Του Γιώργου Κ. Στράτου
Η αντίληψη της διεθνούς πραγματικότητας είναι πολύ δύσκολο πράγμα. Απαιτεί καλή γνώση της Ιστορίας, της γεωγραφίας, της οικονομίας, των κοινωνιών, των θρησκειών και των ανθρώπων που απαρτίζουν κάθε κράτος και έθνος. Επιπλέον την ικανότητα να διακρίνεις τα συμφέροντα ενός εκάστου των εμπλεκομένων και ως εκ τούτου τη διορατικότητα για τις εφικτές συγκλίσεις αλλά και τις αναπόφευκτες συγκρούσεις μεταξύ τους. Πάνω από όλα όμως απαιτεί από τον παρατηρητή την ψύχραιμη θεώρησή του, έξω από ιδεοληψίες, πολιτικές εμμονές και συναισθηματικές παρορμήσεις που θολώνουν την κρίση του.
Στην πατρίδα μας διαθέτουμε πολλούς αξιόλογους επιστήμονες, αναλυτές και δημοσιογράφους ειδικευμένους στις Διεθνείς Σχέσεις. Δυστυχώς ο χώρος που καταλαμβάνουν στην ειδησεογραφία είναι αντιστρόφως ανάλογος της σημασίας των θεμάτων με τα οποία ασχολούνται. Αυτή η παθογένειά μας δεν εξαντλείται σε επίπεδο ενημέρωσης. Καταλαμβάνει την πλειονότητα του πολιτικού μας προσωπικού το οποίο σε σχετικές εξετάσεις θα έμενε επιεικώς μετεξεταστέο, για να μην πούμε ότι θα έμενε στην ίδια τάξη μεμιάς! Το κουσούρι μάς ακολουθεί σχεδόν από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους «της πτωχής πλην τιμίας Ελλάδος». Αφορά την αδυναμία μας να συνδεθούμε με τα τεκταινόμενα στον κόσμο, να αποδεχθούμε το μέγεθος και τις δυνάμεις μας μέσα σε αυτόν, να συνειδητοποιήσουμε τα εθνικά συμφέροντα και επί τη βάσει αυτών να σχεδιάσουμε τη στρατηγική μας και να την υλοποιήσουμε σε βάθος χρόνου με συνέπεια και ανεξάρτητα από μικροκομματικές επιδιώξεις και συμφέροντα συγκεκριμένων προσώπων και ομάδων.
Στον αντίποδα των παραπάνω, ρέπουμε διαρκώς προς έναν μικρομέγαλο επαρχιωτισμό ο οποίος όχι μόνο δεν μας επιτρέπει να δούμε καθαρά τις καταστάσεις, αλλά καθώς θεωρούμε ότι αποτελούμε «τον ομφαλό της Γης» (!) επιχειρούμε να τις προσαρμόσουμε στα γούστα μας, αντί να προσαρμοστούμε σε αυτές. Έτσι, αντί σε σκεπτόμενο λαό και έθνος, μοιάζουμε περισσότερο με θεατές κινηματογραφικής ταινίας και δη γουέστερν, αναζητώντας αφελώς τους «καλούς» και τους «κακούς» για να ταυτιστούμε μαζί τους μέχρι την τελική νίκη. Φυσικά πάντα με τη συνδρομή του «ιππικού», το οποίο κατά περίπτωση βαφτίζουμε «διεθνή νομιμότητα, συμμάχους, παραδοσιακή φιλία των λαών μας» και άλλα ευτράπελα. Δυστυχώς για εμάς, αυτές οι προσεγγίσεις είναι αμφίβολο αν εξακολουθούν να ισχύουν ακόμα και στο σινεμά! Ειδικώς από τότε που έχουμε και «νέο σερίφη στον κόσμο». Οπότε ούτε οι «καουμπόηδες» είναι πάντα οι καλοί ούτε οι «Ινδιάνοι» οι κακοί. Και τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σύνθετα, όταν κοιτώντας πίσω στην Ιστορία, αντιλαμβανόμαστε ότι συχνά όσοι θεωρούμε «φίλους» μάς σακάτεψαν και όσους θέλουμε, ντε και καλά, να τους κάνουμε «εχθρούς» μάς βοήθησαν.
Επειδή λοιπόν τα πράγματα σκουραίνουν, όχι μόνο στη γειτονιά μας αλλά στην υφήλιο ολόκληρη, επιβάλλεται μία σοβαρότερη προσέγγιση. Βασισμένη στην έγκυρη πληροφόρηση αλλά και στην κατανόηση της μεγάλης εικόνας, πέρα από τα τρέχοντα γεγονότα. Σοβαρή ευθύνη, για να περάσουμε σε αυτήν, έχουν αφενός τα κόμματά μας και αφετέρου τα ΜΜΕ. Τα πρώτα οφείλουν να τοποθετηθούν με σαφήνεια εφ’ όλης της ύλης αλλά και να καταφέρουν να συνεννοηθούν μεταξύ τους περί του πρακτέου. Τα δεύτερα να ιεραρχήσουν τη διεθνή ειδησεογραφία κατά την αξία που έχει για τους πολίτες, πέρα από την τρομολαγνεία ή την προπαγάνδα, ανεξαρτήτως από πού αυτές εκπορεύονται.
