Του Μανώλη Κοττάκη
Στο μακρινό 1986, επί της αλησμόνητης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ένας διοικητής της ΔΕΗ κατηγορήθηκε ότι διεφθάρη ασυστόλως. Δεν ανακαλώ το επώνυμό του γιατί από τότε έχουν περάσει χρόνια πολλά, σαράντα σχεδόν για την ακρίβεια, και οι συγγενείς του δεν χρωστάνε σε τίποτε να απολογούνται και κυρίως να ντρέπονται γι’ αυτόν.
Όταν έμαθε ο Ανδρέας Παπανδρέου τα καθέκαστα για την περίπτωσή του φέρεται ότι δήλωσε ότι «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και έτσι!». Η φράση του αυτή έγινε «καρεδάκι» στο οπισθόφυλλο του «Βήματος της Κυριακής», στον περίφημο «Βηματοδότη», και ήταν η πρώτη ομολογία διαφθοράς του νεοπαγούς «καθεστώτος». Σφράγισε μια ολόκληρη εποχή.
Έκτοτε έπειτα από όσα ακολούθησαν με το σκάνδαλο Κοσκωτά η συνήθης κριτική που ασκείτο στο ΠΑΣΟΚ, η οποία κορυφώθηκε επί της οκταετίας Σημίτη μεταξύ 1996-2004, ήταν πως ο κατήφορος της χώρας και η κατάρρευση των ηθικών αξιών άρχισαν από δύο γεγονότα που επισυνέβησαν τη δεκαετία του 1980. Με την κατάργηση της έννοιας της ιεραρχίας στο Δημόσιο, με την καθαίρεση των γενικών διευθυντών και με τη νομιμοποίηση της διαφθοράς.
Η κεντροδεξιά παράταξη κατάφερε επί πολλές δεκαετίες να μείνει έξω από το κάδρο των ευθυνών γι’ αυτή την απαράδεκτη κατάσταση. Κανένα στέλεχός της δεν παραδόθηκε στην κρίση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου από το Κοινοβούλιο, κανένα στέλεχός της δεν καταδικάστηκε. Προφανώς δεν ήταν όλοι άγιοι, αλλά το ηθικό πλεονέκτημα διατηρήθηκε επί πολλές δεκαετίες.
Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά. Προφανώς δεν έχουν κατηγορηθεί πόσο μάλλον παραπεμφθεί πολιτικά πρόσωπα για νόθευση δημόσιου εγγράφου, όπως καταδικάστηκε ένας υπουργός του ΠΑΣΟΚ για τη «λίστα Λαγκάρντ», προφανώς δεν παραπέμφθηκε και δεν καταδικάστηκε κανείς για δωροληψία, όπως κάποιοι τρεις υπουργοί του ΠΑΣΟΚ με αφορμή τις «συναλλαγές» τους με τη Siemens και με τα Εξοπλιστικά, αλλά η ατμόσφαιρα στη χώρα όζει. Από πάνω προς τα κάτω αλλά και από κάτω προς τα πάνω διαχέεται η οσμή των υπονόμων.
Το γεγονός ότι απεδείχθησαν διαβρωμένες κρίσιμες υπηρεσίες του στενού πυρήνα του κράτους, όπως η ΕΛ.ΑΣ., όπως οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες, όπως σποραδικά -ευτυχώς- κάποιοι μεμονωμένοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, μας δίνει το μήνυμα ότι η διαφθορά δεν είναι πλέον εξαίρεση, αλλά υπαρκτή και εγκαθιδρυμένη κατάσταση. Έθος. Κατάσταση η οποία, άλλωστε, επιβεβαιώνεται πλήρως και πανηγυρικώς και από εκθέσεις ξένων οργανώσεων, όπως η κάποτε αγαπημένη της Ν.Δ. Transparency International.
Το μέγα θέμα που προκύπτει προς συζήτηση στις ημέρες όμως δεν είναι μόνο η εκτίναξη της διαφθοράς μέσα στο κράτος και στη χώρα, ώστε η λέξη «κλέφτες» να βγαίνει ανέτως από τα χείλη του πρωθυπουργού, ενώ διανύει τον έκτο χρόνο της πρωθυπουργίας του. Το μέγα θέμα που προκύπτει είναι αν «συνηθίσαμε» τη διαφθορά. Αν «ζηλεύουμε» τη διαφθορά. Αν υποτιμούμε τη διαφθορά.
Δύο είναι οι αφορμές για την έγερση αυτών των ερωτημάτων που μας γυρίζουν πίσω στο μακρινό 1986, όπου τα δωράκια ήταν ανεκτά, αρκεί να μην ξεπερνούσαν κάποιο όριο.
Η πρώτη είναι ότι οι αγρότες που αποκλείστηκαν από τις παράνομες επιδοτήσεις δεν διαμαρτύρονται για την παρανομία. Διαμαρτύρονται, ειδικώς στην Κρήτη, γιατί ήθελαν να λάβουν μέρος στην παρανομία και αυτοί. Διαμαρτύρονται γιατί έμειναν έξω από το κόλπο. «Γιατί δεν μας το είπατε και εμάς;» είναι ο ψίθυρος που σαρώνει το νησί. Και τον ψιθυρίζουν γιατί γνωρίζουν ότι καμία κυβέρνηση δεν θα τολμήσει να ζητήσει χρήματα πίσω από «Φραπέδες» και «Χασάπηδες». Ό,τι ενθυλάκωσαν, ενθυλάκωσαν.
Η δεύτερη αφορμή εδράζεται στην κυβερνητική επιχειρηματολογία. Με την αναδρομική εξεταστική έως το 1998 το επιχείρημα που αιωρείται στον αέρα είναι ότι εντάξει κλέβουν επί των ημερών μας, αλλά έκλεβαν και επί των άλλων. Το περίφημο επιχείρημα για τις παθογένειες. Πολιτικά, εν προκειμένω, η κυβέρνηση δεν θέλει να διαφέρει από τους άλλους σε θέματα παραβίασης του νόμου και διαφθοράς, θέλει να μοιάζει με τους άλλους. Να εξισώνεται με τους άλλους. Και κατά τούτο απεμπολεί και επισήμως κάτι που ήδη έχει χαθεί στην πράξη, δεν δίδει καν υποψία μάχης για να το σώσει, το περίφημο ηθικό πλεονέκτημά της. Το οποίο κάποτε καμάρωνε ότι έχει κερδίσει από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σήμερα για να μοιράσει το πολιτικό κόστος της διαφθοράς που σαρώνει και για να επιπλεύσει πολιτικά δεν έχει κανένα πρόβλημα να λέει ότι είναι ίσα και όμοια με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχει πρόβλημα να ομολογεί ότι οι αξίες της εντιμότητας είναι θέμα μιας περιστασιακής πλειοψηφίας (αν την έχεις αθωώνεις όποιον ένοχο θέλεις), και όχι μια συνολική αντίληψη για τη ζωή.
Το πλέον ενδιαφέρον είναι ότι η πολιτική εκστρατεία της κυβέρνησης κάνει και «τουρισμό» στην Ευρώπη. «Δεν είμαστε μόνο εμείς διεφθαρμένοι, δεν πληρώνουμε μόνο εμείς πρόστιμα, δείτε τα στατιστικά της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας! Κάνει αντίστοιχες έρευνες και σε άλλες χώρες της Ευρώπης!». Και εδώ τα ίδια. Δεν μας αρέσει να διαφέρουμε από τη διεφθαρμένη Ευρώπη, έχουμε άγχος να μοιάζουμε με αυτήν για να είναι το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση μηδέν. Μηδενικού πολιτικού αθροίσματος.
