Του Αλκιβιάδη Κεφαλά*
Το 1848 οι χωρικοί στη Σκάλα Κεφαλλονιάς εξεγέρθηκαν κατά των Βρετανών λόγω της ληστρικής φορολογίας. Ένας φόρος στις ελιές, ένας στο καλύβι, ένας ακόμη στους φούρνους, ένας τέταρτος στη χρήση του δρόμου, οι χωρικοί εξεγέρθηκαν με φωνή, άρνηση πληρωμής και όπλα. Η συντριβή της εξέγερσης οδήγησε σε εκατοντάδες εκτελέσεις, απαγχονισμούς, φυλακίσεις, βιασμούς γυναικών και ακρωτηριασμούς.
Η ληστρική φορολογία στην Ελλάδα πάντα κατέληγε σε αιματηρές εξεγέρσεις κατά της εξουσίας. Η βαριά φορολογία των Οθωμανών ήταν ένας από τους λόγους της μαζικής λαϊκής συμμετοχής στην επανάσταση του 1821. Ο Σπύρος Ζαμπέλιος στο ιστορικό του μυθιστόρημα «Οι κρητικοί γάμοι» περιγράφει μια αντίστοιχη εξέγερση στην Κρήτη κατά των Βενετών το 1570 λόγω της ληστρικής φορολογίας.
Τούρκοι, Βενετοί και Άγγλοι έφυγαν, αντικαθιστάμενοι από το πολιτικό σύστημα και τον Μητσοτάκη.
Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι γιατί στο παρελθόν οι αγράμματοι χωρικοί επαναστατούσαν συνεχώς λόγω της αβάστακτης φορολογίας, ενώ σήμερα οι «γραμματισμένοι αστοί» τηρούν σιγήν ιχθύος σε μια αδιανόητη φορολογική επιδρομή, που τους εξαφανίζει βιολογικά και αφανίζει το έθνος. Η απάντηση είναι ότι η αφωνία οφείλεται κυρίως στην εξαφάνιση της συλλογικής και της ατομικής μνήμης.
Στην Ελλάδα οι οικογενειακές φωτογραφίες του παππού πετάχτηκαν στα σκουπίδια επειδή αυτά τα πρόσωπα συνδέονται με τη Σκάλα και τους κρητικούς γάμους. Αν οι επίγονοι γνώριζαν την ιστορία τους, θα είχαν αρνηθεί τα χαράτσια, τη φορολογία των ελαιοδέντρων, τα πρόστιμα για τα σπίτια, τον φόρο για το χώμα.
Η Σκάλα δεν διδάσκεται στα σχολεία επειδή δείχνει τον δρόμο της αντίστασης. Η ελίτ και το πολιτικό σύστημα δεν θέλουν ούτε να θυμόμαστε ούτε να δεχόμαστε το μήνυμα της μη υποταγής στη βία. Η εξουσία τρέμει τη στιγμή που ο άνθρωπος θα ενωθεί με τη μνήμη του. Τότε γίνεται επικίνδυνος. Η μεταπολιτευτική σαπίλα μάς ταΐζει με επετείους ανύπαρκτων και ακίνδυνων γεγονότων και ταυτόχρονα διαγράφει τη μνήμη που θα τους εξαφανίσει πολιτικά.
Με στόχο την «αγροτική συστηματοποίηση», στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου οι Σάξονες των Καρπαθίων, με ρίζες από τον 13ο αιώνα, εξαφανίστηκαν όταν οι μπουλντόζες γκρέμισαν τα χωριά τους, τις εκκλησίες και τα σπίτια. Ο πληθυσμός μεταφέρθηκε με τη βία στις σοσιαλιστικές πολυκατοικίες, κόβοντας κάθε δεσμό με γη, γειτονιά, ιστορία. Ένας ολόκληρος πολιτισμός σβήστηκε, όχι με σφαίρες, αλλά με πολεοδομικά διατάγματα.
Σήμερα στην Ελλάδα, στα ίχνη του Τσαουσέσκου, με την πρόφαση της «χωρικής ανάπλασης» του «εθνάρχη», ο χώρος απογυμνώνονται από ιστορία και μνήμη. Αυτή η πρακτική δεν συνιστά απλώς μια διαδικασία χρηματικής μίζας. Αποτελεί μια συστημική εμβόλιμη αναστολή στην ιστορική πρόσβαση. Η επέμβαση αφορά την αρχιτεκτονική και την αρχειακή μνήμη και συνεπώς έχουμε μπροστά μας το πιο ύπουλο και σκοτεινό πρόσωπο της εξουσίας που διαχειρίζεται τη συλλογική ιστορική μνήμη ως προσωπική ιδιοκτησία.
Η ελίτ δεν χρειάζεται να δέσει τους υπηκόους με αλυσίδες για να τους κάνει σκλάβους ώστε να τους φορολογεί αδιαμαρτύρητα. Αρκεί να τους κάνει να ξεχάσουν από πού ήλθαν. Όταν ο άνθρωπος δεν έχει παρελθόν, δεν έχει σημείο αναφοράς. Δεν έχει αφήγημα να υπερασπιστεί. Γίνεται ΑΦΜ, ένας καταναλωτής για να πληρώνει ΦΠΑ.
Η καταστροφή της μνήμης στην Ελλάδα δεν είναι τυχαία, είναι ο σκοπός της εξουσίας. Μνήμη σημαίνει ρίζες. Ρίζες σημαίνουν αντίσταση. Άνθρωποι με μνήμη δεν αποδέχονται εύκολα την καταπίεση, τους φόρους, τις εντολές. Η ελίτ θέλει ανθρώπους, χωρίς μνήμη, χωρίς τάφους, χωρίς παλιές φωτογραφίες, χωρίς οικογενειακές αφηγήσεις.
Μόνο τότε μπορεί να επιβάλει φόρο στην ύπαρξη χωρίς αντίσταση. Αν ξεχάσεις πως κάποτε καλλιεργούσες ελεύθερα, θα σου φανεί λογικό να σου φορολογούν τη γη και το σπίτι. Η λήθη συμφέρει την εξουσία. Όσα λιγότερα θυμάσαι τόσο πιο εύκολα θα δέχεσαι την εξάρτηση, τη δουλικότητα και την απουσία προστάγματος ελευθερίας.
*∆ιδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, UK, τ. διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Αρθρα που σε αφήνουν άφωνο.
Ρίζες σημαίνει και καρποί. Όλων των ειδών. Όχι μόνο βρώσιμοι.
Έτυχε να παρακολουθήσω μέρος συνέντευξης της Υπουργού Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, όπου αναφέρθηκε σε ζητήματα πολυτέκνων-τριτέκνων και στο πρόγραμμα Σπίτι μου Ι.
Οι ευεργετικές προβλέψεις για πολύτεκνους-τρίτεκνους έχουν θεσπιστεί με σαφή προσανατολισμό και καλό είναι να διευρυνθούν ως προς το οικονομικό σκέλος. Έπρεπε όμως να έχει ήδη τεθεί ως στόχος το βασικό, δηλαδή η δημιουργία οικογένειας, καθόσον για τους νέους είναι ζητούμενο ακόμα και το ένα παιδί.
Συναφώς θίχθηκε και το ζήτημα της στέγης, όπου ανέφερε πως το πρόγραμμα “Σπίτι μου Ι” είχε επιτυχία, με 9.000 να επωφελούνται. Ήτοι στα 10 εκατομμύρια αποτελεί επιτυχία το γεγονός πως από το συγκεκριμένο πρόγραμμα, με τα κριτήρια που είχαν καθορισθεί, είδε φως 0,09% των Ελλήνων. Τί δεν καταλαβαίνουμε όταν ακούμε κάτι τέτοιο;
Υ.Γ. Η σκέψη δεν πρέπει να οδηγεί σε απόγνωση, διότι αυτό σημαίνει πως όσοι δεν έχουν την “πολυτέλεια” της σκέψης για τα βασικά/ζωτικά ζητήματα που τους καθηλώνουν στην καθημερινότητά τους οδηγούνται σε επιλογές απελπισίας.
Κρυφές αλήθεις που κανένας μέχρι σήμερα δεν τόλμησε να αναδείξει. Συγχαρητήρια!!
Airman: Με το Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ γοι Παλαιστίνιοι δεν πληρώνουν τίποτα για διαμονή σε 50 χιλ.διαμερίσματα. Εκτός αυτού, λαμβάνουν 20 € την ημέρα επίδομα ανά άτομο.Δηλαδή, μία οκταμελης οικογένεια Παλαιστινίων, εκτός του ενοικίου, ηλεκτρικού, νερού, κινητού, κλπ, λάμβάνει 4800€ το μήνα . Όλα αυτά υα πληρώνουν οι Ελληνες.
Ενας αμόρφωτος λαός σκλάβων αξίζει τον Τσίπρα και τον Μητσοτάκη τους.
