Του Βασίλη Γαλούπη
Η Γερμανία προειδοποιεί για απειλή πολέμου στην Ευρώπη, χωρίς όμως να κάνει σαφές αν προέρχεται από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή ή από αλλού.
Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους μας ανακοίνωσε πως ήρθε η στιγμή οι κοινωνίες στην Ευρώπη να συνηθίσουν στην ιδέα ότι μπορεί να βιώσουν πόλεμο. Οι σοκαριστικές δηλώσεις του έγιναν, μάλιστα, εις διπλούν, προχθές στο δημόσιο δίκτυο ZDF και εχθές στη γερμανική ραδιοφωνία DLF.
«Η Γερμανία έπρεπε ήδη να είναι έτοιμη για πόλεμο. Η χώρα πρέπει να προετοιμαστεί για να υπερασπιστεί τον εαυτό της, κάτι που ισχύει τόσο για τον γερμανικό στρατό όσο και για την κοινωνία» είπε ο Γερμανός υπουργός Άμυνας στο ZDF, τονίζοντας ότι «η Γερμανία χρειάζεται μια αλλαγή νοοτροπίας, αποδεχόμενη τη μεγαλύτερη πιθανότητα πολέμου στην Ευρώπη».
Όμως, δεν θέλησε να διευκρινίσει από πού ακριβώς απειλείται με πόλεμο η Ευρώπη και ποιος είναι ο εχθρός. Αναφέρθηκε μόνο γενικόλογα στον πόλεμο της Ουκρανίας σε συνδυασμό με τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή: «Οι συγκρούσεις στο Ισραήλ και στην Ουκρανία θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για την ασφάλεια της Γερμανίας, αν και η Γερμανία θα πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση στη Μ. Ανατολή».
Χθες, μιλώντας στη γερμανική ραδιοφωνία DLF, ο Πιστόριους επέμεινε: «Είναι σημαντικό οι πολίτες να έχουν επίγνωση του κινδύνου για πόλεμο. Πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει απειλή πολέμου στην Ευρώπη. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε ικανοί για πόλεμο, πρέπει να έχουμε αμυντική ικανότητα, να προετοιμάσουμε τον στρατό αλλά και την κοινωνία γι’ αυτό».
Οι ανησυχητικές δηλώσεις του Γερμανού υπουργού μπορεί να εκπορεύονται από την αγωνία του μην τυχόν, με αφορμή το Μεσανατολικό, χαλαρώσει στο εξής η προθυμία σε Δύση και Γερμανία για αμείωτη εκροή χρημάτων και όπλων προς την Ουκρανία. Το Ουκρανικό «τραβάει» επ’ αόριστον, με συνέπεια πολλά κράτη να έχουν κουραστεί.
Για τη Γερμανία, όμως, ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν ένα σοκ που την ώθησε να δημιουργήσει, πρώτη φορά μεταπολεμικά, το ειδικό ταμείο 100 δισ. ευρώ για επενδύσεις στις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Ο καγκελάριος Σολτς είχε τότε ονομάσει την απόφαση «Zeitenwende», δηλαδή σημείο καμπής, ανακοινώνοντας ότι η Γερμανία ήταν αποφασισμένη να αποκτήσει έναν ισχυρό στρατό αιχμής κι ότι η χώρα θα αρχίσει να επενδύει το 2% του ΑΕΠ της στην άμυνα.
Ήδη τα 2/3 των 100 δισ. ευρώ για την ενίσχυση του γερμανικού στρατού έχουν εκταμιευτεί από το Ειδικό Ταμείο. Αλλά για τον Πιστόριους, η αύξηση στις αμυντικές τους δαπάνες δεν γίνεται με αρκετά γοργό ρυθμό: «Τριάντα χρόνια ειρήνης, τρεις δεκαετίες χωρίς το Σύμφωνο της Βαρσοβίας ως απειλή σημαίνουν ότι ο στρατός μας δεν είναι στην κατάσταση που θα ήταν αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ό,τι δεν έγινε μέσα σε 30 χρόνια πρέπει να υλοποιηθεί την επόμενη διετία, πενταετία» είπε στη γερμανική ραδιοφωνία ο Μπόρις Πιστόριους.
Ο σοσιαλδημοκράτης Μπόρις Πιστόριους ορκίστηκε υπουργός Άμυνας στις 19 Ιανουαρίου 2023, αναλαμβάνοντας την… καυτή πατάτα, που στη Γερμανία αποκαλούν «κάθισμα εκτόξευσης» και «δολοφόνο καριέρας». Πριν από αυτόν, ο καγκελάριος είχε προτείνει το πόστο σε κορυφαίο πολιτικό, αλλά εισέπραξε άρνηση.
Ο Πιστόριους πετάχτηκε κατευθείαν στα βαθιά. Η κατάσταση του γερμανικού στρατού ήταν τραγική, λόγω της «χαλαρής» βεβαιότητας των Γερμανών ότι ένας πόλεμος που θα αφορά τη χώρα τους είναι πράγμα αδιανόητο.