Και το αποκορύφωμα! Κυβερνητικά στελέχη πανηγυρίζουν ιδιωτικώς ότι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ στοίχισε μόνο δύο μονάδες στις δημοσκοπήσεις για τη Ν.Δ., περίμεναν περισσότερο. Συνήθισε ο ελληνικός λαός τη διαφθορά λοιπόν; Είναι το καταληκτικό κυνικό ερώτημα. Εάν το απαντήσω, διατυπώνω ευχή. Την απάντηση θα μας τη δώσουν οι προσεχείς εκλογές, όχι τα δικαστήρια. Ιστορικά οι Έλληνες τιμωρούν πρώτοι τους πολιτικούς τους με τη λαϊκή ετυμηγορία. Η δικαστική ετυμηγορία έπεται καθυστερημένη συνήθως.
Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι, ναι, υπάρχει μια κρίσιμη μάζα πολιτών που όχι απλώς δεν καταγγέλλει, όχι απλώς ανέχεται, αλλά θέλει να συμμετάσχει και αυτή στη διαφθορά. Αυτό είναι το όνειρό της. Είναι μια κρίσιμη μάζα που εκπαιδεύεται από τον αρχηγό του κυνισμού να είναι και αυτή κυνική. Είναι πλειοψηφική, είναι μειοψηφική αυτή η μάζα; Ο καιρός θα το δείξει. Σε καιρούς παρακμής μην ορκίζεστε για τίποτε πάντως. Τα αξιώματα υποχωρούν ενίοτε.
Κύριε Κοττακη, συγχαρητήρια!!! Ακριβώς στο θέμα όπως πάντα!!! Η Μάχη θα δοθεί στις επερχόμενες εκλογές. Εάν το σάπιο καθεστώς επικρατήσει ξανά μαύρες ημέρες προοιωνίζονται για την πατρίδα…
Προφανώς και, όχι μόνο συνηθίσαμε, αλλά και επιδιώκουμε την διαφθορά, ο καθένας για δικούς του λόγους και όσο φυσικά φτάνει το δάχτυλο του εντός του βάζου. Ζητάει κανείς ΦΠΑ από τον υδραυλικό; Δεν επιδιώκουμε όλοι να πληρώσουμε στην ταβέρνα μετρητά, χωρίς απόδειξη κλπ, προκειμένου να πετύχουμε το περίφημο ψαλίδι;
Όπου μπορεί ο καθένας τρώει. Αν κάποιοι τρώνε εκατομμύρια, μάλλον μας πειράζει μέχρι και εμείς να μπούμε στο χορό.
Η αιτία είναι συγκεκριμένη και εδράζεται επι 2 πυλώνων:
1. Η αποτυχία του κράτους να πείσει ότι τα οποια χρήματα τρώγονται γυρνάνε εν τελει σε εμάς τους ίδιους ως υπέρογκα χρέη και ανάγκη για μεγαλύτερη φορολόγηση. Επιπλέον, δεν πείθεται κανείς ότι τα φορολογικά έσοδα παράγουν κάτι χρήσιμο για τους πολίτες. Εδώ είναι η αποτυχία του κράτους στο να δημιουργήσει συνειδητούς πολίτες. Το κράτος το βλέπουμε ως κάτι απόμακρο, εχθρικό, ως τον μπαμπούλα από τον οποίο πρέπει να ξεφύγουμε. Κατάλοιπα αιώνων, που καμία παιδεία δεν στόχευσε.
2. Η παντελής έλλειψη ηθικής και σχετικών προτύπων. Όταν όλοι κρίνονται βάσει του επιδεικνυομενου εισοδήματος τους, τότε προφανώς υπάρχει κίνητρο πλουτισμού με κάθε μέσο. Άλλωστε το θεμιτό ή αθέμιτο δεν καθορίζεται από κάποια ηθική, αλλά από την πιθανότητα να μας πιάσουν (βέβαια και αυτοί που πιάνουν λειτουργούν ομοίως, όποτε ο φαύλος κύκλος επαναλαμβάνεται).
Όσο η κουλτούρα μας παραμένει αυτή που είναι, όσο το (μόνο) σωστό είναι αυτό που επιβάλλεται δια νόμου (και η αντίθεση μας καταδιώκεται ενεργά) ας μην περιμένουμε βελτίωση.
Το φιλότιμο και η έντιμη συμπεριφορά δεν επιβάλλονται, δεν επιτηρούνται.
