Οι εξελίξεις στα Σκόπια και η δική μας σιωπή

Του Δημήτρη Γαρούφα*

Έχουμε ασχοληθεί αρκετές φορές από αυτή τη στήλη με τις εξελίξεις στη βαλκανική μας γειτονιά μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Υπενθυμίζω ότι για πρώτη φορά η χώρα μας, κόντρα στην ιστορική αλήθεια, αναγνώρισε την ομιλούμενη στα Σκόπια σλαβική διάλεκτο ως «μακεδονική γλώσσα» και τους Σλάβους των Σκοπίων ως «μακεδονική εθνότητα». Ήταν μια κακή συμφωνία για τη χώρα μας η Συμφωνία των Πρεσπών, γιατί δώσαμε πολλά και πήραμε πολύ λίγα, ουσιαστικά μόνο την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», δηλαδή ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για τη γειτονική χώρα, που όμως στην πράξη χρησιμοποιεί το «Μακεδονία» σκέτο.

Κάποιοι είχαν την ελπίδα ότι με την πάροδο του χρόνου θα γίνονταν κάποιες βελτιώσεις στη συμφωνία, αλλά στην πραγματικότητα η κυβέρνηση της «Βόρειας Μακεδονίας» μιλά για «Μακεδονία» και «μακεδονική γλώσσα» χωρίς αντιδράσεις από εμάς, ενώ υπήρξαν ισχυρές αντιδράσεις από τη Βουλγαρία, η οποία ζήτησε, μεταξύ άλλων, να αναγνωριστεί η ύπαρξη βουλγαρικής μειονότητας στη «Βόρεια Μακεδονία» και να αναγνωριστεί η ομιλούμενη γλώσσα ως βουλγαρική διάλεκτος. Πριν από μερικές μέρες ετοιμαζόταν από την Ε.Ε, η έκθεση προόδου για την ένταξη της «Βόρειας Μακεδονίας» στην Ε.Ε., στην οποία γινόταν αναφορά για «μακεδονική εθνική ταυτότητα» και «μακεδονική γλώσσα». Αντέδρασε η Βουλγαρία κι έτσι ύστερα από αίτημα των τριών μεγαλυτέρων ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η RenewEurope) συμφώνησαν να αφαιρεθούν από το σχέδιο της έκθεσης προόδου όλες οι αναφορές σε μακεδονική εθνότητα και γλώσσα. Εξοργίστηκε ο πρωθυπουργός των Σκοπίων, που κατηγόρησε τη Βουλγαρία ότι χρησιμοποιεί ταλιμπανικές μεθόδους.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι την προηγούμενη εβδομάδα η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε σχέδιο έκθεσης προόδου με 40 ψήφους υπέρ, 19 κατά και 10 «παρών», στην οποία έκθεση περιέχονταν αναφορές σε «μακεδονική γλώσσα» και «μακεδονική εθνική ταυτότητα» παρά τις έντονες αντιδράσεις Βούλγαρων ευρωβουλευτών, ενώ δεν αναφέρθηκαν ελληνικές αντιδράσεις..

Διαρκής αγώνας

Τα ανέφερα όλα αυτά για να επισημάνω ότι από την πλευρά των Σκοπίων γίνεται ένας διαρκής αγώνας για να καθιερώνεται σιγά σιγά η ονομασία «Μακεδονία» για το κράτος τους και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, παράλληλα με την αναγνώριση «μακεδονικής εθνικής ταυτότητας και «μακεδονικής γλώσσας». Υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από τη Βουλγαρία, αλλά όχι από τη χώρα μας, που με τη Συμφωνία των Πρεσπών έκανε αναντίρρητα εγκληματικό λάθος, κι αυτό αποδεικνύεται εμφανώς όσο περνούν τα χρόνια, δεδομένου ότι στην πράξη η γειτονική χώρα δεν αποδέχεται ούτε την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» και χρησιμοποιεί όλο και πιο συχνά την ονομασία «Μακεδονία»

Βιώνουμε μια εποχή ανακατατάξεων και αναθεωρήσεων όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά ακόμη και σε κάποιες περιοχές της Ευρώπης, και κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τις εξελίξεις, ειδικά στα δυτικά Βαλκάνια, όπου υπάρχει και ισχυρή επιρροή της Τουρκίας, γι’ αυτό καλό θα ήταν η χώρα μας να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να έχει αταλάντευτη εθνική στρατηγική και να αντιμετωπίζει με ευρεία εθνική συναίνεση τις εξελίξεις. Και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, ενώ πρέπει να υπενθυμίζει σε κάθε κατεύθυνση ότι η διαφορά με τα Σκόπια δεν ήταν μόνο διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων, αλλά διαφορά των Σκοπίων σχεδόν με όλες τις βαλκανικές χώρες.

*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης