Τοῦ Α. Π. Δημόπουλου*
ΥΠΗΡΞΕ μιά ἀπό τίς βασικώτερες προεκλογικές δεσμεύσεις τοῦ κ. Trump –ἡ ἀπεμπλοκή τῶν Η.Π.Α. ἀπό πολέμους καί ἡ μή ἐμπλοκή τους σέ νέους. Μάλιστα γιά τόν σκληρό πυρῆνα τῶν ὑποστηρικτῶν τοῦ κ. Trump, αὐτούς πού συχνά ἀποκαλοῦμε «κίνημα MAGA» («Νά κάνουμε τήν Ἀμερική μεγάλη ξανά»), ἡ πρόσληψη τοῦ κ. Trump ὡς «προέδρου τῆς εἰρήνης» ὑπῆρξε ἀρκούντως σημαντική, ὥστε, νά λειτουργήσει περίπου, ὡς εἰδοποιός του διαφορά ἔναντι τῶν ἄλλων πολιτικῶν.
Ἔτσι καί γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ σύγκρουση μεταξύ Ἰσραήλ καί Ἰράν καί ἡ διαφαινόμενη ἐμπλοκή τῶν Η.Π.Α. ὑπέρ τοῦ πρώτου, δημιούργησε ἕνα πολιτικό πρόβλημα γιά τόν κ. Trump, μέ τό «κίνημα MAGA» καί γενικώτερα τόν χῶρο τῆς ριζοσπαστικῆς δεξιᾶς τῶν Η.Π.Α. σχεδόν, νά ἐξεγείρεται.
Steve Bannon, Tucker Carlson, Marjorie Taylor Greene, δέν ἦταν λίγες οἱ ἐπώνυμες φωνές ἀποδοκιμασίας γιά τήν στήριξη τοῦ κ. Trump στόν Ἰσραηλινό πρωθυπουργό Benjamin Netanyahu καί τόν «πόλεμό του» στό Ἰράν. Ἀκόμα δέ περισσότερο δυσοίωνη ἦταν ἡ εἰκόνα στά κοινωνικά μέσα, μέ τούς δηλωμένους ὀπαδούς τοῦ «κινήματος MAGA», νά ἐπικρίνουν σέ ἀναλογία 9/10 τόν κ. Trump. Ἤ ὅπως συνόψισε τό πρᾶγμα ἡ Ρεπουμπλικανή βουλευτής της Τζόρτζια Marjorie Taylor Greene «Καθένας, πού κλαψουρίζει γιά ἀνάμειξη τῶν Η.Π.Α. στόν πόλεμο Ἰσραήλ-Ἰράν δέν εἶναι MAGA. Τό νά εὔχεσαι τήν δολοφονία ἀθώων ἀνθρώπων εἶναι ἀηδιαστικό. Ἔχουμε ἀπαυδήσει μέ τούς ξένους πολέμους. Ὅλους ἀνεξαιρέτως!». Μόνο βέβαια πού ἐάν ὄντως ἰσχύει αὐτό, τότε πρῶτος ἀπό ὅλους δέν εἶναι MAGA ὁ ἴδιος ὁ πρόεδρος Trump ὁ ὁποῖος εἶναι καί ὁ μόνος, πού μπορεῖ νά βάλει τήν Ἀμερική σέ πόλεμο.
Καί βέβαια ἐάν οἱ ἀντιδράσεις ἐντός τοῦ σκληροῦ πυρῆνα τῶν ὀπαδῶν του ὑπῆρξαν ἐντυπωσιακές, ἀκόμα ἐντυπωσιακώτερη ὑπῆρξε ἡ ἀπόρριψη αὐτῆς τῆς «ἐκ τῶν ἔσω» κριτικῆς ἐκ μέρους τοῦ ἴδιου τοῦ προέδρου. «Λοιπόν, λαμβανομένου ὑπ’ ὄψη, ὅτι ἐγώ εἶμαι αὐτός, πού ἀνέπτυξε τό “Πρῶτα ἡ Ἀμερική” καί ὅτι ὁ ὅρος δέν χρησιμοποιεῖτο μέχρι πού ἐμφανίστηκα ἐγώ, νομίζω ἐγώ εἶμαι αὐτός, πού ἀποφασίζει (τί εἶναι MAGA καί τί ὄχι)». Καί «γιά ὅσους λένε ὅτι θέλουν εἰρήνη, δέν μπορεῖς νά ἔχεις εἰρήνη, ἐάν τό Ἰράν ἀποκτήσει πυρηνικό ὅπλο. Γιά ὅλους λοιπόν αὐτούς τούς ὑπέροχους ἀνθρώπους πού δέν θέλουν νά κάνουμε τίποτε γιά τό Ἰράν, αὐτό δέν εἶναι εἰρήνη!». Μάλιστα, ὅταν ρωτήθηκε, γιατί ἐπικαλεῖται τόν κίνδυνο, νά ἀποκτήσει τό Ἰράν πυρηνικά ὅπλα, τήν στιγμή πού ἡ ἐπί κεφαλῆς τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν τῶν Η.Π.Α. Tulsi Gabbard κατέθεσε μόλις πρίν λίγες ἑβδομάδες ἐξεταζόμενη στό Κογκρέσσο, ὅτι 18 ὑπηρεσίες τοῦ συστήματος πληροφοριῶν ἔχουν καταλήξει ὅτι «τό Ἰράν δέν ἀναπτύσσει πυρηνικά ὅπλα», ὁ κ. Trump ἀπάντησε «Δέν μέ ἐνδιαφέρει τί εἶπε, θεωρῶ εἶναι πολύ κοντά» –μέ ἄλλα λόγια, ὄχι ἁπλῶς ἀπέρριψε καί μάλιστα περιφρονητικά τήν «ἐκ τῶν ἔσω κριτική» πού δέχεται ἀλλά ἀντιπαρερχόμενος τήν περί τοῦ ἀντιθέτου γνώμη τῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν (γιά τό ἐάν τό Ἰράν εἶναι κοντά στήν ἀπόκτηση πυρηνικοῦ ὅπλου) προκάλεσε διπλά τούς ἐπικριτές του, γιά τούς ὁποίους ἀκόμα καί ἡ ἐπέμβαση τῶν Η.Π.Α. στό Ἰράκ τό 2003 (τό κλασσικώτερο δηλαδή γιά τούς ἴδιους παράδειγμα «περιττοῦ πολέμου») δικαιολογήθηκε μέ τήν ἐπίκληση (ἔστω ἀμφιλεγόμενων) πληροφοριῶν γιά ἀνάπτυξη ὅπλων μαζικῆς καταστροφῆς καί ὄχι σέ ἀγνόηση πληροφοριῶν γιά τό ἀντίθετο ὅπως ἐκ μέρους τοῦ κ. Trump τώρα. Μέ τόν διεθνῆ Τύπο, νά θέτει τό ἐρώτημα, ἐάν ὁ κ. Trump ἔχει εἰσέλθει σέ φάση ἄγνοιας πολιτικοῦ κινδύνου.
Δέν θά τό ἔλεγα, οὕτως ἤ ἄλλως, κατ’ ἀκριβολογία, ὁ κ. Trump δέν ὑπόκειται κἄν σέ «πολιτικό κίνδυνο» καί ὁ λόγος βέβαια εἶναι, ὅτι δέν θά ἐκτεθεῖ ἐκ νέου σέ ἐκλογές – ὁ μετεκλογικός κ. Trump εἶναι πλέον ἀντιμέτωπος μόνο μέ τήν ὑστεροφημία του καί ἡ ὑστεροφημία του δέν ἔχει νά κάνει μέ τό τί πιστεύει «τό κίνημα MAGA» ἀλλά θά μποροῦσε σίγουρα νά κηλιδωθεῖ, ἐάν τό Ἰράν ἀποκτοῦσε ὄντως πυρηνικά.
Ἀλλά τό σημαντικώτερο εἶναι, ὅτι ἀνεξαρτήτως κριτηρίων λυσιτελοῦς πολιτικῆς βιογραφίας, ὁ κ. Trump ἀντέχει, νά ἀγνοεῖ τούς «ἐκ τῶν ἔσω ἐπικριτές του» γιατί πολύ ἁπλά ἔχει δίκιο. Στήν πραγματικότητα, ὁ κ. Trump διορθώνει ἔμπρακτα τήν παρανόηση, ὅτι ὑπηρετεῖ τήν «εἰρήνη», ὡς αὐτοσκοπό. Γιατί, ὅσο παράλογος εἶναι ὁ πόλεμος ὡς αὐτοσκοπός ἄλλο τόσο παράλογη εἶναι καί ἡ εἰρήνη. Καί ὅσο ὀλέθρια εἶναι ἡ καπηλεία τοῦ πολέμου, ἄλλο τόσο εἶναι καί ἡ καπηλεία τῆς εἰρήνης.
Ἔτσι, ὅταν λ.χ. ἡ κ. Greene καταφέρεται κατά τῶν πολέμων γενικῶς μέ ἐπίκληση τῶν ἀπωλειῶν τους υἱοθετεῖ κατ’ ἀποτέλεσμα τό εἶδος τοῦ ἀπόλυτου πασιφισμοῦ, τό ὁποῖο εἴχαμε συνηθίσει νά συνδέουμε μέ τά πιό περιθωριακά κομμάτια τῆς ἐξωκοινοβουλευτικῆς ἀριστερᾶς (ἄσχετα, ἐάν αὐτός ὁ «εἰρηνισμός» ἔχει ἐσχάτως γίνει δεκτός καί σέ χώρους τῆς δεξιᾶς, πού διά μέσου ἑνός ἀφηγήματος «εἰρήνης» θέλουν νά σταματήσει ἡ βοήθεια τῆς Δύσης στήν Οὐκρανία – γιά προπαγανδιστικό φιλορωσσικό ἀφήγημα πρόκειται.) Γιατί βέβαια ἐάν τό κριτήριο εἶναι νά μήν ὑπάρχουν ἀνθρώπινες ἀπώλειες, τότε κανένας πόλεμος δέν θά μποροῦσε νά εἶναι ποτέ δυνατός συμπεριλαμβανομένων καί ἐκείνων τῶν πολέμων, πού δίνονται γιά τήν ἐλευθερία – ὁ ἀπόλυτος πασιφισμός ὁδηγεῖ πάντοτε στήν τυραννία. Ἔτσι τελικά ὁ κ. Trump ἀντέχει νά ἀγνοεῖ τούς ἐκ τῶν ἔσω ἐπικριτές του, γιατί γνωρίζει ὅτι τό ἀφήγημα τῆς «ἀπόλυτης εἰρήνης» δέν στέκει καί ὅτι κανείς δέν μπορεῖ ποτέ στά σοβαρά, νά θέλει τούς μουλάδες, νά μποροῦν «νά πατήσουν τό κουμπί».
*Πολιτικός Ἐπιστήμων, Παν. Cambridge
Δημοσιεύεται στην «Εστία»