Σε ποιά μνήμη και αντίσταση αναφέρεται ο κος Διδάκτορ? O Πρωθυπουργός διατηρεί ακέραια τη μνήμη του Πατρός του και τον επιτευγμάτων του. Αλλά μόνο αυτός. Για τους περισσότερους υπολοίπους η μνήμη είναι απλά εφιάλτης (cauchemar όπως έλεγε και κάποιος, κάποτε..) Και γιατί παει άραγε τόσο πίσω ο γράφων? Δεν τολμάει να έλθει 100 χρόνια πιο μπροστά με την αντίσταση εναντίον της γερμανικής κατοχής? Και τότε οι κατακτητές έκαψαν χωριά, στερώντας κατά τον ίδιο εικόνες της συλλογικής μνήμης(για τους κατοίκους ούτε λόγος, ας πρόσεχαν με ποιόν συνεργάζονταν…)Φοβάται μη στιγματιστεί ως συνοδοιπόρος? Αγαπητέ η ανάγκη και η πείνα (du pain…)σε οδηγεί στο να επαναστατείς και φυσικά όχι η επέμβαση στην αρχιακή μνήμη…(ότι καλύτερο διάβασα τελευταία). Ούτε κάν η βίωση της καθημερινής ανομίας και αδικίας που μπορούν να οδηγήσουν σε ατομικές ενέργειες αυτοδικίας ( καταδικασμένες και αλυσιτελείς εξ αρχής, αλλά τόσο απαραίτητες για την άρχουσα τάξη προκειμένου να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της. Διαχείρηση της αταξίας που λέγαμε…). H πρώην οθωμανική επαρχία δεν έχει Val de Loire αγαπητέ( η συλλογική μνήμη είναι προέκταση της αισθητικής), έχει άθλια χωριά μέσα στη βρώμα και την εγκατάληψη που κατοικούνται από βαλκάνιους κομπογιανίτες που μετά την κυριακάτικη λειτουργία(όσοι πάνε) μπορούν να σφάξουν τον γείτονά τους για ένα μέτρο γης, ή να συνεργαστούν με τον κατακτητή για να το καταπατήσουν. Για αυτό όσοι έφυγαν δε γύρισαν ποτέ πίσω( θα αφήσω μαύρη πέτρα..). Η Ελλάδα δεν είναι τα Κύθηρα του Βαττώ, αλλά του Ουράνη και του Αγγελόπουλου. Όσο δε γιατί δε διαμαρτύρονταν οι γραμματισμένοι αστοί,μάλλον διότι αυτοί συνεισέφεραν ελάχιστα στη συνολική φορολογία και κυρίως γιατί αν ταυτίζονταν με τα αιτήματα των απλών χωρικών θα επαυαν να είναι γραμματισμενοι αστοί(Χρυσή βίβλος των Ιονίων Νήσων, του Ραγκαβή).
Στην Ελλάδα, το ξαναλέμε, καθώς δημιουργήθηκε ως αποικία εμμέσου έστω ελέγχου, δεν υφίσταται αστική τάξη, διότι αν υπήρχε η προοπτική διάλυσης του σημερινού πολιτικού(καλύτερα οικονομικού συστήματας, που οι αστοί επέβαλαν και συντηρούν), θα ήταν για τους αστούς με ουσιαστικά μέσα παραγωγής( μη κρατικοδίαιτους) ευκαιρία για νέες συμμαχίες. Η κρατικοδίαιτη(ραντιέρικη κτλ) όμως ψευδοαστική κυρίαρχη τάξη, γνωρίζει ότι το μόνο που μπορεί να διεκδικήσει είναι (στη καλύτερη) μια ετεροβαρή εταιρική σχέση με τους αστούς των μελλοντικών επικυρίαρχων( είτε ονομάζονται επενδυτές είτε όπως αλλοιώς). Η άλλη προοπτική είναι η ολοκληρωτική τους εξαφάνιση. Δεν μπορούν να το πουν ευθαρσώς (προφανώς) και έτσι αναλώνονται σε μεταφυσικές και ενίοτε βουκολικές αναζητήσεις για εκκλησούλες και ταπεινά-κατά Γιανναρά- βαρκάκια .
Όλα αυτά τα πολύ σωστά που περιγράφει το άρθρο τα μαθαίνουμε στο σχολείο και αργότερα τα εξειδικεύουμε στο Πανεπιστήμιο, τουλάχιστον στις θεωρητικές σπουδές…
Όταν η εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει καταντήσει σε τέτοιο χαμηλό σημείο και όσοι καταφέρνουν να μορφωθουν γυρεύουν στο εξωτερικο τη τύχη τους, τι να περιμένουμε από αμόρφωτους γηγενείς, ξερόλες και ψωροπερήφανους, νεόπλουτους και επιδειξιομανείς που έχουν απομείνει; Το επίπεδο πολύ χαμηλό και όταν αυτή η κατάσταση γενικεύεται που θα κοιτάξουν οι νέοι για να παραδειγματιστούν; Από την εκπαίδευση ξεκινάει το κακό την οποία ακριβώς την ίδια έχουν πάρει γονείς και παιδιά τις τελευταίες δεκαετίες εξ ου και ουδείς αντιλαμβάνεται τη κατρακύλα. Μόνο λίγες φωνές που είναι σαν σε ερημικό τοπίο….