Η Τουρκία είναι «πονοκέφαλος» που, όμως, θα τον ανεχθεί το ΝΑΤΟ

Εδώ και χρόνια, αλλά ιδιαίτερα με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την τακτική των ίσων αποστάσεων της Άγκυρας έναντι της Μόσχας και του Κιέβου, το παζάρι για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, και την επιθετικότητά της απέναντι στην Ελλάδα, έχει κάνει την εμφάνισή της η θεωρία ότι η Τουρκία πρέπει να βγει από το ΝΑΤΟ

Η Τουρκία θα παραμείνει «πονοκέφαλος», που, όμως, θα τον ανεχτεί η Δύση και το ΝΑΤΟ. Αυτό αναφέρει σε δημοσίευμά του το βρετανικό περιοδικό, Economist, το οποίο σημειώνει ότι «η αποχώρηση ή η έξωση της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να βρίσκεται στη σφαίρα της φαντασίας».

Παζαρεύει η Τουρκία το βέτο της στο ΝΑΤΟ για τη Σουηδία και τη Φινλανδία, με αντάλλαγμα η Δύση να «αδειάσει» του Κούρδους της Τουρκίας και της Συρίας; Ακολουθεί επιθετική τακτική έναντι της Ελλάδας, κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ, ζητάει αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, αμφισβητώντας έτσι την ελληνική κυριαρχία επί αυτών; Ακολουθεί τακτική ίσων αποστάσεων απέναντι στη Μόσχα και στο Κίεβο, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία;

«Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει καταστροφή για τις σχέσεις Τουρκίας-ΝΑΤΟ», αναφέρει ο Economist. «Οι Δυτικές χώρες θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν το βέτο της Τουρκίας παρέχοντας στη Φινλανδία και τη Σουηδία εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτό μπορεί να θέσει την Τουρκία στη γωνία εντός της συμμαχίας. Αλλά η αποχώρηση ή η έξωσή της από το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να βρίσκεται στη σφαίρα της φαντασίας».

Η Τουρκία, σημειώνει ο πρώην διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, Ben Hodges, «βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πολέμου στη Συρία και κοντά σε άλλες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Ελέγχει την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, η οποία ήταν κεντρική σε όλους τους πρόσφατους πολέμους της Ρωσίας. Χρησιμεύει ως διάδρομος για το εμπόριο μεταξύ της Κεντρικής Ασίας και της Ευρώπης, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Δεν θέλω καν να σκέφτομαι το ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία», ανέφερε ο ίδιος.

Ειδικά στον απόηχο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνεχίζει το περιοδικό, «η Τουρκία δεν έχει κανένα συμφέρον να παραδώσει την αποτρεπτική δύναμη που της προσφέρει η ένταξη στο ΝΑΤΟ. «Δεν πιστεύω ότι θα συμβεί ποτέ», λέει ο Tacan Ildem, πρώην μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει άλλη αξιόπιστη εναλλακτική».

Ως εκ τούτου, θεωρεί το βρετανικό περιοδικό, «η Τουρκία θα παραμείνει πιθανότατα πονοκέφαλος για τη συμμαχία, ακόμη και όταν ο Ερντογάν θα βρίσκεται εκτός σκηνής. Αλλά είναι ένας πονοκέφαλος τον οποίο θα πρέπει να ανεχθεί το ΝΑΤΟ».

Διεύρυνση του ΝΑΤΟ

Αναλυτικότερα, στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι «η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδωσε νέα πνοή, αίσθηση σκοπού και ενότητας στο ΝΑΤΟ. Κάποιος όμως ξέχασε να το πει στον Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος εμποδίζει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, προειδοποίησε με νέα επίθεση εναντίον Κούρδων στη Συρία, οι οποίοι υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, ενώ πυροδότησε εντάσεις με την Ελλάδα, επίσης μέλος του ΝΑΤΟ.

Αναλυτές στη Δύση και στην Τουρκία συζητούν και πάλι εάν το ΝΑΤΟ και η Τουρκία πρέπει να χωρίσουν τους δρόμους τους. Και δεν είναι οι μόνοι. «Η αποχώρηση από το ΝΑΤΟ θα πρέπει να τεθεί στην ημερήσια διάταξη ως εναλλακτική λύση», δήλωσε πρόσφατα ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επικεφαλής του εθνικιστικού -συγκυβερνώντος με τον Ερντογάν- κόμματος. «Δεν υπήρξαμε ως χώρα χάρις στο ΝΑΤΟ και δεν θα χαθούμε χωρίς το ΝΑΤΟ», είπε.

Πόλεμος στην Ουκρανία

Ταυτόχρονα, συνεχίζει το δημοσίευμα, «η απογοήτευση αυξάνεται στις Δυτικές πρωτεύουσες και στο Κίεβο, λόγω των σχέσεων της Τουρκίας με τη Ρωσία. Πολλοί ήλπιζαν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα ανάγκαζε τον Ερντογάν να επανεξετάσει το ειδύλλιό του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Αντίθετα, επικράτησε ο οπορτουνισμός.

Η Τουρκία ναι μεν πουλάει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία και έχει κλείσει την πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα για τα ρωσικά πολεμικά πλοία, αλλά αντιτίθεται στις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας και φλερτάρει ανοιχτά το ρωσικό κεφάλαιο. Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, δεκάδες ρωσικές εταιρείες, περιλαμβανομένης της ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου, Gazprom, σχεδιάζουν να μεταφέρουν στην Τουρκία την έδρα τους που διατηρούσαν στην Ευρώπη.

