Να μειωθούν οι -άδικοι- έμμεσοι φόροι

Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου*

Τις τελευταίες ημέρες διαβάζουμε στον Τύπο για τις προθέσεις της κυβέρνησης να προχωρήσει σε στοχευμένες φοροελαφρύνσεις που θα ανακοινωθούν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Βέβαια, το χρονικό διάστημα μέχρι τότε είναι πολύ μεγάλο και μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε ανατροπή στον κυβερνητικό σχεδιασμό, ενώ δεν ξέρουμε και πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση της επιβολής των δασμών από τις ΗΠΑ και η απάντηση της Ε.Ε., γεγονότα που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη διεθνή οικονομία, άρα και την ελληνική.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι θετικό να μιλάμε για σχεδιασμό μείωσης φόρων. Αρκεί να πρόκειται τόσο για άμεσους όσο και για έμμεσους φόρους. Γιατί στα όποια σενάρια διακινούνται μέχρι τώρα δεν υπάρχει κάτι για τον εξορθολογισμό της έμμεσης φορολογίας. Η οποία δυστυχώς είναι και αυτή που επιβαρύνει περισσότερο τους πολίτες όλης της χώρας. Και μάλιστα οριζόντια.

Αν στην επιβολή της άμεσης φορολογίας υπάρχει κάποια δικαιοσύνη, καθώς ο κάθε φορολογούμενος καλείται να πληρώσει σύμφωνα με το εισόδημά του, στην επιβολή της έμμεσης φορολογίας δεν υπάρχει καμία. Όλοι οι πολίτες, μηδενός εξαιρουμένου, επιβαρύνονται με υψηλό ΦΠΑ ακόμα και για βασικά αγαθά, οπότε είναι επόμενο να επιβαρύνονται περισσότερο όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα. Κάπως έτσι συγκεντρώθηκε το πολύ υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα των 11,4 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ελληνική οικονομία το ποσοστό των έμμεσων φόρων «αγγίζει» το 65% από τα συνολικά φορολογικά έσοδα, ενώ την ίδια ώρα στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. κινείται στο 50%, με το υπόλοιπο να είναι η άμεση φορολογία.

Για πόσο καιρό, λοιπόν, θα συνεχίζεται αυτή η στρέβλωση και ο Έλληνας πολίτης θα πληρώνει ακριβότερα τα τρόφιμα, το ρεύμα του, τα καύσιμα; Οι τόσο υψηλοί έμμεσοι φόροι είναι και μία από τις αιτίες της παρατεταμένης ακρίβειας, για την οποία δεν έχει βρεθεί έως τώρα κάποιος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισής της και της ανισότητας που επικρατεί στην κοινωνία.

Όσοι δυσκολεύονται να βγάλουν τον μήνα και μετράνε και τα λεπτά του ευρώ κατανοούν απόλυτα τι λέω. Αντίθετα, όσοι δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα δεν στέκονται ιδιαίτερα στο αν το προϊόν που αγοράζουν φορολογείται με ΦΠΑ 24% ή 13%.

Είναι απόλυτη αναγκαιότητα η μείωση κάποιων φορολογικών συντελεστών στην κατανάλωση βασικών αγαθών, ηλεκτρικού ρεύματος και καυσίμων. Η όποια λύση προωθήσει η κυβέρνηση στο πεδίο της φορολογίας δεν θα έχει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα για τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας, αν δεν εφαρμοστεί δικαιότερη φορολογική πολιτική, ενώ δεν θα βελτιώσει το επιχειρηματικό κλίμα, κάτι που έχουν απόλυτη ανάγκη οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της χώρας.

*Πρόεδρος ΕΕΑ, επίτιμος διδάκτορας ΠΑ.ΠΕΙ. και Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών