Για το αίμα αθώων στο Νόβι Σαντ ο πρώτος συνελήφθη την ώρα που επιχειρούσε να φύγει στο εξωτερικό, ένταλμα και για τον δεύτερο που έτρεξε στο… νοσοκομείο
Του Βασίλη Γαλούπη
Οι δύο τραγωδίες είχαν πτυχές παράλληλες. Μετά την κατάρρευση οροφής στον σιδηροδρομικό σταθμό, στην πόλη Νόβι Σαντ, τα «Τέμπη» της Σερβίας, όπου 15 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πολλοί τραυματίστηκαν, κόσμος άρχισε να ξεχύνεται στους δρόμους σε τεράστιες συγκεντρώσεις απαιτώντας την τιμωρία των υπευθύνων αλλά και το ξήλωμα ολόκληρου του κυβερνητικού συστήματος διαφθοράς που οδήγησε στην τραγωδία.
Αρχικά η σερβική κυβέρνηση κατηγορούσε τα ανθρώπινα ποτάμια στους δρόμους ως υποκινούμενους από ξένες δυνάμεις ή κάποιους που θέλουν να καταλυθούν η τάξη και η δημοκρατία στη χώρα. Όπως κι εδώ χρησιμοποιήθηκαν τα ίδια ψεύτικα αφηγήματα για το έγκλημα των Τεμπών.
Τα κρατικά κανάλια της Σερβίας αγνοούσαν επιδεικτικά τις διαρκείς διαδηλώσεις, που συχνά στο Βελιγράδι αριθμούσαν πάνω από 800.000 κόσμο. Έπρεπε να περάσουν τρεις μήνες, με τον κόσμο στους δρόμους, για να αρχίσουν να τις καλύπτουν κανονικά.
Όταν ο πρόεδρος Βούτσιτς είδε ότι ο κόσμος επέμενε, οι διαδηλώσεις ήταν πρωτοφανείς σε αριθμούς και ότι η κατάσταση παρασοβάρευε, βγήκε κι έκανε δηλώσεις παριστάνοντας, αλά Κυριάκος, πως πήρε το μήνυμα: «Η κυβέρνησή μας κατάλαβε το μήνυμα των διαδηλωτών και θα πρέπει να αλλάξουμε οι ίδιοι». Λίγο πολύ παρόμοιες αοριστολογίες με ό,τι ψέλλιζε κι ο Μητσοτάκης μετά την τελευταία γιγάντια συγκέντρωση για τα Τέμπη.
Αλλά κάπου οι ομοιότητες τελειώνουν. Κάτω από τη συνεχή πίεση του κόσμου και εννέα μήνες μετά την τραγωδία, η σερβική κυβέρνηση αναγκάστηκε να αλλάξει τροπάρι. Η Αστυνομία προχώρησε χθες σε μπαράζ συλλήψεων, μπουζουριάζοντας με χειροπέδες τον υπουργό Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών την περίοδο 2020-2022 Τόμιλσαβ Μομίροβιτς. Μόλις που τον πρόλαβαν στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου, όπου συνελήφθη λίγο πριν επιβιβαστεί σε πτήση για το εξωτερικό.
Η σερβική αστυνομία προσπάθησε να συλλάβει και τον Γκόραν Βέσιτς, επίσης πρώην υπουργό Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών από το 2022 μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου του 2024, όταν παραιτήθηκε λόγω τη τραγωδίας στον σιδηροδρομικό σταθμό. Όμως, είχε προλάβει να μπει σε νοσοκομείο από το προηγούμενο βράδυ.
Οι εργασίες ανακαίνισης στον μοιραίο σταθμό του Νόβι Σαντ είχαν αρχίσει το 2021, στο πλαίσιο μιας αναβάθμισης της σιδηροδρομικής υποδομής της Σερβίας. Τα έργα αποκαλύφθηκαν το 2022 κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας εκείνου του έτους, αλλά η ανακατασκευή συνεχίστηκε μέχρι τον Ιούλιο 2024, όταν οι Αρχές δήλωσαν πως ο σταθμός είχε πια ξαναχτιστεί «σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα». Λίγους μήνες μετά, τον Νοέμβριο, η οροφή κατέρρευσε πάνω στον κόσμο, σκοτώνοντας 15 ανθρώπους.
Ο Τόμισλαβ Μομίροβιτς, υπεύθυνος υπουργός για τη μισή περίοδο των έργων (μετά το 2022 ανέλαβε σκυτάλη ο Βέσιτς), έλεγχε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στην πρόσφατη ιστορία της Σερβίας. Ο ίδιος είχε φανεί ότι αποτελεί «περίπτωση» πολύ πριν από την τραγωδία του Νόβι Σαντ.
Κληρονόμος μιας οικογενειακής επιχειρηματικής αυτοκρατορίας εμπορικών καταστημάτων και ξενοδοχείων πριν μπει στην πολιτική, ο Μομίροβιτς άπαξ και χρίστηκε υπουργός εξόργιζε κάθε τόσο την κοινή γνώμη της Σερβίας με τις απόψεις του περί οικονομίας, εργασίας και εισοδήματος.
«Οι πολίτες», αναρτούσε το 2020, «πρέπει να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους πιο επιθετικά και να εργαστούν πιο σοβαρά, και αν δεν τα καταφέρουν, τότε οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι για την αποτυχία τους».
Ο υπουργός και επαγγελματίας τεμπέλης… συμβούλευε και ότι «αν θέλεις να καταφέρεις κάτι στη ζωή σου, πρέπει να εργάζεσαι τουλάχιστον 12 ώρες, 6 ημέρες την εβδομάδα».
Τον Σεπτέμβριο του 2024 και θέλοντας να τονίσει ότι είναι αχρείαστη μια αύξηση του κατώτατου μισθού, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων όταν δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή πως «ένα γεύμα με δύο αβγά είναι ένα γεύμα που μπορεί να σας κρατήσει χορτάτους όλη μέρα».
Σύμφωνα, όμως, με το σκεπτικό της γενικής εισαγγελίας της Σερβίας, ο Μομίροβιτς δεν ακολουθούσε ο ίδιος τις λιτοδίαιτες παραινέσεις που έδινε στους άλλους. Στο ανακοινωθέν της αναφέρεται ότι οι συλληφθέντες (όπως επίσης και άλλα πέντε άτομα που καταζητούνται) θεωρούνται «ύποπτοι για οικονομικές ατασθαλίες με σκοπό να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη». Και τους κατηγορεί ότι από τις πράξεις τους προκλήθηκε ζημία στον προϋπολογισμό, ύψους 115.000.000 δολαρίων.
Ο Γκόραν Βέσιτς, που θα είχε συλληφθεί κι αυτός χθες αν βρισκόταν στο σπίτι του, ήταν ο υπουργός όταν έγινε το πολύνεκρο δυστύχημα. Αναγκάστηκε τότε να υποβάλει παραίτηση, χωρίς όμως να αποδέχεται καμία ευθύνη: «Δεν μπορώ να δεχτώ την ευθύνη για τον θάνατο 14 ανθρώπων (προστέθηκε έπειτα κι άλλος ένας νεκρός), επειδή ούτε εγώ ούτε οι άνθρωποι που συνεργάζονται μαζί μου έχουμε την παραμικρή ευθύνη για την τραγωδία που συνέβη» δήλωνε προκλητικά στους δημοσιογράφους πέντε μέρες μετά την κατάρρευση. Και κράδαινε διάφορα χαρτιά και σχέδια, ισχυριζόμενος ότι οι προκάτοχοί του ήταν υπεύθυνοι για την τραγωδία, όχι αυτός.
Η αντιπολίτευση όμως τον κατονόμαζε σαν έναν από τους μεγαλύτερους υπευθύνους για την τεράστια διαφθορά στον κατασκευαστικό τομέα. Και ζητούσαν να ανοίξουν οι μυστικές συμβάσεις του Βέσιτς με επενδυτές και εργολάβους.
Η κυβερνητική διαφθορά και τα ένοχα μυστικά σκότωσαν αθώους ανθρώπους σε Ελλάδα και Σερβία. Στη Σερβία η κυβέρνηση αναγκάζεται να πετάξει κάποιους στα σκυλιά, έστω και από πανικό μη τυχόν φτάσει η ευθύνη στον Βούτσιτς. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση γελοιοποιήθηκε δημοσίως με χοντροκομμένες παρεμβάσεις, παράνομη εξαφάνιση στοιχείων, χυδαία ψέματα και εξωφρενικούς ισχυρισμούς. Οτιδήποτε, φτάνει να θαφτούν τα Τέμπη στη σιωπή.
ΤΟΜΙΣΛΑΒ ΜΟΜΙΡΟΒΙΤΣ – Πρώην υπουργός Μεταφορών – Σερβίας (2020-2022) – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1983. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Χρυσός κληρονόμος της οικογενειακής επιχείρησης, της Mona, που ίδρυσαν οι γονείς του το 1989 ως εταιρία μόδας και αργότερα εξελίχθηκε σε αλυσίδα ξενοδοχείων, είχε τη θέση του συμβούλου και έπειτα του γενικού διευθυντή στην οικογενειακή εταιρία. Τον Οκτώβριο 2020 ανέλαβε υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών ως τον Οκτώβριο 2022. Μετά διορίστηκε υπουργός Εμπορίου, αλλά παραιτήθηκε έπειτα από την τραγωδία του Νόβι Σαντ. Συνελήφθη χθες.
ΓΚΟΡΑΝ ΒΕΣΙΤΣ – Πρώην υπουργός Μεταφορών Σερβίας (2022-2024) – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1969 στο Κρούσεβατς της Σερβίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, όπου και γνωρίστηκε με τον Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Μεταξύ 2018-2022 υπήρξε αντιδήμαρχος Βελιγραδίου. Τον Οκτώβριο 2022 έγινε υπουργός Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών. Μετά το δυστύχημα του Νόβι Σαντ υπέβαλε την παραίτησή του στις 4 Νοεμβρίου «για λόγους ηθικής», αρνούμενος κάθε ευθύνη για την κατάρρευση. Χθες διετάχθη η σύλληψή του, αλλά, για να γλιτώσει προς το παρόν, είχε μπει στο νοσοκομείο το προηγούμενο βράδυ.
Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»
