Μέτρα Μητσοτάκη: Η «εντυπωσιακή» δέσμη κόλλησε στα έως 600 ευρώ αναδρομικά για 6 μήνες – Αναλυτικά όλο το νέο «πακέτο»

Τι κι αν μεγάλα Ενημερωτικά Μέσα χαρακτήρισαν «εντυπωσιακό» το νέο «πακέτο» μέτρων του πρωθυπουργού για τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας από τους «φουσκωμένους» (από τα μέσα του 2021, σημειωτέον) λογαριασμούς ρεύματος; Ένα μεγάλο μέρος της νέας δέσμης μοιάζει με «τσάι και συμπάθεια» προς τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να βγάλουν τον μήνα

(Ανανεωμένο) Ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης «ξέχασε» να εντάξει στο «πακέτο» μέτρων τις επιχειρήσεις και δη τις μικρομεσαίες, έδωσε εμμέσως πλην σαφώς «συγχωροχάρτι» σε εταιρίες οι οποίες, σύμφωνα με τον ΣτΚ, μέσα από αθέμιτες πρακτικές με τη ρήτρα αναπροσαρμογής αύξησαν υπέρογκα τους λογαριασμούς από πέρυσι και μετέθεσε για τον Ιούλιο την εφαρμογή έμμεσου «πλαφόν» για τη συγκράτηση των τιμών. Ως κορυφαίο μέτρο στήριξης προέβαλε την επιστροφή ποσού έως 600 ευρώ στα νοικοκυριά για τις -εξωπραγματικές- πρόσθετες επιβαρύνσεις του προηγούμενου εξαμήνου (με το σύνολο της, έτσι κι αλλιώς, χαμηλής επιδότησης να την καλύπτουν οι φορολογούμενοι, παρά το γεγονός ότι ο Συνήγορος του Πολίτη σε αρκετές περιπτώσεις έχει ζητήσει να επιστρέψουν οι ίδιες έως και το ήμισυ «εκτός πλαισίου» χρεώσεων).

Το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης

Ποια είναι, όμως, τα μέτρα τα οποία ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, ποια τα «δυνατά» και ποια τα «αδύναμα» και ανεξήγητα σε ορισμένες περιπτώσεις σημεία τους; Η δέσμη μέτρων της κυβέρνησης που περιλαμβάνονται στο νέο Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης, όπως το χαρακτήρισε ο κ. Μητσοτάκης, τα οποία σε λίγες ώρες θα εξειδικεύσουν οι αρμόδιοι υπουργοί, έχουν ως εξής:

Επιδότηση έως 600 ευρώ για τους προηγούμενους 6 μήνες

Το πρώτο μέτρο αφορά στην επιστροφή στον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή πρώτης κατοικίας του 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων που έχει υποστεί, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο. Το όριο της έκτακτης αυτής της αποζημίωσης θα είναι τα 600 ευρώ και θα αφορά όλους τους πολίτες με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ.

Ταυτόχρονα, για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 KWh. Ενώ, επιπλέον, η νέα έκπτωση θα αφορά και τις μη κύριες κατοικίες, και μάλιστα για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.

Τα «αδύναμα» και τα «δυνατά» σημεία: Επί της ουσίας, με το πρώτο μέτρο της επιστροφής έως 600 ευρώ, αναλογούν σε κάθε δικαιούχο 100 ευρώ τον μήνα ή 200 ευρώ τη διμηνία. Δεν είναι μικρό ποσό, δεν είναι όμως σημαντική η στήριξη δεδομένου ότι υπάρχουν λογαριασμοί οι οποίοι αυτό το χρονικό διάστημα αλλά και πιο πριν έφτασαν μέχρι και να τριπλασιαστούν σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του αμέσως προηγούμενου έτους.

Επίσης, αν και ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι επιδότηση έως 600 ευρώ θα αφορά όλους τους πολίτες με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ, μένει να διευκρινίσουν οι συναρμόδιοι υπουργοί εάν αυτό το εισοδηματικό κριτήριο αφορά στο ατομικό ή στο οικογενειακό εισόδημα.

Δεδομένο μοιάζει στην πρώτη ανάλυση της νέας «δέσμης» μέτρων ότι από την ενίσχυση αυτή εξαιρούνται οι επιχειρήσεις και δη οι μικρομεσαίες, οι οποίες έχουν «καεί» οικονομικά από τους λογαριασμούς των προηγούμενων μηνών. Εξίσου εκτός της δυνατότητας λήψης ποσού έως και 600 ευρώ μένουν για την κατανάλωση των προηγούμενων μηνών και όλες οι κατοικίες πέραν της πρώτης.

Μέρισμα αλληλεγγύης από τις επιχειρήσεις ενέργειας

Δεύτερον, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι οι επιχειρήσεις παραγωγής ρεύματος θα κληθούν να καταβάλουν το δικό τους μέρισμα αλληλεγγύης στην κοινωνία, που δοκιμάζεται από την ακρίβεια. Με βάση, λοιπόν, το τελικό πόρισμα της Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που αναμένεται τις αμέσως επόμενες μέρες, τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδά τους θα φορολογηθούν με ένα ειδικό τέλος ύψους 90%, τόνισε και πρόσθεσε ότι «πρόκειται, άλλωστε, για ποσά τα οποία θα διατεθούν για να ανακουφίσουν ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις».

