Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου*
Η έναρξη της θερινής εκπτωτικής περιόδου αποτελεί μια κρίσιμη ευκαιρία για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αγωνίζονται να κρατηθούν όρθιες σε ένα περιβάλλον πολλαπλών πιέσεων. Οι εκπτώσεις δεν είναι απλώς ένας εμπορικός θεσμός – είναι πλέον ένα «τεστ επιβίωσης» για μικρά καταστήματα, επιχειρήσεις λιανικής, επαγγελματίες που περιμένουν αυτή την περίοδο για να καλύψουν βασικά λειτουργικά έξοδα.
Οι προσδοκίες είναι μεγάλες, αλλά η πραγματικότητα πιο σύνθετη. Για αυτό και επικρατεί μια συγκρατημένη αισιοδοξία. Ο καταναλωτής περιορίζει πλέον τις δαπάνες του στις απολύτως απαραίτητες αγορές. Το διαθέσιμο εισόδημα έχει συρρικνωθεί, ενώ η ακρίβεια παραμένει καθηλωτική. Όταν οι πολίτες δυσκολεύονται να πληρώσουν το ενοίκιο ή τον λογαριασμό του ρεύματος, είναι αυτονόητο πως οι προαιρετικές αγορές περνούν σε δεύτερη μοίρα.
Η ακρίβεια -ιδίως στα τρόφιμα, στην ενέργεια και στα καύσιμα- δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο. Έχει λάβει δομικά χαρακτηριστικά, πλήττοντας ταυτόχρονα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες. Το ενεργειακό κόστος, παρά τη μικρή αποκλιμάκωση, παραμένει δυσβάστακτο για χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις.
Την ίδια στιγμή, το βασικότερο πρόβλημα για τις ΜμΕ είναι η χρηματοδότηση – ή, πιο σωστά, η απουσία της. Επτά στις δέκα μικρές επιχειρήσεις δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Και όσες έχουν επιβαρύνονται με υψηλά επιτόκια και εξοντωτικούς όρους. Χρειαζόμαστε άμεσα στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, ειδικά σχεδιασμένα για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με ελάχιστες εγγυήσεις και λογικό κόστος, καθώς και προγράμματα που θα στηρίξουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον αγώνα που καλούνται να δώσουν για την ψηφιακή τους μετάβαση.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στο διεθνές πεδίο επικρατεί κλίμα αβεβαιότητας. Οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ περί επιβολής δασμών ύψους 30% στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει εύλογη ανησυχία. Αν και θεωρώ ότι πρόκειται κυρίως για ακόμα μια προσπάθεια άσκησης πίεσης προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον κίνδυνο. Ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ θα πλήξει πρώτα τις μεγάλες οικονομίες της Ε.Ε., αλλά μεσοπρόθεσμα οι επιπτώσεις θα φτάσουν και στη δική μας οικονομία, στις εξαγωγές μας, στην εφοδιαστική αλυσίδα, ακόμα και στην ψυχολογία των επενδυτών.
Σήμερα οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι. Αν δεν υπάρξει αποφασιστική κρατική παρέμβαση -με μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ουσιαστική στήριξη της ρευστότητας και θωράκιση απέναντι στις εξωτερικές απειλές-, τότε η εκπτωτική περίοδος δεν θα αρκεί για να «σώσει» τη χρονιά. Οφείλουμε όλοι -Πολιτεία, τράπεζες, φορείς- να δώσουμε έμπρακτη στήριξη στον μικρό επιχειρηματία. Γιατί χωρίς αυτόν δεν υπάρχει πραγματική ανάπτυξη.
*Πρόεδρος ΕΕΑ, επίτιμος διδάκτορας ΠΑ.ΠΕΙ. & Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
