Συνέντευξη στον Κώστα Πρώιμο
Ενσαρκώνει, ίσως, τον μεγαλύτερο εν ζωή Έλληνα σκιτσογράφο καθώς διανύουμε τον 21ο αιώνα. Με τα χιλιάδες καυστικά, θρυλικά, ευφυή και πολιτικά απολύτως εύστοχα σκίτσα του προβληματίζει εδώ και σαράντα τέσσερα χρόνια και συνάμα ενθουσιάζει με το πετυχημένο χιούμορ του εκατοντάδες χιλιάδες φανατικούς του αναγνώστες.
Ο ίδιος δεν το βάζει κάτω σε καιρούς χαλεπούς (και) για την δημοσιογραφία, διότι εξακολουθεί να δίνει το ιδιαίτερο στίγμα του, “σαν τα φαναράκια της πλώρης”, όπως περιγράφει, προς το χρήσιμο, το αντικειμενικό και το ωφέλιμο.
Ο πρόλογος έγινε για τον διάσημο ανά τον κόσμο σκιτσογράφο “Στάθη”, ο οποίος στην σπάνια συνέντευξη την οποία παρέθεσε ως ακολούθως, τα λέει όλα εν ολίγοις, με τον μοναδικό του περιεκτικό και λακωνικό λόγο…
► Από τον Οδηγητή της ΚΝΕ, στα “Νέα”, στην “Ελευθεροτυπία”, στη “Real news”, στο “Ποντίκι”, στo “Aντι”, στο “Μetro”, στους “4 Τροχούς”, ενώ για να απαριθμήσουμε όλες τις συνεργασίες σας σε έντυπα και ραδιόφωνο χρειαζόμαστε πολλές γραμμές. Ωστόσο, υπάρχει κάποια επαγγελματική σχέση που θα ξεχωρίζατε στην μακρά καριέρα σας; Πού να διεπόταν από ιδιαίτερους συνεκτικούς δεσμούς;
Στάθης: Έχετε δίκιο, πρόκειται για μια πολύ μακρά διαδρομή, δύο “Ιλιάδες” και δύο “Οδύσσειες”, όπως συνηθίζω να λέω όταν νομίζω ότι χαριτολογώ. Για μένα κάθε επαγγελματική σχέση είχε τις ίδιες ορίζουσες, ιδεολογικές και ηθικές. Εν πρώτοις η ελευθερία της έκφρασης. Ουδέποτε λογοκρίθηκα και σπανίως αυτολογοκρίθηκα τότε, πάντα χάριν κάποιου υπέρτερου σκοπού.
Στη συνέχεια η απεύθυνση προς τους αναγνώστες, τους πολίτες και μόνο προς αυτούς. Πάντα με ειλικρίνεια κατά την κρίση μου και κατά τον “δαίμονα εαυτού”, τον κώδικα δηλαδή αξιών που διέπει τη δημόσια και ιδιωτική μου ζωή. Σε αυτή την διαδικασία έκανα και λάθη – ουδέποτε εκ προθέσεως, καθώς ποτέ δεν προσπάθησα να παραπληροφορήσω, ή να χειραγωγήσω, αυτό μπορεί να είχε κόστος για μένα αλλά το “αντίδωρο” ήταν η ανεκτίμητη αγάπη των αναγνωστών, ακόμη και εκείνων, τολμώ να πιστεύω που ενοχλούσα. Τρίτον και τελευταίον: οι εργασιακές σχέσεις. Αγάπησα την πλειονότητα των συναδέλφων – εργαζομένων στα μέσα που θήτευσα αλλιώς η συνεργασία τελείωνε. Θα μου επιτρέψετε, με αφορμή την πρόσφατη εκδημία του να αποδώσω ιδιαίτερο φόρο τιμής στον δάσκαλο Κώστα Καββαθά.
Tο σκίτσο ως Τέχνη και Πολιτική παρέμβαση
► Εκτιμάστε ως ένας εκ των κορυφαίων σύγχρονων σκιτσογράφων, ενώ έχετε βραβευθεί για το έργο σας και στο εξωτερικό. Σε αρκετές συνεργασίες σας όπως φερειπείν με την τότε κραταιή “Ελευθεροτυπία” διατηρούσατε και χαρακτηριστικές στήλες, “Ναυτίλος.” Να υποθέσω όμως, ότι στην καρδιά σας ξεχωριστή θέση είχε ανέκαθεν το σκίτσο;
Στάθης: Έχετε και πάλι δίκιο! Όχι μόνο διότι ξεκίνησα ως σκιτσογράφος αλλά και γιατί ακόμη και εκείνο το σκίτσο “χωρίς λόγια” με έμαθε να γράφω. Η λακωνικότητα των σκίτσων, η άκρως περιεκτική μου έμαθε την ανάλυση και την σύνθεση ενός λόγου μεστού, με πειθαρχία στον στόχο του και ταυτοχρόνως καλλιεπούς και γλαφυρού. Ξεκίνησα να γράφω στήλες αρκετά νωρίς, το “Ημερολόγιο Καταστρώματος” στον “Ριζοσπάστη”, ενώ σκιτσογραφούσα ήδη μόνο δύο – τρία χρόνια. Έκτοτε, σε όλη μου τη ζωή τα ιδεογράμματα των σκίτσων μου μάθαιναν γράμματα στα γραφτά μου. Ο έτερος δάσκαλος μου στη γραφή υπήρξε η ανάγνωση. Είμαι παιδιόθεν ένας αναγνώστης – εξερευνητής.
► Έχετε απορρίψει οικονομικά δελεαστικές συνεργασίες “καθαρά” για ιδεολογικούς λόγους;
Στάθης: Εννοείται. Για μένα το χρήμα είναι εργαλείο και όχι αυτοσκοπός. Είμαι υπέρ της ευγενικής ολιγάρκειας των Στωικών αν και χρεωκόπησα και εγώ μέσα στη γενική χρεωκοπία της χώρας που οδήγησε την πλειονότητα των Ελλήνων σε μια κατάσταση αναγκαστικής και ουδόλως ευγενούς πείνας.
Θα ήθελα επίσης να σας πω, ότι εκτός από τις λίγες προσπάθειες εξαγοράς που μου έγιναν κατά το παρελθόν συναντήθηκα και με δύο – τρεις “ξεγυρισμένες” απολύσεις. Από “αφεντικά τα οποία η σχέση τους με πολιτικούς ελεεινής μορφής και με το χρήμα τους οδήγησε στην έκπτωση από τη λειτουργία του εκδότη και του δημοσιογράφου.
► Κύριε Σταυρόπουλε, η Μεταπολίτευση προφανώς “κλείνει” άδοξα τον κύκλο της. Τα νερά στα οποία πλέει η χώρα είναι “ήρεμα” κατά το κυβερνητικό αφήγημα μα και εμφανώς “σκοτεινά” και αχαρτογράφητα. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση ενώπιον αυτού του Κυκεώνα γεωπολιτικών και ραγδαίων κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων;
Στάθης: Το ερώτημα σας, συνεπάγεται μια μεγάλη απάντηση, θα προσπαθήσω να είμαι λακωνικός: η χώρα βρίσκεται υπό καθεστώς Εντολής. Οι μεταβλητές που αφορούν την τύχη της είναι περισσότερες από τις σταθερές. Η υποχώρηση – αποχώρηση του λαού από τα “κοινά”, ύστερα από την προδοσία Εντολής του από τον Τσίπρα το 2015 έχει οδηγήσει στην αποξένωση του λαού από την πολιτική (αλλά και από τον εαυτό του) αφήνοντας ένα υποτελές στους Δυνατούς πολιτικό σύστημα να διαχειρίζεται την πατρίδα έτσι όπως την κατάντησε: μια αποικία χρέους, ευάλωτη στις έξωθεν απειλές και καθηλωμένη σε μια αντιπαραγωγική “στρατηγική”. Με αποτέλεσμα το τεράστιο – επιδεινούμενο δημογραφικό πρόβλημα, την διεύρυνση της φτώχειας και την ευρεία χειραγώγηση των πολιτών. Από ένα άγριο νεοφιλελεύθερο σύστημα, (με δεξιούς και “αριστερούς” υπηρέτες) που δημιουργεί στην κοινωνία νέοφεουδαρχικές σχέσεις και στην οικονομία αυτοκαταστροφικές.
Δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα, ιδίως με την κατίσχυση μιας υπερτεχνολογίας στην οποία ουδείς φιλολαϊκός πολιτικός ή επιστημονικός παράγοντας έχει πρόσβαση…
► Ευτυχήσαμε να συναντήσουμε εκ νέου σκίτσα και κείμενά σας, με το ιδιαίτερο σατυρικό ύφος του Στάθη, στο Militaire, το οποίο συνθέτει ομολογουμένως μια αξιόλογη διαδικτυακή δημοσιογραφική προσπάθεια και δη σε καιρούς χαλεπούς για το λειτούργημα. Ποιοι ήταν οι λόγοι αυτής της νέας συνεργασίας σας;
Στάθης: Οι συνθήκες ελευθερίας και εντιμότητας που διέπουν το Militaire όπως και η εγκυρότητα του. Διαθέτει μια παρεμβατικότητα και μια απεύθυνση στους αναγνώστες του. Όλα εκείνα δηλαδή που κρατούν συντροφιά στους “αναγνώστες της πλώρης”. Με την ελπίδα πάντα ότι σε αυτούς όπως τους λέτε κι εσείς χαλεπούς καιρούς (και για τη δημοσιογραφία) τα φαναράκια της πλώρης θα κρατούν το στίγμα σε μια πορεία προς το χρήσιμο και το ωφέλιμο.
► Έχετε σπουδάσει πλην των πολιτικών επιστημών και σκηνοθεσία κινηματογράφου. Τι βαθμό θα βάζατε από τη θέση του ειδικού στον Σταν Γκρίνμπεργκ ως σκηνοθέτη της Κυβέρνησης Μητσοτάκη και πως θα κρίνατε τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ως πρωταγωνιστή;
Στάθης: Στον Σταν Γκρίνμπεργκ θα έβαζα άριστα! Βρήκε και τα έκανε ενώ ήξερε πως να τα κάνει. Ποτέ δε σου φταίει ο εχθρός σου για τις ήττες σου, γιαυτές φταις ο ίδιος. Πολύ περισσότερο που ένας κακός μαθητής του Γκρίνμπεργκ και ένας χειρότερος ηθοποιός σαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη εν τούτοις καταφέρνει να τρέχει μόνος του, να βγαίνει δεύτερος αλλά να μην υπάρχει τρίτος. Πλην όμως, δεν φταίει ο κύριος Μητσοτάκης για όσα (μας) κάνει, κυρίως φταίμε εμείς για αυτόν, καθώς και οι υπόλοιπες επιλογές μας αφορούν πρόσωπα σαν κι αυτόν. Όταν επιλέγουμε μεταξύ Κομμάτων που “έχουν βλάψει όλα τη Συρία το ίδιο” που έλεγε και ο Καβάφης.
► Θα συνεχίσουμε επί μακρόν να βλέπουμε τα θρυλικά σας σκίτσα; Υπάρχουν αντοχές;
Στάθης: Αντοχές υπάρχουν και ενθουσιασμός! Κάθε μέρα, σε ένα νέο σκίτσο για μένα είναι σαν την πρώτη μέρα! Με την ίδια αγωνία και ζέση! Όσο για το “επί μακρόν”, αν και έχω κάποιες επικοινωνίες με τον Πανάγαθο επ αυτού αρνείται να μου ξεκαθαρίσει τη θέση του…
*Τα σκίτσα είναι από το militaire.gr
Πηγή: enpel.gr