Από το συγχωρεμένο τον Θ. Πάγκαλο στον Κυρ. Μητσοτάκη ένα “όλοι μαζί τα φάγαμε” δρόμος.
Ο πρώτος το είπε, ο δεύτερος το πιστοποιεί. Τί έχει να χάσει άλλωστε!
Υ.Γ. Όσοι φάγατε καλή χώνεψη. Εκείνοι που δεν έφαγαν, επειδή δεν πρόλαβαν, υπομονή.
Οχι κ. Κοττακη, οι πολιτες δεν θελουν να συμμετεχουν, θελουν θεσμους που δεν τους αλυσσοδενουν με την κρατικη μαφια.
Ανέκαθεν κατέκλυζαν τα καφενεία φήμες από γαλάζιους ότι ο Ανδρέας είπε εκείνο, είπε το άλλο, έκανε αυτό το φριχτό, εκείνο, κοκ.
Όπως κ στο σκάνδαλο Κοσκωτά, τον κατηγόρησαν για τα διαβόητα πάμπερς.
Εγώ ξέρω ότι ΑΣΕΠ ο Ανδρέας έφτιαξε. Εξετάσεις για το δημόσιο επιτελικών σχολών ο Ανδρέας έφτιαξε.
Τις οποίες σχολές ο Κούλης εξευτέλισε και έφτιαξε παράλληλους δήθεν επιτελικούς κλάδους (sic) μειώνοντας το κύρος τους.
Και τους θεσμούς απαξίωνε διαχρονικά η δεξιά ειδικά ο τωρινός που έχει ξεφύγει πέρα από κάθε προηγούμενο.
Ο λαός δεν συνήθισε την διαφθορά, απλώς εξοντώθηκαν όσοι δεν είχαμε μπάρμπα στην Κορώνη, και δεν ψηφίζουμε κανέναν.
Ασχολούνται μόνον οι κομματικοί.
Η δε “αντί”πολίτευση τύπου κιναλ υπηρετεί την ατζέντα Κούλη για να περιθωριοποιούνται τα θύματα του πελατειακού κράτους και των “επιτελικών” μηχανορραφιών εις βάρος αυτών.
Και ετούτη είναι κάθε άλλο παρά παπανδρεϊκή κληρονομιά, αλλά σημιτική.
Και επειδή τώρα την κουτάλα την έχει ο Κούλης, οι περισσότεροι είναι εκεί και ψηφίζουν.
Σε κάθε περίπτωση από το 1996 μέχρι σήμερα πέρασαν 30 χρόνια.
Τις πασοκικές κλαδικές που κακώς ανέχθηκε ο Παπανδρέου και διαδέχθηκαν το φακελικό δεξιό κράτος της ΕΡΕ, τις έχει υποκαταστήσει σήμερα η διακομματική παρεούλα από όλους τους κομματικούς χώρους. Η “συνδικαλισμένη” αριστερά (φευ) μάλιστα δεν φαίνεται να πέρασε και τόσο άσχημα επί Κούλη.
Για αυτό κ δεν έχει αντιπολίτευση ο τόπος.
Ε, κάτι άλλο φταίει κ δεν είναι ο Ανδρέας.
Με τα λάθη που μπορεί να έκανε κ εκείνος.
Οι βολεμενοι πρασινοφρουροί πήγαν ΣΥΡΙΖΑ, έπειτα πήγαν ΝΔ.
Αυτό είναι το εν Ελλάδι εκλογικό σώμα.
Ο καθημερινός λαός δεν υπάρχει. Είτε μετανάστευσε, είτε βασανίζεται εξορ(γ)ισμένος από τον τόπο του, την οικογένειά του, γιατί δεν είχε μπάρμπα στην Κορώνη κ τα μέλη της οικογένειάς του είναι διασπαρτα σε διαφορετικό μέρος της Ελλάδας.
Πληρώνουν διόδια για να ιδωθούν.
Γιατί δεν προσκύνησαν πολιτικούς
Και για αυτό το αισχος, κάτι άλλο φταίει κ όχι το 1986.