Όταν άρχισαν να στέλνουν και όπλα στην Ουκρανία, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις συρρικνώθηκαν περισσότερο από ποτέ. Το απόθεμα πυρομαχικών τους έφτανε μόνο για λίγες μέρες, αντί για 30 που προτείνει το ΝΑΤΟ. Ο ραδιοεξοπλισμός που χρησιμοποιούσαν τα στρατεύματα ήταν 40 ετών και αναλογικός. Οι ένοπλες δυνάμεις δεν είχαν καν αρκετά Band-Aid (χανζαπλάστ), σημείωνε η έκθεση του γενικού επιθεωρητή του Στρατού, Εμπερχαρτ Ζορν.
Ο Πιστόριους έχει τη φήμη ωμού, μη διπλωματικού πολιτικού. Το Spiegel τον αποκαλεί «κόκκινο στρατηγό». Ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός NDR τον περιγράφει ως «ανυπόμονο, θρασύ και περιστασιακά νευρικό».
Αν και προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), τις απόψεις του για μεγαλύτερη χρηματοδότηση του γερμανικού στρατού στηρίζουν και οι Πράσινοι.
Πέρυσι τον Μάιο ο Πιστόριους είχε συνταχθεί ανοιχτά υπέρ του δικαιώματος της Ουκρανίας να ανακαταλάβει εδάφη της, αντίθετα με άλλους σοσιαλδημοκράτες, που ήταν απρόθυμοι να υποστηρίξουν μια ενδεχόμενη αντεπίθεση. Όμως, ήταν επικριτικός στις εκκλήσεις για αποσταθεροποίηση της Ρωσίας, δηλώνοντας: «Θα πρέπει να έρθει μια στιγμή που μετά τον πόλεμο εμείς στην Ευρώπη θα μπορέσουμε να τα πάμε καλά με τη Ρωσία, με οποιαδήποτε μορφή».
Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη, στης οποίας το τιμόνι κάθεται η Γερμανία, θα μπορούσε εδώ και χρόνια να χρησιμοποιεί τη δύναμή της για να «σβήνει» πιθανές εστίες πολέμου. Το Βερολίνο, όμως, κυνικά και συμφεροντολογικά, ουδέποτε ενδιαφέρθηκε να το πράξει, κι έτσι η Ευρώπη έγινε ο κομπάρσος των ΗΠΑ. Η Γερμανία προτίμησε να χαϊδεύει την Τουρκία, να ξεχνάει την τουρκική κατοχή σε ευρωπαϊκό έδαφος, να κάνει διπλό παιχνίδι με τον Πούτιν και να μην πιέζει για λύση δύο κρατών, Παλαιστίνης και Ισραήλ, στα σύνορα του 1967. Ωστόσο, όσα σπρώχνονταν κάτω από το χαλί τόσα χρόνια τώρα κακοφόρμισαν…
Υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση.
Η γερμανική κοινωνία δεν είχε την αίσθηση ότι δεν θα ξαναγίνει πόλεμος στην Ευρώπη αλλά είχε ακόμη ζωντανή την μνήμη δύο παγκοσμίων πολέμων οι οποίοι είχαν σαν αποτέλεσμα (και) τον ουσιαστικό αφοπλισμό της.
Η απόφαση Μπάιντεν να επανεξοπλιστει η Γερμανία, δηλαδή να πέσει χρήμα στην γερμανική πολεμική βιομηχανία, δηλαδή να πάρουν αντάλλαγμα για να καταπιουν την βίαιη διακοπή ενεργειακής “συνεργασίας” με την Μόσχα, η οποία έγινε χωρίς να ερωτηθεί καμία άλλη νικήτρια χώρα του ΒΠΠ, οδηγεί όντως την Ευρώπη σε αστάθεια.
Όσοι παρακολούθησαν την οικονομική επιβολή της Γερμανίας και ειδικότερα το πώς αντιμετώπισαν την Ελλάδα, καταλαβαίνουν πως η λογική της δεν έχει αλλάξει. Πως στόχος της παραμένει η επικυριαρχία στην Ευρώπη.
Με αυτά υπόψη, εάν η Γερμανία αποκτήσει στρατό αντάξιο της οικονομικής της δύναμης, όπως έχει λεχθεί, τότε μπαίνει σε κίνηση η παγίδα του Θουκυδίδη, δηλαδή ενεργοποιούνται αντανακλαστικά στην Γαλλία: μήπως θα πρέπει να προβεί σε προληπτικό έλεγχο της Γερμανίας προτού της ξεφύγει σε δυνατότητες?
Δυστυχώς, το εγκεφαλικά νεκρό ΝΑΤΟ έχει απολέσει φανερά την δομή της συμμαχίας μετά το “τέλος της ιστορίας” και λειτουργεί με σχέσεις αυτοκρατορίας και προτεκτοράτων.
Και επειδή η αυτοκρατορία παρακμάζει και υποχωρεί, κατά την υποχώρηση φαίνεται να υπονομεύει τα εδάφη που υπάρχει περίπτωση να αφήσει πίσω της.
Με άλλα λόγια, ο επανεξοπλισμος της Γερμανίας είναι η συνθήκη που κάνει τις ΗΠΑ απαραίτητες στον ευρωπαϊκό χώρο ως προστάτιδα της ισορροπίας.
Αλλά και στην περίπτωση που δεν θα καταφέρει να διατηρήσει την θέση του εντολέα θα είναι θέμα χρόνου η γηραιά Ήπειρος να κυλήσει στις παλιές της συνήθειες, δηλαδή στις διαδοχικές συγκρούσεις.