Τα «αδύναμα» και «δυνατά» σημεία: Η συγκεκριμένη δέσμευση του πρωθυπουργού έγινε για πρώτη φορά, υπό την πίεση της Αντιπολίτευσης, αρκετά πριν το Πάσχα αλλά μέχρι στιγμής, απλά επαναλαμβάνεται, με τον χρόνο να «κυλά» σε βάρος ειδικά των μεσαίων και χαμηλών εισοδηματικά τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας.

Ακόμη, όμως, κι αν κάποια στιγμή υλοποιηθεί, που θα υλοποιηθεί εντός διμήνου όπως όλα δείχνουν, το θέμα είναι «πώς». Η στάση του πρωθυπουργού και των αρμόδιων υπουργών μοιάζει να έχει προδικάσει ότι τα «υπερκέρδη», τα οποία έτσι κι αλλιώς -πριν ο κ. Μητσοτάκης προχωρήσει προ καιρού στη δέσμευση αυτή- αρνούνταν ότι έχουν υπάρξει, θα είναι λίγα. Σε μια τέτοια περίπτωση, το όφελος θα είναι μικρό.

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η κυβέρνηση μοιάζει σαν να «στρουθοκαμηλίζει» απέναντι στα προβλήματα τα οποία έχει επισημάνει μέσα σε εκθέσεις – πορίσματα της η αρμόδια Ανεξάρτητη Αρχή, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, βάσει των οποίων υπήρξαν εκτός πλαισίου υπέρογκες χρεώσεις σε καταναλωτές πέρυσι, με ευθύνη επιχειρήσεων παραγωγής ενέργειας οι οποίες εφάρμοσαν αθέμιτες πρακτικές (βλ. «Λογαριασμοί: Νέο πόρισμα του ΣτΚ αποκαλύπτει κι αθέμιτες πρακτικές «φουσκώματος» των χρεώσεων»). Δείχνει σαν να επιχειρεί να μπει το θέμα «κάτω από το χαλί», τη στιγμή που ήδη έχουν αρχίσει να οδηγούνται πολλές υποθέσεις στα δικαστήρια και μάλιστα με ομαδικές αγωγές.

Έμμεσο «πλαφόν»

Τρίτον, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, ανεξάρτητα από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις, η ελληνική κυβέρνηση δρομολογεί από τον Ιούλιο ένα σύστημα που αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα. Η διάρκεια αυτού του σχήματος θα έχει ορίζοντα έως και ένα χρόνο.

«Με απλά λόγια, και με μία διπλή κρατική παρέμβαση τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική αγορά ενέργειας, θέτουμε ένα έμμεσο πλαφόν» ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, και πρόσθεσε ότι «ταυτόχρονα, σταθεροποιούμε τις τιμές που φτάνουν στον καταναλωτή. Αναστέλλεται έτσι ουσιαστικά η ρήτρα αναπροσαρμογής. Και ”κόβονται μαχαίρι” τα υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας.

Τα «αδύναμα» και «δυνατά» σημεία: Το συγκεκριμένο μέτρο φαίνεται ότι είναι το μοναδικό που παρέχει μια σχετική μεν αλλά σταθερή δε, και για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, προστασία στους καταναλωτές.

Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα του θα κριθεί από: α) Το ύψος του έμμεσου πλαφόν και β) το τελικό όφελος για τους καταναλωτές.

Πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – αλλάζω συσκευή»

Τέλος, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, τις επόμενες εβδομάδες ξεκινά το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – αλλάζω συσκευή», που θα «πριμοδοτεί γενναία την απόσυρση των παλιών, ενεργοβόρων κλιματιστικών και ψυγείων».

Ενώ το φθινόπωρο, παράλληλα με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» των κατοικιών, δρομολογείται και το «Εξοικονομώ για Επιχειρήσεις», πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης, «ένα σχέδιο που θα επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτηρίων τους».

Τα «αδύναμα» και «δυνατά» σημεία: Ένα πρόγραμμα μέσω του οποίου «πριμοδοτείται» η απόσυρση ενεργοβόρων κλιματιστικών ή και ψυγείων έχει θετικά αποτελέσματα για όσους μπορούν, έχουν ένα μικρό οικονομικό «απόθεμα» για να συμπληρώσουν τα χρήματα που χρειάζονται και να συμμετέχουν σε αυτό. Έχει θετικό αποτέλεσμα και για την αύξηση του κύκλου εργασιών ενός κλάδου, για παράδειγμα. Για όσους δεν έχουν «λίπος», όσο «γενναία» κι αν είναι η επιδότηση, απλά μια τέτοια δράση τους αφήνει αδιάφορους.