Το Μεταναστευτικό… εκδικείται την Ευρώπη

Της Μαρίας Δεναξά

Από το Λονδίνο έως τις Βρυξέλλες, περνώντας από το Βερολίνο και την Αθήνα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι επιτέλους αντιμετωπίζουν το ζήτημα της μαζικής μετανάστευσης. Υπό την πίεση μιας ολοένα και πιο εξοργισμένης κοινής γνώμης, ο έλεγχος των συνόρων, ειδικά όσον αφορά την παράνομη μετανάστευση, έχει καταστεί αναπόφευκτο θέμα συζήτησης για τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη.

Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρωτοπόρος της ουτοπίας των ανοιχτών συνόρων, δείχνει να αναθεωρεί τον ενθουσιασμό της για την ελεύθερη κυκλοφορία και την κατάργηση των ελέγχων στα σύνορα. Το πρωί της Πέμπτης το Politico αποκάλυψε ότι έγγραφο που διέρρευσε δείχνει ότι η Ε.Ε. σκοπεύει να συνδέσει τη χρηματοδοτική στήριξη για την ανάπτυξη προς τις αφρικανικές χώρες με την ικανότητά τους να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές.

Οι φτωχές χώρες που θα καταφέρουν να μειώσουν σημαντικά τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν ευρωπαϊκά κονδύλια. Οι υπόλοιπες, που παραμένουν το επίκεντρο της κρίσης, θα δουν τη χρηματοδότησή τους να μειώνεται. «Απαιτείται μεγαλύτερη συνέπεια μεταξύ των πολιτικών μετανάστευσης, ασύλου και εξωτερικής δράσης, ώστε η βοήθεια της Ε.Ε. να βοηθά τις χώρες-εταίρους να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά την παράτυπη μετανάστευση» αναφέρεται στο έγγραφο.

Με άλλα λόγια, η Ε.Ε. βρίσκεται σε πανικό. Το φιλόδοξο σχέδιό της για ανοιχτά σύνορα μετατράπηκε σε μπούμερανγκ με εντυπωσιακό τρόπο.
Δεν πρέπει να νομίζει κανείς ότι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών ξαφνικά ξύπνησαν. Δεν φαίνεται να συνειδητοποίησαν ότι το να διακηρύσσουν σε ολόκληρο τον κόσμο το σχεδόν απόλυτο δικαίωμα εγκατάστασης στην Ευρώπη ήταν από την αρχή μια τρέλα.

Όπως σημειώνει το Politico, οι σπασμωδικές κινήσεις των Βρυξελλών για το Μεταναστευτικό δεν είναι τίποτα άλλο από «μια απάντηση στην άνοδο των δεξιών ριζοσπαστικών κομμάτων» τόσο στα κράτη-μέλη όσο και στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κι αυτό δείχνει ότι η Ε.Ε. έχει μπει σε λειτουργία διαχείρισης κρίσης.

Ακολουθεί έτσι τα βήματα πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Ενα προς ένα τα κράτη, που κάποτε ήταν ενθουσιώδη με την ιδέα της ελεύθερης κυκλοφορίας που επέτρεπε η Συνθήκη του Σένγκεν, έχουν επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορά τους. Πρόσφατα η Πολωνία θέσπισε υποχρεωτικά σημεία διέλευσης στα σύνορά της με τη Λιθουανία και τη Γερμανία, στοχεύοντας ιδιαίτερα την τελευταία, καθώς έχουν αποκαλυφθεί περιστατικά όπου οι γερμανικές Αρχές μετέφεραν επανειλημμένα παράτυπους μετανάστες σε πολωνικό έδαφος.

Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι η Γερμανία σήμερα απελαύνει νεοεισερχομένους στο όνομα της «επίθεσης» που δέχεται στα σύνορά της.

Η νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση, με επικεφαλής τον χριστιανοδημοκράτη καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, υπόσχεται να θέσει τέλος στις ανεξέλεγκτες ροές ασύλου, φοβούμενη την αυξανόμενη δημοτικότητα του κόμματος Alternative für Deutschland (AfD), που έχει γίνει η δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα και προηγείται στις δημοσκοπήσεις.

Το AfD ενσαρκώνει την ανησυχία των Γερμανών για την ανεπάρκεια του ελέγχου της μετανάστευσης, κι όχι αδικαιολόγητα: καθημερινά αυξάνονται τα περιστατικά επιθέσεων κατά γυναικών και κοριτσιών, που χαρακτηρίζονται από πρωτοφανή βία αλλά και οικονομική επιβάρυνση.

Η Γερμανία δεν είναι η μόνη που ακολουθεί αυτή την προσχηματική πολιτική της αυταπάτης. Στην Ελλάδα ψηφίστηκε ρύθμιση η οποία έχει τρίμηνη ισχύ, σύμφωνα με την οποία αναστέλλεται η υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα με οποιοδήποτε πλωτό μέσο που προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική. Τα άτομα αυτά επιστρέφονται χωρίς καταγραφή στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής. Τι γίνεται όμως με όλους εκείνους που μπαίνουν παράνομα από τα χερσαία σύνορά μας, που είναι εξίσου πολλοί, ή όσους επιστρέφονται στη χώρα μας από τη Γαλλία και τη Γερμανία;

Στην Αυστρία η κεντροδεξιά κυβέρνηση χαιρέτισε την περασμένη εβδομάδα την απέλαση ενός Σύρου εγκληματία. Μια πρωτιά στην Ε.Ε. εδώ και σχεδόν 15 χρόνια.

