντογάν από το επίσημο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι οποίες ήταν μάλλον η πλέον πιστή απόδοση.

Ο Ερντογάν ζήτησε τον «σεβασμό των δικαιωμάτων των Τούρκων και των ομογενών στην Ελλάδα». Πίσω από αυτή την ύπουλη διατύπωση, αγαπητοί, δεν κρύβονται μόνο η Θράκη και τα Δωδεκάνησα, αλλά και η Θεσσαλονίκη, στην οποία δραστηριοποιείται μια μικρή ομάδα 6.000 Τούρκων.

Γι’ αυτόν τον λόγο επέμεινε ο Τούρκος πρόεδρος -και εμείς του το δώσαμε- να επαναλειτουργήσει ύστερα από έναν αιώνα το οθωμανικό τέμενος Γενί Τζαμί. Έστω κι αν στην πρεμιέρα του λειτούργησε με Αιγύπτιο ιμάμη και όχι με Τούρκο.

Έτσι, ο «σουλτάνος» πέτυχε έναν πάγιο στόχο του: να θέσει συνολικό ζήτημα δικαιωμάτων «Τούρκων» και «μουσουλμάνων» στη διαβούλευση. Με το επόμενο βήμα -όχι σύντομα- να είναι αίτημα για διορισμό αρχιμουφτή. Γεγονός που η μετάφραση απέκρυψε.

Έτσι, δύο ολόκληρα εικοσιτετράωρα, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες ταΐστηκαν με το σανό της… νηνεμίας και του γεγονότος ότι… οι δύο ηγέτες «συμφώνησαν ότι διαφωνούν». Αυτό το κλισέ διαβάσαμε παντού. Αυτό παπαγαλίστηκε στις τηλεοράσεις.

Θέλω να σας πω κάτι: εντάξει, αντιλαμβανόμαστε ότι τα δύο κράτη, όσο εμβαθύνει ο διάλογος, θέλουν να κρατούν καλά κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα από εμάς, τους «κακούς» δημοσιογράφους, που «θέλουμε» να τους χαλάσουμε την προσέγγιση του αιώνα.

Αλλά λυπάμαι να πω ότι ο τρόπος που γίνεται η ενημέρωση της κοινής γνώμης για τα Ελληνοτουρκικά είναι σκάν-δα-λο. Ο ελληνικός λαός βρίσκεται στο μαύρο σκοτάδι. Ερντογάν και Μητσοτάκης παίζουν από τον Δεκέμβριο θέατρο μπροστά στις κάμερες, λένε άλλα αντί άλλων σε σχέση με όλα όσα συζητούν πίσω από τις κλειστές πόρτες, οι πραγματικές δημόσιες δηλώσεις τους είναι όσα λένε στις συνεντεύξεις τους σε εφημερίδες πριν συναντηθούν, και κάποια στιγμή θα ξυπνήσουμε έτσι ξαφνικά ένα πρωί και θα βρεθούμε μπροστά σε αδιανόητα τετελεσμένα.

Τα οποία θα σερβιριστούν με μπόλικη «σος» ειρήνης. Ο Τούρκος πρόεδρος είπε μάλιστα το αδιανόητο στην «Καθημερινή», ότι «μπορούμε να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι του διαλόγου ακόμη και αν εγώ αμφισβητώ την κυριαρχία των νησιών σας», και δεν έβγαλε άχνα κανείς.

Έντι Ράμα

Η συσκότιση δεν περιορίστηκε στην απόδοση των δηλώσεων του Ερντογάν. Έπρεπε να αναζητήσω στο Himara.gr. το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Αλβανού πρωθυπουργού στην Ελλάδα για να κατανοήσω ότι και αυτός ήρθε εδώ για να ανοίξει -αυτή ήταν η πρώτη απόπειρα- ζήτημα αλβανικής μειονότητας στην Ελλάδα.

Ο συναισθηματικός και συνάμα διαιρετικός τρόπος που μίλησε στους ομοεθνείς του με φράσεις περί «Αλβανών υπηρετών» και «Ελλήνων αφεντάδων», περί «δικέφαλου αλβανικού αετού» και «λευκού σταυρού», αυτό δείχνει. Το αποκορύφωμα; Όπως υποστήριξε, «κατά τον νόμο και το έθιμο, η Ελλάδα είναι δική σας σήμερα όσο και των ίδιων των Ελλήνων».

Τίποτε από τα παραπάνω δεν μεταδόθηκε από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Έπρεπε να διαβάσουμε… «Κόχα Γιόνε» και τους αδελφούς μας στη Χειμάρρα για να καταλάβουμε τι έγινε εκεί μέσα.

Η κυρίαρχη πολιτική μας τάξη έκανε ότι ψιχαλίζει ακόμη και όταν ο Ράμα, ανήμερα της επετείου συλλήψεως του Φρέντι Μπελέρη, άνοιγε πρώτη φορά θέμα Τσάμηδων και απόδοσης περιουσιών που τελούν υπό μεσεγγύηση μέσα στην Αθήνα! Ο γείτων ήρθε να μας υβρίσει μέσα στο σπίτι μας, και για τους υπουργούς της Ν.Δ. που είδαμε στον Σκάι ήταν απλά Κυριακή!

Ό,τι συμβαίνει λοιπόν με τη βαλκανική, αλλά και με την ελληνοτουρκική πτυχή της εξωτερικής μας πολιτικής ο ελληνικός λαός δεν το μαθαίνει. Το μόνο που ακούει είναι δημόσιους κεκεδισμούς, ψέματα και ανοησίες για να παραπλανάται.

Η χώρα, όπως γράψαμε, παραδίδεται εκ των έσω. Άμα έχεις «Τούρκους» σε αποστολή που εκπροσωπεί την Ελλάδα σε διεθνή διαγωνισμό στο εξωτερικό και αναρτάς στο πολύπαθο νησί της Χίου, που κατεσφάγη από τους γείτονες, το πορτρέτο του Κεμάλ Ατατούρκ χωρίς να μιλά κανείς, αυτό δείχνει ανοχή και συμπόρευση τμήματος του νέου λαού με την ηγεσία της παράδοσης.

Όπως και να έχει, όμως, εμείς θα είμαστε εδώ. Εκατομμύρια άλλοι Έλληνες με μνήμες, που δεν έχασαν τα λογικά τους, ακόμη θέλουν να ξέρουν. Και εμείς, όσες μεταφράσεις και να αξιοποιούν, θα βρίσκουμε στο τέλος την άκρη. Αμφιβολία περί αυτού ας μην υπάρχει.