Εκτός από μερικά λόγια καταδίκης της Ρωσίας με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Άγκυρα διατήρησε καλές σχέσεις με τη Μόσχα. Όταν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέϊ Λαβρόφ, επισκέφθηκε αυτόν τον μήνα την Άγκυρα, ο Τούρκος ομόλογός του ζήτησε… κομψά να χαλαρώσει η Δύση τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εάν η Ρωσία χαλαρώσει τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών.

Όταν ο Σ.Λαβρόφ επανέλαβε τον ισχυρισμό του ότι η Ρωσία είχε εισβάλει στην Ουκρανία για να την απελευθερώσει από τους νεοναζί, ο οικοδεσπότης του δεν είπε τίποτα».

Παζάρια με ΗΠΑ και Ρωσία

Επιπλέον, προσθέτει το περιοδικό, «η κίνηση του Ερντογάν να εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ έχει βλάψει κι άλλο τη θέση της Τουρκίας στη συμμαχία.

Ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας ζητάει από τις δύο σκανδιναβικές χώρες να εκδώσουν πολλά μέλη του παράνομου στην Τουρκία Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και να άρουν το μερικό εμπάργκο όπλων κατά της χώρας του. Πιθανώς, αποσκοπεί σε παραχωρήσεις εκ μέρους των ΗΠΑ, με αντάλλαγμα την απόσυρση του βέτο του, ή το ίδιο και από τη Ρωσία, αλλά για τους αντίθετους λόγους.

Κατά καιρούς ο Ερντογάν εμφανίζεται εχθρικός ως προς τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ από θέση αρχής. Πρόσφατα, στον Economist, έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει τη Φινλανδία και τη Σουηδία ότι, ζητώντας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, προσθέτουν ένα «περιττό θέμα» στην ατζέντα της συμμαχίας.

Ελλάδα και Κουρδικό

Μπορεί, βέβαια, ο Ερντογάν να σκέφτηκε ότι του χρειαζόταν μια κρίση προκειμένου να αποσπαστεί την προσοχή των Τούρκων ψηφοφόρων από τη δύσκολη κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, δεδομένου ότι ο καλπάζων πληθωρισμός, που επίσημα υπολογίζεται σε πάνω από 70%, κατατρώει τις αποταμιεύσεις και τους μισθούς. Στο τέλος του Μαΐου, λοιπόν, προειδοποίησε με μια νέα στρατιωτική επίθεση κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία.

Αναγκασμένος να εγκαταλείψει αυτά τα σχέδια, πιθανώς εξαιτίας της αντίθεσης της Ρωσίας ή των ΗΠΑ, ή και των δύο, έκτοτε άρχισε τις επιθέσεις εναντίον της Ελλάδας, απαιτώντας την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών, απέναντι από τη δυτική ακτή της Τουρκίας. Έχει επίσης δηλώσει ότι οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα αποτελούν απειλή για την Τουρκία. Κι αυτό, ενώ η ίδια η Τουρκία φιλοξενεί αμερικανικές δυνάμεις.

Οι ελπίδες για την ΕΕ

Η παρεμπόδιση της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Ευρώπη είναι βέβαιο ότι θα έχει συνέπειες, ακόμη κι αν ο Ερντογάν υποχωρήσει. Η Σουηδία ήταν μια από τις λίγες χώρες που κράτησαν ζωντανές τις ελπίδες της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η υποστήριξη έχει πλέον εκλείψει, σημειώνει ο Economist.

Βέβαια, προσθέτει, Τούρκοι πολιτικοί, αλλά και πολλοί απλοί πολίτες, βλέπουν το ΡΚΚ ως απειλή για την ασφάλεια της χώρας και εδώ και καιρό επικρίνουν τη Δύση ότι δεν παίρνει στα σοβαρά τις ανησυχίες τους.

Υπάρχει, μάλιστα, ιδιαίτερη δυσαρέσκεια με την απόφαση των ΗΠΑ να συνεργαστούν με τους Κούρδους της Συρίας, προκειμένου να καταπολεμήσουν το χαλιφάτο του Ισλαμικού Κράτους.

Στο μεταξύ, όμως, οι Δυτικοί τείνουν να πιστεύουν ότι η Άγκυρα φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την εμφάνιση του ΡΚΚ, επειδή αρνείται να παραχωρήσει στους Κούρδους της Τουρκίας δικαιώματα. Θεωρούν επίσης ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος και ως εκ τούτου να αποφασίζει ποιος είναι τρομοκράτης και ποιος όχι.

Κολλώντας την ετικέτα του τρομοκράτη σε χιλιάδες ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων ακαδημαϊκών, ειρηνικών διαδηλωτών και Κούρδων πολιτικών, τους οποίους συχνά ρίχνει στις ίδιες φυλακές με τους ένοπλους αγωνιστές του ΡΚΚ, ο Ερντογάν έχει ευτελίσει τον όρο τόσο πολύ, όσο και το νόμισμα της Τουρκίας.

Η Τουρκία και η Δύση δεν θα κοιτάξουν ποτέ κατάματα το θέμα και οι γελοιότητες του Ερντογάν, καθώς και η συνήθειά του να υπονοεί ότι η Δύση, και όχι η Ρωσία, είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα του, απλώς θα επιδεινώσουν τα πράγματα. Ήδη, το 65% των Τούρκων δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αν και το 60% υποστηρίζει την ένταξη στη συμμαχία».