Του Α. Π. Δημόπουλου
Πώς λέμε «Kramer vs Kramer»; Όταν υπάρχει θανάσιμη αναμέτρηση δηλαδή μεταξύ ανθρώπων που έχουν υπάρξει «κοντά» – οι περιπτώσεις συγκρούσεων μεταξύ πρώην συζύγων είναι σίγουρα παραδειγματικές αλλά δεν απέχουν ούτε εκείνες μεταξύ πρώην (επιστήθιων) φίλων (και οι αναλογίες στην πολιτική είναι ομοίως πολλές). Με κοινό παρονομαστή βέβαια όχι μόνο τα εύθραυστα «εγώ» που αναπόφευκτα οικοδομούνται όταν οι σχέσεις εμβαθύνονται, αλλά και το γεγονός επίσης ότι άνθρωποι που έχουν υπάρξει «κοντά» γνωρίζουν άριστα ο ένας τους σκελετούς που κρύβει στο ντουλάπι ο άλλος. Έτσι και με την έννοια αυτή οι αναλογίες ανάμεσα στην ενδεχόμενη καταστρεπτικότατα της ήδη εξελισσόμενης ανοιχτής σύγκρουσης ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου και τέως επιστήθιο φίλο και πολιτικό σύμμαχο Ίλον Μασκ και εκείνη των πλέον πικρών διαζυγίων δίνουν και παίρνουν στον Τύπο και στις αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα. Με τη μόνη διαφορά βέβαια ότι η σύγκρουση Τραμπ – Μασκ ενέχει τεράστια συμφέροντα επίσης και μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την πολιτική της Αμερικής γενικότερα. Και όσο παράδοξο και εάν ακούγεται, με τα μέτρα αυτής της πολιτικής, πλέον εκτεθειμένος σε απώλειες δείχνει (παρά την ισχύ του) ο πρόεδρος Τραμπ.
Όχι μόνο για τον εγγενή λόγο ότι ο κ. Μασκ είναι επιχειρηματίας και η σχέση του με την πολιτική είναι κατά βάση αυτή ενός ντιλετάντη, που δεν διακινδυνεύει ενεργά πολιτικά συμφέροντα, αλλά και εξαιτίας της φύσης του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ, στο οποίο η εκτελεστική εξουσία (ο πρόεδρος δηλαδή) χρειάζεται στην πράξη και τη νομοθετική (το Κογκρέσο) για να ασκήσει αποτελεσματικά την πολιτική του. Έτσι, μπορεί ο κ. Τραμπ να είναι πρόεδρος μέχρι το 2028, αλλά σε περίπου 15 μήνες οι ΗΠΑ θα πάνε στις λεγόμενες «ενδιάμεσες» εκλογές, όταν και θα κριθεί εκ νέου η πλειοψηφία σε Βουλή και σε Γερουσία, που σήμερα ανήκει στους Ρεπουμπλικάνους και η οποία είναι αρκούντως οριακή (220/212 στη Βουλή, 53/47 στη Γερουσία) και κατά τούτο ρεαλιστικά αντιστρέψιμη (πολύ περισσότερο μάλιστα που στις «ενδιάμεσες εκλογές» το κόμμα που κυβερνά παραδοσιακά χάνει έδρες). Πράγμα που σημαίνει ότι εάν ο κ. Τραμπ στερηθεί τελικά αυτής της πλειοψηφίας, θα βρει απέναντί του τους Δημοκρατικούς, πλέον φανατικούς και αποφασισμένους παρά ποτέ να παραλύσουν οριστικά την προεδρία του (αντίθετα με άλλες, πιο συναινετικές εποχές, όταν η διαφορά της πολιτικής ταυτότητας μεταξύ προέδρου και Κογκρέσου λειτουργούσε πολλές φορές στην αντίθετη κατεύθυνση).
