Του Σάββα Καλεντερίδη
Ο Ερντογάν φιλοξένησε την Παρασκευή στο οθωμανικό ανάκτορο του Ντολμάμπαχτσε τους ηγέτες της Ιταλίας και της Λιβύης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε ηΔιεύθυνση Επικοινωνίας μετά τη συνάντηση, που διήρκεσε δύο ώρες, «ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον πρωθυπουργό της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά στην Κωνσταντινούπολη για τη Σύνοδο Κορυφής Συνεργασίας Τουρκίας – Ιταλίας – Λιβύης. Στη σύνοδο κορυφής συζητήθηκαν θέματα συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας, Ιταλίας και Λιβύης, καθώς και περιφερειακά ζητήματα.
Στη σύνοδο κορυφής ο πρόεδρος Ερντογάν τόνισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών στην καταπολέμηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η λεκάνη της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων των παράτυπων μεταναστευτικών κινημάτων. Τόνισε επίσης την ανάγκη για μακροπρόθεσμες και βιώσιμες λύσεις για την εξάλειψη της πηγής της παράτυπης μετανάστευσης και την ανάγκη για πολυμερή συντονισμό σε αυτό το θέμα.
Στη σύνοδο κορυφής αποφασίστηκε ότι μετά τη σύγκληση των επιτροπών συνεργασίας οι ηγέτες θα συναντηθούν για να αξιολογήσουν τις αποφάσεις που ελήφθησαν. Εφιστώντας την προσοχή στην ισραηλινή επιθετικότητα και την ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα, ο πρόεδρός μας τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα έχει μεγάλη ευθύνη να επιβάλει άμεση κατάπαυση του πυρός και να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια στην περιοχή το συντομότερο δυνατό, και ότι μια διαρκής λύση βρίσκεται μόνο στην εγκαθίδρυση ενός κυρίαρχου, ανεξάρτητου και γεωγραφικά ολοκληρωμένου κράτους της Παλαιστίνης με βάση τα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Είναι προφανές ότι η Τουρκία προσπαθεί να αναβαθμίσει τον ρόλο της στη Λιβύη και την ανατολική Μεσόγειο μέσω τής εν λόγω τριμερούς και δεδομένης της βαρύτητας που έχει η Ιταλία στη Λιβύη αλλά και στην ανατολική Μεσόγειο.
Όσον αφορά τη Λιβύη, ο ιταλικός ενεργειακός κολοσσός Eni δραστηριοποιείται εδώ και δεκαετίες στα πετρελαϊκά πεδία της χώρας, ενώ αναμένεται να εκδηλώσει ενδιαφέρον και για ορισμένα από τα 20 οικόπεδα και θαλασσοτεμάχια για τα οποία ζητά προσφορές μέσω διεθνούς διαγωνισμού η κρατική εταιρία πετρελαίου της Λιβύης NOC.
Όσον αφορά δε την ανατολική Μεσόγειο, η Eni είναι ο κορυφαίος παραγωγός υδρογονανθράκων στην Αίγυπτο, με δραστηριότητες που εκτείνονται σε διάφορες περιοχές, όπως ο Κόλπος του Σουέζ, η Μεσόγειος Θάλασσα, η Δυτική Έρημος, το Σινά, η Ανατολική Έρημος και το Δέλτα του Νείλου. Το κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr ανακαλύφθηκε από την Eni στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ εξερευνά επίσης και το κοίτασμα Nargis, με στόχο τη μεγιστοποίηση των αποθεμάτων της.
Επίσης, η Eni συμμετέχει στο εργοστάσιο LNG της Damietta, ενώ συμμετέχει επίσης στη διύλιση και την εμπορία αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου στην Αίγυπτο.
Δεν πρέπει δε να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι η Eni δραστηριοποιείται και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα θαλασσοτεμάχια 2, 3, 6, 8, 9, 11.
Η επιδίωξη του Ερντογάν να θεσμοθετήσει αυτήν την τριμερή Σύνοδο Κορυφής Συνεργασίας με τη συμμετοχή της Ιταλίας και της Λιβύης είναι απίθανο να μην αποσκοπεί στη συμμετοχή της Τουρκίας σε ενεργειακά προγράμματα της Λιβύης μαζί με την Ιταλία.
Όμως, πέραν της ανατολικής Μεσογείου, η Τουρκία προσπαθεί να εδραιώσει τη θέση της ως δύναμη που καθορίζει τις εξελίξεις και στα Βαλκάνια.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο η Τουρκία φιλοξένησε στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη συνάντηση της Βαλκανικής Πλατφόρμας Ειρήνης, με τη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν και εκπροσώπων από Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σκόπια, Σερβία, Αλβανία και Κοσσυφοπέδιο.
Και η πρωτοβουλία αυτή φαίνεται ότι έχει μόνιμο χαρακτήρα και δεν είναι ευκαιριακή, αφού οι συναντήσεις της Πλατφόρμας θα γίνονται ανά εξάμηνο. Η Τουρκία παρακολουθεί στενά τις εστίες έντασης που υπάρχουν στην περιοχή και επιδιώκει να παρεμβαίνει η ίδια, προτού αυτές προκαλέσουν την επέμβαση άλλων δυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και η Ρωσία.
Η πρώτη συνάντηση της Πλατφόρμας εστίασε σε πέντε άξονες:
– Διμερείς σχέσεις.
– Πρωτοβουλίες σχετικές με την Ε.Ε.
– Συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία.
– Τοπικές λύσεις σε τοπικά προβλήματα.
– Καθιέρωση συνάντησης ανά εξάμηνο.
Η τουρκική στρατηγική στα Βαλκάνια μοιάζει έτσι λιγότερο με προσέγγιση τακτικής επιρροής με την Άγκυρα παράλληλα σε έναν ρόλο εγγυητή.
Αν ληφθεί υπ’ όψιν η δραστηριοποίηση της Τουρκίας στη Συρία και στον Λίβανο, στα Κατεχόμενα της Κύπρου και στην ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη ομού μετά της Ιταλίας, στην Αλβανία και τα Σκόπια και τα λοιπά Βαλκάνια, μπορεί να αντιληφθεί ο καθείς ότι Κύπρος και Ελλάδα είμαστε μπροστά σε μια προσπάθεια γεωπολιτικής περικύκλωσης από την Άγκυρα.
Ελπίζουμε η ελληνική διπλωματία κάποια στιγμή να αφυπνιστεί.
