Του Γιώργου Κ. Στράτου
Το παράδειγμα είναι παλιό. Η κοινωνία μοιάζει με ανθρώπινο σώμα. Ως εκ τούτου, όλα τα μέλη της υποχρεούνται να φροντίζουν την υγεία του, καθώς από αυτήν εξαρτάται αναπόφευκτα και αυτή του συνόλου.
Όπως στο σώμα τις εντολές τις δίνει ο εγκέφαλος, αντιστοίχως το κοινωνικό σώμα εκλέγει τις κεφαλές του, στις οποίες αναθέτει την ύψιστη αποστολή και το καθήκον να μεριμνήσουν για την ευημερία των ανθρώπων που τις απαρτίζουν.
Αν η οργάνωση με αυτόν τον σκοπό δεν είχε κατανοηθεί από τις απαρχές της εμφανίσεως του είδους μας, πιθανότατα είτε θα είχαμε εξαφανιστεί είτε θα ήμασταν για κάμποσες χιλιετηρίδες ακόμα στις σπηλιές!
Βεβαίως, στη μακραίωνη διαδρομή μας, πολλοί «εγκέφαλοι» αποδείχτηκαν διαταραγμένοι ή και εντελώς χαλασμένοι. Σε τέτοιον βαθμό που, στο όνομα της υγείας του συνόλου, αλλά με σκοπό την εξυπηρέτηση της εξουσίας τους, επινόησαν και εφήρμοσαν τις πλέον φρικτές τυραννίες.
Συμπεριφέρθηκαν με βαναυσότητα που έμοιαζε περισσότερο με απόπειρα εξαλείψεως των συμπολιτών τους, παρά με προσπάθεια συμμόρφωσής τους στα αναγκαία κοινά προαπαιτούμενα συμβίωσης.
Αυτή την παθογένεια ήρθε να γιατρέψει η πρόοδος του πολιτισμού μας, χάρη στο έργο και στους αγώνες ηρωικών και φωτισμένων μορφών, οι οποίες δημιούργησαν τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας που θα απέκλειαν ή, έστω, θα περιόριζαν τις παρεκτροπές των κατεχόντων την εξουσία, πάντα για το… καλό μας!
Τέτοιες δικλίδες είναι το δημοκρατικό πολίτευμα, η ∆ικαιοσύνη, η δημοσιογραφία, ο συνδικαλισμός, οι ατομικές ελευθερίες, καθώς κι οι αρχές που διέπουν τη λειτουργία τους, όπως η νομιμότητα, η διαφάνεια, η λογοδοσία.
Στο πλαίσιο αυτό αναζητήθηκαν και πιο ανθρώπινοι τρόποι για την επαναφορά στην τάξη των πολλών, των λίγων που για διάφορους λόγους απέκλιναν.
Με κεντρικό δεδομένο τον σεβασμό στην ανθρώπινη προσωπικότητα και την αξιοποίηση των επιστημών που φώτισαν τη διαμόρφωση και τη συμπεριφορά της, επελέγησαν η πρόληψη αντί της καταστολής, η ενσωμάτωση αντί του αποκλεισμού, η επιμόρφωση αντί της περιθωριοποίησης – πολύ ανθρώπινα και πολύ σωστά.
Όλοι είμαστε παιδιά του ίδιου Θεού και μέσα στην ίδια βάρκα. Αν μπατάρει, θα φουντάρουμε παρέα.
Ορθώς επίσης η λογική αυτή επεκτάθηκε σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, είτε επρόκειτο για γηγενείς είτε για μετανάστες, υπό ομαλές ή κυρίως ανώμαλες συνθήκες.
Κάθε χώρα προσπαθεί και καταφέρνει όσα ο πολιτισμός, οι συνθήκες, οι δυνάμεις και ο χαρακτήρας των κατοίκων της τής επιτρέπουν.
Πώς αντιμετωπίζονται όμως εκείνοι που, παρά τα ανωτέρω, αρνούνται να συμμορφωθούν με όσα γίνονται για την προστασία και τη βελτίωση της θέσης τους;
Εκείνοι που συμπεριφέρονται όχι μόνο αυτοκαταστροφικά, αλλά και ως μηχανισμός εξόντωσης κάθε προσπάθειας που αποσκοπεί στη βοήθεια συνανθρώπων τους στην ίδια κατάσταση;
Εκείνοι που έχουν μετατρέψει τη χείρα βοηθείας σε επιδοτούμενο βιοπορισμό και την ανοχή σε άδεια παρανομίας;
Επειδή η επιείκεια δεν είναι ανεξάντλητη, οφείλουμε να διατηρήσουμε το πολύτιμο απόθεμά της για όσους την αξίζουν.
Όπως η ιατρική επιβάλλει επεμβάσεις στα άρρωστα μέλη για τη σωτηρία του σώματος, έτσι και η κοινωνική υγιεινή οφείλει να μας προστατεύει από όσους δεν ενδιαφέρονται ούτε για τον εαυτό τους.
