Η ρήξη μεταξύ αυτών των τεράστιων «εγώ» ήταν για πολλούς αναπόφευκτη, με τη λεκτική αντιπαράθεση να γίνεται ανεξέλεγκτη
Παρίσι, Μαρία Δεναξά
Ο Ίλον Μασκ «διέβη τον Ρουβίκωνα». Αντιμετωπίζει πλέον τον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ, τον ισχυρότερο άνθρωπο στον κόσμο, ο οποίος δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τις εκτεταμένες εξουσίες του εναντίον των αντιπάλων του. Η ρήξη μεταξύ αυτών των δύο τεράστιων «εγώ» ήταν αναπόφευκτη. Ωστόσο, η λεκτική αντιπαράθεσή τους πριν από δυο ημέρες εξελίχτηκε με απροσδόκητη ταχύτητα. Στο τέλος του πρώτου μέρους αυτής της μονομαχίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να καταργήσει τις συμβάσεις που συνδέουν την κυβέρνηση με τις εταιρίες του Ίλον Μασκ, τον οποίο χαρακτήρισε «τρελό».
Ο ίδιος ο Μασκ αντέδρασε ανακοινώνοντας τη λήξη του προγράμματος του διαστημικού σκάφους «Dragon», το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί για τη διάσωση των αστροναυτών, που είχαν αποκλειστεί στον διεθνή σταθμό τον περασμένο Μάρτιο. Αυτό είναι ένα παράδειγμα εξάρτησης της σημαντικότερης υπερδύναμης στον κόσμο από τις υπηρεσίες που παρέχουν οι εταιρίες του Ίλον Μασκ, ιδίως στον τομέα του Διαστήματος.
Οι συνέπειες του ανοιχτού πολέμου μεταξύ των δύο άλλοτε αχώριστων συνεργατών, ύστερα κι από την επιτυχημένη προεκλογική τους εκστρατεία το περασμένο φθινόπωρο, θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες, αν δεν κηρύξουν άμεσα ανακωχή. Κανείς από τους δύο δεν θα βγει αλώβητος, αλλά ο Ίλον Μασκ είναι ο πιο εκτεθειμένος.
Ο επιτυχημένος επιχειρηματίας τις τελευταίες ημέρες, μετά την αποχώρησή του από τη θέση του συμβούλου του Λευκού Οίκου, επέκρινε όλο πιο σφοδρά τον «μεγάλο και όμορφο» προϋπολογισμό που υπερασπίστηκε με νύχια και με δόντια ο Αμερικανός πρόεδρος. Ωστόσο, έως το μεσημέρι της Πέμπτης, όταν δημοσίευσε το πρώτο από μια σειρά ολοένα πιο σουρεαλιστικών μηνυμάτων στην πλατφόρμα X, απέφευγε να επιτεθεί άμεσα στον αρχηγό του κράτους.
Επιτέθηκε πρώτος
Ο Ίλον Μασκ ήταν προφανώς μπροστά στην τηλεόρασή του, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ του επιτέθηκε προσωπικά. Ο πρόεδρος απαντούσε στα μέσα ενημέρωσης, ενώ υποδεχόταν στο Οβάλ Γραφείο τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Απλός κομπάρσος ο Ευρωπαίος ηγέτης, αλλά ανακουφισμένος που η οργή του οικοδεσπότη του στρεφόταν προς κάποιον άλλο.
«Είμαι πολύ απογοητευμένος από τον Ίλον» δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, απαντώντας πρώτη φορά στις επικρίσεις του Μασκ κατά του εμβληματικού νομοσχεδίου.
«Ήξερε τα πάντα γι’ αυτόν τον νόμο και δεν είχε καμία αντίρρηση» συνέχισε ο πρόεδρος. «Ξαφνικά δεν είναι ευχαριστημένος, επειδή κατάλαβε ότι δεν υπάρχει υποχρέωση αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων» τόνισε, υπονοώντας ότι ο πρώην φίλος του πάσχει πλέον από το «σύνδρομο αντι-Τραμπ».
Ο ιδιόρρυθμος ιδρυτής της Tesla, που κατηγορείται από τους «New York Times» για υπερβολική χρήση ναρκωτικών, αντέδρασε άμεσα: «Ψέματα, δεν είχα δει ποτέ αυτόν τον νόμο, που ψηφίστηκε τόσο γρήγορα, στη μέση της νύχτας, που σχεδόν κανείς στο Κογκρέσο δεν τον διάβασε». Ο νόμος, που εγκρίθηκε στα τέλη Μαΐου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, είναι πλέον αντικείμενο σφοδρών συζητήσεων στη Γερουσία, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν οριακή πλειοψηφία (53 γερουσιαστές, έναντι 47 των Δημοκρατικών).
Η απειλή του Μασκ να χρηματοδοτήσει τους αντιπάλους όσων ψηφίσουν υπέρ του νομοσχεδίου περιπλέκει ακόμη περισσότερο την ψήφισή του, την οποία ο Λευκός Οίκος θέλει να εξασφαλίσει πριν από την 4η Ιουλίου. Στη συνέχεια, όταν ο Τραμπ δήλωσε ότι θα κέρδιζε τις εκλογές ακόμη και χωρίς τα 290 εκατομμύρια δολάρια του Μασκ, ο σημαντικότερος δωρητής των Ρεπουμπλικάνων αντέδρασε: «Τι αγνωμοσύνη!»
«Να σώσουμε τον κόσμο»
Ο μεγαλομανής επιχειρηματίας είναι πεπεισμένος ότι έχει αποστολή να «σώσει τον κόσμο», σύμφωνα με τον βιογράφο του Γουόλτερ Αϊζακσον. Είναι εξοργισμένος που τον κατηγορούν ότι ενεργεί μόνο για το δικό του συμφέρον. Όπως οι Δημοκρατικοί και ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες, ισχυρίζεται ότι ο νέος προϋπολογισμός διατηρώντας τη μείωση της φορολογίας, θα αυξήσει μαζικά το δημόσιο έλλειμμα των Ηνωμένων Πολιτειών. «Πρόκειται για μια υπαρξιακή απειλή για την πρώτη υπερδύναμη στον κόσμο» προειδοποιεί.
Η διαμάχη εντάθηκε με αλλεπάλληλα μηνύματα από τον καθένα στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτουν. Ο Μασκ έφτασε στο σημείο να καλέσει σε καθαίρεση του προέδρου ή στη δημιουργία νέου κόμματος, ενώ στη συνέχεια κατηγόρησε τον Τραμπ για σχέσεις με τον παιδόφιλο Τζέφρι Επσταϊν, ο οποίος αυτοκτόνησε στη φυλακή το 2019.
«Ο Τραμπ περιλαμβάνεται σε αυτούς τους φακέλους, γι’ αυτό δεν τους δημοσιεύουν» ισχυρίστηκε ο Μασκ, αναζωπυρώνοντας τις εικασίες και ενισχύοντας θεωρίες συνωμοσίας. Στη συνέχεια αναδημοσίευσε παλιές φωτογραφίες του Αμερικανού προέδρου να διασκεδάζει με τον Τζέφρι Επσταϊν ενώ περιτριγυρίζονται από νεαρές γυναίκες.
Η κυβέρνηση Τραμπ υπόσχεται εδώ και μήνες να δημοσιεύσει όλες τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της σχετικά με αυτήν την υπόθεση.
Εξαϋλώθηκαν δισ.
Αυτά τα λόγια θα είναι δύσκολο να ξεχαστούν. Ο Ίλον Μασκ έχασε μέρος της τεράστιας περιουσίας του, λίγο περισσότερο από 26 δισεκατομμύρια (από τα 400 δισ.), και η μετοχή της Tesla κατέρρευσε κατά σχεδόν 15%.
Οι επενδυτές είναι τρομοκρατημένοι από τον κίνδυνο αντιποίνων από τον Λευκό Οίκο και από το γεγονός ότι ο επικεφαλής της εταιρίας επανήλθε στην πολιτική λίγο μετά την υπόσχεσή του να επιστρέψει πλήρως στις επιχειρήσεις.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του, είναι λιγότερο υπόλογος στους ψηφοφόρους του. Κανονικά, αν τηρήσει το Σύνταγμα, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν θα υποβάλει υποψηφιότητα για να διεκδικήσει νέα θητεία το 2028. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα -με εξαίρεση ορισμένους εκλεγμένους, που πιέζονται να αποδεχτούν το «Big Beautiful Bill»- ακολουθεί τις εντολές του.
Ο Μασκ κατά τη διάρκεια των λίγων μηνών της θητείας του στην Επιτροπή για την Αποδοτικότητα της Κυβέρνησης (DOGE) απέτυχε παταγωδώς να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες όσο θα ήθελε. Αντίθετα, το δημοσιονομικό πακέτο που επιθυμεί ο Ντόναλντ Τραμπ θα αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα δέκα χρόνια, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO).
Οικονομική (αν)ορθοδοξία vs άκρατος νεοφιλελευθερισμός
Ο Ίλον Μασκ, επηρεασμένος από τις φιλελεύθερες, τεχνοκρατικές και ολοένα πιο αντιδημοκρατικές ιδέες της Silicon Valley, είναι υποστηρικτής ενός ελάχιστου κράτους. Δεν είχε κανένα ενδοιασμό να καταργήσει ολόκληρους κυβερνητικούς οργανισμούς, όπως την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), την οποία ο Ίλον Μασκ είχε χαρακτηρίσει «εγκληματική οργάνωση».
Ο Ντόναλντ Τραμπ, αντίθετα, δεν ήταν ποτέ υποστηρικτής της οικονομικής ορθοδοξίας, επιβαρύνοντας το δημόσιο έλλειμμα κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του. Ισχυρίζεται ότι δεν θα αγγίξει τις κοινωνικές παροχές στο «Big Beautiful Bill» του, παρόλο που σχεδόν 11 εκατομμύρια Αμερικανοί με χαμηλά εισοδήματα θα στερηθούν την ασφάλιση υγείας, σύμφωνα με τις προβλέψεις του CBO.
Τις τελευταίες ημέρες ο Στιβ Μπάνον, ο πρώην διευθυντής της εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε τους πλουσίους να πληρώσουν περισσότερους φόρους για να εξισορροπηθεί ο προϋπολογισμός. Αντιδρώντας στη ρήξη με τον Ίλον Μασκ, εισηγήθηκε την απέλαση του επιχειρηματία, που γεννήθηκε στη Νότια Αφρική, αλλά έχει αμερικανική υπηκοότητα.
Σε αυτή τη μάχη των τιτάνων οι Δημοκρατικοί αρκούνται στο να μετράνε τους πόντους. Ορισμένοι από αυτούς θυμούνται ότι ο Ίλον Μασκ είχε δηλώσει ότι ψήφισε τον Τζο Μπάιντεν το 2020, προτού αλλάξει στρατόπεδο. Τονίζουν ότι σε θέματα υποστήριξης της επιστήμης ή της κλιματικής πολιτικής ο επιχειρηματίας είναι πιο κοντά στις θέσεις τους παρά σε αυτές των Ρεπουμπλικάνων. Άλλοι, αντίθετα, επισημαίνουν ότι ο Ίλον Μασκ έχει υπηρετήσει τόσο πολύ τον Ντόναλντ Τραμπ, καταστρέφοντας μέρος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης κατά τη σύντομη θητεία του στην Ουάσινγκτον, που θα είναι δύσκολο κανείς να συμφιλιωθεί μαζί του.
Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»