Ο άνδρας ο οποίος είχε φτάσει στην Ευρώπη το 2013 ως αιτών άσυλο έχασε την ευρωπαϊκή προστασία ύστερα από καταδίκη σε επτά χρόνια φυλάκισης το 2018.

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία καθιστούσε μέχρι σήμερα αδύνατη την απέλασή του, η οποία παρουσιάστηκε ως «τεράστια επιτυχία», παρόλο που αναδεικνύει την παράνοια ενός σχεδόν ανίσχυρου συστήματος: το να πανηγυρίζει κανείς επειδή κατάφερε να απελάσει έναν αλλοδαπό εγκληματία φαίνεται γελοίο, όταν ταυτόχρονα μετανάστες επιτίθενται σε έφηβες σε πισίνες ή πολλαπλασιάζουν τις επιθέσεις με μαχαίρια, και η πλειονότητα των δικαιούχων κοινωνικών επιδομάτων παραμένουν γεννημένοι στο εξωτερικό.

Η σκληρή ρητορική

Από την άλλη πλευρά της Μάγχης, εκτός Ε.Ε., πριν από σχεδόν δύο μήνες ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ εκφώνησε την περίφημη ομιλία του για το «νησί των ξένων», υποσχόμενος να σταματήσει την παράνομη άφιξη σκαφών που καταφθάνουν από τη Γαλλία. Και τι άλλαξε;
Από τότε, κάθε εβδομάδα καταρρίπτονται τα προηγούμενα ρεκόρ αφίξεων. Το 2025 οδεύει να γίνει η πιο «μαύρη» χρονιά των μεταναστευτικών ροών προς τη Βρετανία και την Ευρώπη. Ο Στάρμερ ήδη μετανιώνει για την ομιλία του, ένδειξη ότι δεν είχε καμία πρόθεση για ουσιαστική αλλαγή. Εν τω μεταξύ, συμφώνησε με τον Μακρόν για ένα σύστημα επαναπροώθησης στη Γαλλία των μεταναστών που φτάνουν στη Βρετανία από τη Μάγχη. Αν αυτό εφαρμοστεί στην πράξη, θα σημάνει ακόμα μεγαλύτερη πίεση για την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα.

Οπως στην Αυστρία, στην Ελλάδα και τη Γερμανία, η κυβέρνηση Στάρμερ προσποιείται ότι ενεργεί, απλώς για να περιορίσει την άνοδο της ριζοσπαστικής Δεξιάς.

Το κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ σημειώνει άνοδο στις δημοσκοπήσεις και φαίνεται να κερδίζει έδρες. Η αδυναμία του κράτους να απελάσει παράτυπους μετανάστες και αλλοδαπούς εγκληματίες, ακόμη και αυτούς που έχουν διαπράξει αποτρόπαια εγκλήματα, έχει γίνει πλέον εμφανής. Η Downing Street φοβάται μια επανάληψη των ταραχών του Southport το περασμένο καλοκαίρι ή των διαδηλώσεων που συγκλόνισαν τη Βόρεια Ιρλανδία, οι οποίες πυροδοτήθηκαν από εγκλήματα μεταναστών.

Οι πολίτες δεν εξαπατώνται

Αυτό που δεν έχουν καταλάβει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι πως η ανεπαρκής στάση τους απέναντι στη μετανάστευση δεν θα τους βοηθήσει να ανακτήσουν τους χαμένους ψηφοφόρους. Οι πολίτες δεν είναι ανόητοι: βλέπουν ότι τους διαχειρίζονται αντί να τους εκπροσωπούν και νιώθουν καθημερινά τις συνέπειες της μαζικής μετανάστευσης.

Εξ ου και η εμφάνιση, στις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, πολιτών που επιβλέπουν οι ίδιοι τα σύνορα παρά τις κρατικές υποσχέσεις. Η επικοινωνιακή ορολογία διαχείρισης του προβλήματος μπορεί να αλλάζει, όμως τα αποτελέσματα παραμένουν: αυξανόμενη ανασφάλεια, εκτίναξη της εγκληματικότητας, πανζουρλισμός στις δομές φιλοξενίας.

Οι πολίτες θέλουν αποτελέσματα, όχι υποσχέσεις. Οι πρόσφατες νίκες της ριζοσπαστικής Δεξιάς σε Γαλλία, Γερμανία κ.αλλού προκάλεσαν σίγουρα μια αναταραχή στα παραδοσιακά κόμματα, αλλά όχι σε βαθμό που να τα καταστήσει αποτελεσματικά στα καυτά ζητήματα που απασχολούν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπως είναι το Μεταναστευτικό, που κινδυνεύει να τις πνίξει. Όσο τα λόγια δεν γίνονται πράξεις και παραμένουν φανφάρες, οι ψηφοφόροι θα συνεχίσουν να στρέφονται προς εκείνα τα κόμματα που προσφέρουν κάτι περισσότερο από δυναμικές αλλά ανούσιες ομιλίες.