Καταλύτης ανατροπής
Και αυτό ακριβώς που επιδιώκει ο κ. Μασκ, ο οποίος ήδη προανήγγειλε τη δημιουργία νέου κόμματος (το ονόμασε «Αμερικανικό»), είναι να γίνει καταλύτης μιας τέτοιας ανατροπής. Μάλιστα, δε, ο αλγόριθμος δείχνει ευνοϊκός για τον κ. Μασκ – και πρακτικά και πολιτικά. Από τη μία, είναι πρακτικά ευνοϊκός γιατί λόγω της οριακότητας της πλειοψηφίας αυτής, έστω συγκριτικά μικρές απώλειες ψήφων για τους Ρεπουμπλικάνους μπορεί να σημάνουν απώλεια πολλών εδρών (ακόμα και εάν το «κόμμα Μασκ» δεν πάρει καμία). Από την άλλη, είναι πολιτικά ευνοϊκός γιατί υπάρχει ένα διακριτό τμήμα του εκλογικού σώματος (ειδικά στα δεξιά), το οποίο θεωρεί ότι Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί κατά βάση είναι το ίδιο (ένα «uniparty» κατά τη διατύπωση του κ. Μασκ) και η αφορμή, ακριβώς, της ρήξης Τραμπ – Μασκ υπήρξε η υπερψήφιση ενός υπερνομοσχεδίου του κ. Τραμπ, που με τις κολοσσιαίες παροχές και δαπάνες του αυξάνει ακόμα πιο δραματικά (όπως έκαναν στο ίδιο μοτίβο και οι Δημοκρατικοί) το αμερικανικό χρέος και με τον κ. Μασκ να παίζει ακριβώς το χαρτί του «οικονομικού συντηρητισμού» (fiscal conservatism), που συνενώνει εκείνους τους Αμερικανούς που ανησυχούν βαθιά (ανεξαρτήτως κομμάτων) για την αμερικανική ευημερία (εννοείται, δε, ότι μια κρίση χρέους των ΗΠΑ θα αποτελούσε τη «μητέρα των κρίσεων» όλων των εποχών για ολόκληρο τον κόσμο). Εάν μάλιστα προσθέσει κανείς στα παραπάνω τους πακτωλούς χρημάτων που μπορεί να επενδύσει στη διαδικασία ο κ. Μασκ (όπως έκανε και υπέρ του κ. Τραμπ και τώρα αναζητά πίσω, ως κάρμα), μιλάμε για κάτι που δεν είναι θεωρητικό, αλλά απολύτως υλοποιήσιμο.
Τεράστια ισχύς
Αλλά, φυσικά, σε αυτόν τον «εμφύλιο» υπάρχει και η πλευρά του κ. Τραμπ. Τον οποίο, ακριβώς, ως προσωπικότητα δεν πρέπει να υποτιμά κανείς και του οποίου η ισχύς ως προέδρου των ΗΠΑ είναι ομολογουμένως τεράστια (ακόμα και ένας κροίσος σαν τον κ. Μασκ δεν μπορεί ποτέ να αγνοήσει τους μηχανισμούς του «βαθέος κράτους» των ΗΠΑ). Και, όπως έδειξε η προσωπική απειλή την οποία εκστόμισε ο κ. Τραμπ (πέραν των οικονομικών απειλών, για τον τερματισμό επωφελέστατων δημόσιων συμβάσεων), ότι θα «μελετήσει» την αφαίρεση της υπηκοότητας του κ. Μασκ (ούτως ώστε, όπως εισηγούνται διάφοροι πολιτικοί του σύμμαχοι, αυτός να επιστρέψει στη Νότια Αφρική!), σε αυτό τον εμφύλιο δεν θα υπάρξει αναγνώριση «άβατων». Άλλωστε, τελικά, μέχρι τις «ενδιάμεσες εκλογές» του 2026 μεσολαβούν ακόμα δεκαπέντε μήνες και για όσους πιστεύουν πραγματικά στην «ατζέντα Τραμπ» (και δεν είναι λίγοι), αυτός ο χρόνος αρκεί για να διαψεύσει εμπράκτως το «αφήγημα Μασκ». Γιατί εάν η πολιτική δασμών του κ. Τραμπ αρχίσει να γεμίζει (λένε) απροσμένως τα ταμεία (υπήρξαν ήδη μήνες με πρωτόγνωρες θετικές ροές), τότε ο κ. Τραμπ θα έχει επιτύχει αυτό που προεξοφλείτο ως οικονομικά «αδύνατο». Πράγμα που θα σημάνει ότι ο κ. Μασκ θα έχει αναδειχτεί σε ακόμα έναν εσφαλμένο «προφήτη της καταστροφής» και ο σχεδιασμός του για πολιτική ανατροπή ακόμα ένα υπερφίαλο εγχείρημα που ξεπέρασε τα γεγονότα.
