Βέτο Τουρκίας για Σουηδία-Φινλανδία: Μήπως, πράγματι, το ΝΑΤΟ είναι εγκεφαλικά νεκρό;

Μπλοφάρει δεν μπλοφάρει η Άγκυρα, παζαρεύει δεν παζαρεύει το δικαίωμα που έχει σε βέτο μέσα στο ΝΑΤΟ για την είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στον Οργανισμό, ένα είναι σίγουρο: Εν μέσω διεθνούς αναταραχής, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, κατάφερε για μια ακόμα φορά να οδηγήσει, προς το παρόν, σε αδιέξοδο ένα μείζον ζήτημα. Την περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ

Το ΝΑΤΟ είναι εγκεφαλικά νεκρό, είχε πει ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, το 2019, όταν, κάνοντας τα στραβά μάτια οι ΗΠΑ, η Τουρκία είχε εισβάλει για πολλοστή φορά στη Συρία και έπληττε τους Κούρδους συμμάχους της Δύσης. Στο στόχαστρο των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων είχαν βρεθεί τότε και οι Γάλλοι «εκπαιδευτές» τους. Δηλαδή, «σύμμαχοι» της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ. Προηγουμένως, οι ΗΠΑ, με απόφαση του τότε προέδρου τους, Ντόναλντ Τραμπ, είχαν προβεί σε ένα… μεγαλοπρεπέστατο άδειασμα των συμμάχων τους, των Κούρδων της Συρίας.

Τώρα, η Τουρκία, με αφορμή τη σχεδιαζόμενη ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, δείχνει ότι είναι διατεθειμένη να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το δικαίωμα που έχει ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ και να ασκήσει βέτο στην είσοδο των δύο χωρών. Κοντολογίς, εκβιάζει ανοικτά. Ωστόσο, ουδείς «σύμμαχός» της εντός του ΝΑΤΟ αντιδρά.

Μπλοφάρει, δεν μπλοφάρει, άλλα λέγει ο Ερντογάν και άλλα ο σύμβουλός του Ιμπραήμ Καλίν, για αποπροσανατολισμό ή όχι, παζαρεύει σκληρά ή δεν παζαρεύει, προκειμένου να πάρει ανταλλάγματα προς όφελός της, δεν παύει να δημιουργεί νέες… σπαζοκεφαλιές στον θεωρούμενο ως ισχυρότερο στρατιωτικό μηχανισμό στον κόσμο.

Σύγκρουση Δύσης-Ρωσίας: Ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – Τι θέλει η τουρκική αλεπού στο παζάρι;

Εγκεφαλικά νεκρό;

Το ΝΑΤΟ, όπως έδειξε με την αντίδρασή του στον πόλεμο στην Ουκρανία, με την έως τώρα προώθηση δύναμης σχεδόν σαράντα χιλιάδων στρατιωτικών προς Ανατολάς, και την ενίσχυση της Ουκρανίας, μόνον νεκρό δεν είναι. Τουναντίον, «σωματικά» χαίρει άκρας υγείας. Ωστόσο, «εγκεφαλικά», παρουσιάζει σοβαρές δυσλειτουργίες. Και μια από αυτές έρχεται στην επιφάνεια και πάλι με αφορμή τη στάση του «συνήθους καβγατζή», της Τουρκίας.

Το ΝΑΤΟ, κατά τον Μακρόν, ήταν «εγκεφαλικά νεκρό» όταν η Τουρκία κτυπούσε τους Κούρδους και τους Γάλλους «εκπαιδευτές» τους στη Συρία. Τώρα, ο Γάλλος πρόεδρος ανέκρουσε πρύμνα και λέγει ότι το Ουκρανικό «ήταν ηλεκτροσόκ για τη Συμμαχία» και ότι το ΝΑΤΟ αφυπνίζεται. 

Άραγε, ο Ε.Μακρόν τώρα που η Τουρκία υψώνει «μπλόκο» στη Σουηδία και τη Φινλανδία ή όταν κάνει καθημερινώς σουρωτήρι το Αιγαίο, θεωρεί ότι όλα βαίνουν πρίμα στο ΝΑΤΟ και μεταξύ των «συμμάχων»; Πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ ξεπέρασε το… «εγκεφαλικό» επεισόδιο του 2019;

Όπως είναι γνωστό, μετά την πολλοστή τουρκική εισβολή στη Συρία, το 2019, ακολούθησε η κόντρα Μακρόν – Ερντογάν για πολλά άλλα ζητήματα, η -στα χαρτιά- «συμμαχία» της Γαλλίας με την Ελλάδα, με αποτέλεσμα μεγάλα εξοπλιστικά ντήλ και ακριβοπληρωμένες αγορές γαλλικών όπλων εκ μέρους της Ελλάδας, κ.ο.κ. Τώρα, φαίνεται να εξομαλύνονται οι σχέσεις Γαλλίας – Τουρκίας, ενώ φημολογείται ακόμα και η πιθανότητα πώλησης προς την Τουρκία γαλλο-ιταλικού αντιαεροπορικού συστήματος. Στο πρόγραμμα, επίσης, είναι και άλλα εξοπλιστικά «καλούδια».

Δύο μέτρα και δύο σταθμά

Το «μπλόκο» που επιχειρεί η Τουρκία στην είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ πρέπει να σημάνει συναγερμό στην Αθήνα. Πόσο μάλλον, αφού υπάρχει το πολύ κακό προηγούμενο αντίστοιχης και πολύ χειρότερης και επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, όχι απλά σε κάποιες χώρες που είναι υποψήφιες για να μπουν στο ΝΑΤΟ, αλλά σε μια χώρα η οποία είναι ήδη μέλος του ΝΑΤΟ. Την Ελλάδα.

Για πολλοστή φορά, οι ηγεσίες του ΝΑΤΟ και σημαινουσών Δυτικών πρωτευουσών επιδεικνύουν μια πρωτοφανή «ανοχή» απέναντι στην Τουρκία. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο, οπότε, υποτίθεται, ότι η Δύση προσπαθεί να ενωθεί, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη μείζονα «απειλή», τη Ρωσία.

Σε μια τέτοια περίοδο, λοιπόν, αφήνεται άπλετος χώρος στην Άγκυρα να εγείρει αξιώσεις στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντά της, έτσι όπως τα βλέπει η ηγεσία της. Στην παρούσα, ευθέως, στο Κουρδικό, εντός της Τουρκίας και της Συρίας. 

Το Κουρδικό είναι ένα μείζον θέμα για την Άγκυρα εδώ και δεκαετίες, αφού ουσιαστικά πρόκειται για εμφύλιο πόλεμο με την οργάνωση, ΡΚΚ, εντός της Τουρκίας. Τα τελευταία χρόνια επεκτάθηκε και στη Συρία κατά του εκεί ένοπλου κουρδικού κινήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία προέβη σε στρατιωτική κατάληψη εδαφών στη βόρειο Συρία. Εκεί αλλοιώνει τον πληθυσμό, απομακρύνοντας τους Κούρδους και εγκαθιστώντας Σύριους πρόσφυγες που είχαν περάσει στην Τουρκία. 

Τώρα, με τις «ενστάσεις» της έναντι της Σουηδίας και της Φινλανδίας, η Άγκυρα δεν επιδιώκει απλά να απαγορευθεί η δράση του κουρδικού κινήματος σε αυτές τις σκανδιναβικές χώρες, αλλά ουσιαστικά ζητάει τη «νομιμοποίηση» της κατοχής εδαφών της Συρίας.

Προηγουμένως, με πολύ πιο επιθετικό τρόπο σε σχέση με τη στάση της απέναντι στη Σουηδία και τη Φινλανδία, είχε κινηθεί ως προς την Ελλάδα. Ένα χρόνο μετά την… περίφημη ρήση Μακρόν περί «εγκεφαλικά νεκρού ΝΑΤΟ», το καλοκαίρι του 2020, η Τουρκία εμφανιζόταν με πειρατικές τακτικές στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο Καστελόριζο και στην Κύπρο. 

