Του Μανώλη Κοττάκη
Το 2008, ο Αλέξης Γρηγορόπουλος ανακηρύχθηκε πρόσωπο-σύμβολο της νεολαίας ενάντια στη θέλησή του. Ποτέ δεν ήταν όνειρό του να γίνει ήρωας με αυτόν τον τρόπο. Να ζήσει ήθελε, όχι να τυπωθεί η φωτογραφία του στα μπλουζάκια χιλιάδων συμμαθητών του.
Η εποχή δεν είχε σημαδευτεί, άλλωστε, από μεγάλες μαθητικές διαδηλώσεις αντίστοιχες με του 1996, όταν ο περίφημος Γαβρήλος ηγείτο συγκεντρώσεων στις οποίες αντηχούσε το σύνθημα «Κάτσε καλά, Γεράσιμε» (Αρσένη), ή του 1991, που οδήγησαν στην παραίτηση του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου μετά τη δολοφονία Τεμπονέρα στην Πάτρα.
Η μόνη σκιά εκείνης της εποχής, το 2008, ήταν τα επεισόδια με τις καταλήψεις μέσα στα πανεπιστήμια. Τότε που η Αριστερά άρπαζε τις κάλπες των πρυτανικών εκλογών προκειμένου να μην εκλεγούν νέες ακαδημαϊκές Αρχές.
Την κρίση εκείνη που συγκλόνισε την Αθήνα για δύο εβδομάδες (σε συνδυασμό με ξένες δυνάμεις που την εκμεταλλεύτηκαν για άλλους λόγους) δεν την πυροδότησαν οι μαθητές, αλλά η επιθετικότητα μειοψηφίας αστυνομικών που είχε αρχίσει από άλλο γεγονός στην Ελευσίνα.
Κάθε δεκαετία λοιπόν, καμιά φορά και λίγο παραπάνω, γίνεται και μια επανάσταση στα σχολεία. Κάθε γενιά έχει το δικό της ορόσημο, μεγάλο ή μικρό, για να έχει να το θυμάται μόλις αρχίζει να μεγαλώνει: «Ήμουν και εγώ εκεί, είμαστε και εμείς εδώ».
Η ορμή της νεανικής αμφισβήτησης πάντα κάπου εκτονώνεται. Από το 2008 έχουν περάσει 15 ολόκληρα χρόνια και, επειδή μεσολάβησαν τα Μνημόνια και οι θυελλώδεις πλατείες των αγανακτισμένων, η εκπαίδευση έμεινε εκτός ακτιβιστικών δράσεων. Εκτός επανάστασης. Δεκαπέντε χρόνια είναι πολλά. Έχει συγκεντρωθεί πολλή αρνητική ενέργεια στα σχολεία. Και το «μπαμ», κατά τη γνώμη μου, δεν θα αργήσει να ακουστεί.
Η εκπαίδευση είναι μια βόμβα που μπορεί ανά πάσα στιγμή να σκάσει στα χέρια του αρμόδιου υπουργού, χωρίς να το περιμένει. Από το «πουθενά». Οι κρίσεις είναι πολλαπλές και πολυπαραγοντικές. Οι κτιριακές υποδομές καταρρέουν κάθε τόσο στα κεφάλια των μαθητών – από θαύμα δεν έχουμε θρηνήσει μέχρι στιγμής θύμα. Η ενδοσχολική βία οργιάζει. Μαθητές τραυματίζουν συμμαθητές με σουγιάδες. Γονείς ωρύονται για το άφθονο αλκοόλ που ρέει στις σχολικές εκδρομές. Μια 16χρονη, που νόμιζε ότι είναι αγόρι, έπεσε νεκρή από υπερβολική δόση ναρκωτικών στον Βύρωνα. Μαθητές «ξεγύμνωσαν» με τη χρήση της τεχνολογίας συμμαθήτριές τους, αλλοιώνοντας τις φωτογραφίες τους και τις κοινοποίησαν σε όλο το διαδίκτυο. Μαθητές που αγόρασαν σνικ νικοτίνης από περίπτερο και το δοκίμασαν μέσα στις τουαλέτες σχολείου λιποθύμησαν ομαδικά. Στην Κηφισιά, οι κάτοικοι κάνουν περιπολίες για να προστατέψουν τις περιουσίες τους από τη νεανική εγκληματικότητα των συμμοριών, που καταφθάνουν οργισμένες στο προάστιο από δυτικά.
Το μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων μαθητών, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της PISA, είναι ένα από τα χειρότερα στην Ευρώπη, και για αυτό έχει πλέον ευθύνη ύστερα από «γεμάτα» τέσσερα χρόνια στην εξουσία η Ν.Δ. της «αριστείας». Η αρμόδια υφυπουργός Παιδείας, αντί να ασχοληθεί με την ουσία των προβλημάτων, πάει κάθε εβδομάδα στη Βουλή καλοχτενισμένη και καλοντυμένη, με την τελευταία λέξη της μόδας, και αραδιάζει ένα σωρό ανοησίες που της λένε να πει στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, παριστάνοντας τη χαζή.
Το υπουργείο Παιδείας, αντί να επισπεύσει αλλαγές που αφορούν την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αναλώνεται στο να προωθεί στα ωρολόγια προγράμματα την ατζέντα των ΛΟΑΤΚΙ και τη θεωρία της αντικατάστασης του βιολογικού με το κοινωνικό φύλο. Χωρίς να ενημερώνεται ότι στον Καναδά, που το επιχείρησαν, τα μικρά παιδιά βίωσαν τόση σύγχυση, ώστε πίστεψαν ότι είναι λούτρινα ζωάκια και, αντί να πηγαίνουν στις τουαλέτες, άρχισαν να… αφοδεύουν στις γωνίες των δρόμων.
Όλη αυτή η «γεωγραφία», που συνθέτει την εικόνα μιας εκπαίδευσης η οποία νοσεί και είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να «δώσει» μεγάλο επεισόδιο συμπληρώνεται, πρώτον, από τη λάβα των τηλεοπτικών σίριαλ, όπως το «Μilky way», που προπαγανδίζει την παιδεραστία 16χρονων μαθητριών, τις οποίες αφήνουν έγκυες 27χρονοι νεαροί και, δεύτερον, από την ανολοκλήρωτη επανάσταση των μαθητών και των μαθητριών της χώρας μετά τον θάνατο πολλών συνομηλίκων τους στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Η ένταση αυτή δεν εκτονώθηκε. Συμπιέστηκε από την κυβέρνηση, που επειγόταν για την ταχεία λήξη του πένθους, ώστε να προκηρύξει εκλογές.
Στη ζωή είναι, όμως, κανόνας: όσο πιο πολύ συμπιέζεις το καπάκι για να συγκρατήσεις τον ατμό τόσο περισσότερο εκτινάσσεται. Θα εκτιναχθεί επειδή έπεσε ένας σοβάς; Θα εκτιναχθεί επειδή ένας σουγιάς έστειλε μαθητή σοβαρά τραυματισμένο στο νοσοκομείο; Θα εκτιναχθεί ύστερα από τυχαίο επεισόδιο σε διαδήλωση; Μόνο ο Θεός ξέρει.
Αυτή τη φορά, πάντως, η νεανική οργή δεν θα ξεγελαστεί από το youth pass. Ούτε θα ξεχαστεί από αστεία σκετς στο ΤikTok με τον πρωθυπουργό καπελωμένο. Αν δεν προσέξει η κυβέρνηση και αν δεν πλησιάσει τα παιδιά, θα βρεθεί από τη μια στιγμή στην άλλη, χωρίς να το καταλάβει, να είναι έρμαιο στη δίνη τού τυχαίου!
Και μετά θα ρωτά «πώς συνέβη αυτό;». Ενώ όλα τα σημάδια προειδοποιούν! Και το χειρότερο για αυτήν; Αν συμβεί, δεν μπορεί να επικαλεστεί αυτή τη φορά «διαχρονικές ευθύνες όλων των κυβερνήσεων». Οι ανθρώπινες ψυχές δεν είναι ούτε τρένα ούτε τηλέφωνα υποκλοπών για να ρίξει ό,τι συμβαίνει εντός τους στους προηγούμενους. Οι ανθρώπινες νεανικές ψυχές είναι το καρδιογράφημα της παρούσας κοινωνίας.