Λίγο πριν, στο τέλος του 2019, είχε κλείσει την -πέραν πάσης γεωγραφικής λογικής και κανόνων του διεθνούς Δικαίου- οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Λιβύη. Ήταν ο προάγγελος των όσων θα ακολουθούσαν το 2020 -και- στην Α.Μεσόγειο.

Και τότε, όμως, τόσο εντός του ΝΑΤΟ όσο και στους κόλπους της ΕΕ, υπήρξε μια σκανδαλώδης ανοχή των ηγεσιών των δύο Οργανισμών έναντι της Άγκυρας. Τι μας κάνει, λοιπόν, σήμερα να πιστεύουμε ότι οι «σύμμαχοι» Δυτικοί του ευρω-ατλαντικού Συμφώνου θα αλλάξουν στάση έναντι της Άγκυρας;

Εκβιασμός

Η Τουρκία δεν ακολουθεί αυτή την παρελκυστική τακτική μόνο στην παρούσα, έναντι της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Αποτελεί μόνιμή της πρακτική να εκμεταλλεύεται στο έπακρο όλα τα δικαιώματα που της δίδει το ΝΑΤΟ ως κράτος – μέλος της.

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, μονίμως σαμποτάρει σχετικές προτάσεις. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της πρωτοβουλίας του ΝΑΤΟ, το 2016 – 2017, να στείλει μονάδα πλοίων του στο Αιγαίο για το Μεταναστευτικό. Η Άγκυρα δεν κατάφερε να αποτρέψει την απόφαση, αλλά στη συνέχεια, επί σειρά ετών μονίμως σαμπόταρε την αποστολή και ζητούσε την απόσυρσή της. Το ίδιο σαμπόταρε και την ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη για την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Την επιχείρηση «Ειρήνη».

Σε πολλά «αιτήματά» της, βέβαια, βρίσκει ευήκοον ους από πολλούς συμμάχους. Ακόμα και οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, είχαν συνταχθεί με τις τουρκικές απαιτήσεις για εξαίρεση σειράς μεγάλων ελληνικών νησιών, όπως η Λήμνος, από ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις. Και πολλά άλλα.

Μπλόκο, επίσης, έβαζε και σε άλλα μικρότερης σημασίας ζητήματα. Όπως σε προγράμματα συνεργασίας του ΝΑΤΟ με χώρες που δεν είναι μέλη του Οργανισμού, όπως η Κύπρος και η Αυστρία. Είναι, μάλιστα, αυτός ένας από τους πολλούς λόγους που συχνά εκδηλώνονται κόντρες ανάμεσα στη Βιέννη και την Άγκυρα.

Στην προκειμένη περίπτωση της πιθανής εισόδου της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η Άγκυρα εγείρει απίστευτες απαιτήσεις. Ζητάει, ειδικά από τη Σουηδία, μια χώρα με πολύ φιλελεύθερες δημοκρατικές παραδόσεις, και με πάρα πολύ μεγάλη κουρδική κοινότητα, να απαγορεύσει κάθε δραστηριότητα του κουρδικού κινήματος. Πρόκειται ανοικτά για παρέμβαση στα εσωτερικά μιας χώρας.

Κι αυτό, δήθεν με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Ως γνωστόν, εξάλλου, η Τουρκία θεωρεί τόσο το κουρδικό κίνημα στην Τουρκία, όσο και στη Συρία, «τρομοκράτες». Έχει φτάσει, μάλιστα, στο σημείο να φυλακίσει τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς, τον επικεφαλής του HDP (Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών). Το συγκεκριμένο κόμμα αριστερού – φιλοκουρδικού προσανατολισμού, παρά την άγρια καταστολή που έχει υποστεί, είχε λάβει σημαντικά ποσοστά στην τουρκική Βουλή.

Τώρα, λοιπόν, όπως έκανε το 2019 που «εξαγρίωσε» τον Μακρόν, η Τουρκία επιχειρεί, με όπλο εκβιασμού της το βέτο, να εξαναγκάσει τους Δυτικούς «συμμάχους» της να νομιμοποιήσουν τις εισβολές της στη Συρία και την καταστολή των Κούρδων. Κάτι στο οποίο επέμενε συνεχώς τα τελευταία χρόνια, τόσο έναντι των Αμερικανών όσο και των Ευρωπαίων. Τώρα, λοιπόν, με αφορμή το Ουκρανικό, τους εκβιάζει.

Προσβλητικοί

Έτσι, και μόνο ότι κάθισε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τη Σουηδία και τη Φινλανδία, ήταν μια επιτυχία της Άγκυρας. Σκηνικό που επίσης αποδεικνύει την ανοχή των μεγάλων Δυτικών δυνάμεων απέναντι στην Τουρκία. Κάτι από το οποίο η Αθήνα επιβάλλεται να βγάλει τα συμπεράσματά της.

Μάλιστα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συμπεριφέρθηκε με προσβλητικό τρόπο στη Σουηδή υπουργό Εξωτερικών, Αν Λίντε. Ενδεικτικά είναι όσα αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο, Reuters, για τη συνάντησή τους:

«Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ήταν «σε κατάσταση κρίσης». Ο Τσαβούσογλου, όχι μόνο έθεσε όρους προκειμένου η Τουρκία να αποδεχθεί τις υποψηφιότητες των χωρών για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά έφτασε στο σημείο να υψώσει τη φωνή του στη Σουηδή Αν Λίντε. Τρεις διπλωμάτες του ΝΑΤΟ το χαρακτήρισαν ως «ντροπιαστική» διάρρηξη του πρωτοκόλλου.

Ο Τσαβούσογλου είπε ότι ήταν εκνευρισμένος με τη «φεμινιστική πολιτική» της Λίντε (!). «Προσπαθούσαμε να καταλάβουμε», λένε διπλωμάτες, «τι πραγματικά ήθελε ο Τούρκος συνάδελφός μας», είπε ο διπλωμάτης, οι οποίοι τόνισαν: «Ήταν ντροπιαστικό».

Στρατηγικός διάλογος στις ΗΠΑ

Εφόσον επιβεβαιωθούν τα όσα γράφει το Reuters ως προς την απαράδεκτη συμπεριφορά Τσαβούσογλου προς τη Σουηδή ομόλογό του, οι σύμμαχοι της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, όχι μόνο έπρεπε να του τραβήξουν το αυτί, αλλά να «παγώσουν» τις επαφές μαζί του.

Κι όμως, αμέσως μετά τις δήθεν αντι-φεμινιστικές κορώνες του, τον Τσαβούσογλου υποδέχονταν στις ΗΠΑ, ο Αμερικανός ομόλογός του, Άντονι Μπλίνκεν, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, όπου, όπως ήταν αναμενόμενο ένα από τα θέματα της ατζέντας τους ήταν το Κυπριακό, η Ευρωπαία Επίτροπος που ασχολείται και με θέματα Μετανάστευσης, ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, κ.ο.κ.

Όλα αυτά μάλλον πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας δείχνουν, παρά πολιτική αρχών. Να σημειωθεί ότι τις ημέρες που βρισκόταν στις ΗΠΑ ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών, Κ.Μητσοτάκης και Ν.Δένδιας, τουρκική αντιπροσωπεία συνέχιζε τον «στρατηγικό διάλογο» ΗΠΑ – Τουρκίας.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο, Bloomberg, επικαλούμενο πηγές του στην Άγκυρα, ισχυρίζεται ότι η Τουρκία, θέλει να «ανταλλάξει» το βέτο της για τη Σουηδία και τη Φινλανδία, ζητώντας από τις ΗΠΑ την επιστροφή της στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών, F-35, την άρση των αμερικανικών κυρώσεων για την αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων, S-400, και την απαγόρευση της λειτουργίας του ΡΚΚ (Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν) από τις Σκανδιναβικές χώρες.