Αυτό που κάποτε φάνταζε δυστοπικός εφιάλτης συγγραφέα έργων επιστημονικής φαντασίας είναι πραγματικότητα
Του Παναγιώτη Λιάκου
Σαν σήμερα, το 1903, γεννήθηκε στην Ινδία (αποικία των Βρετανών τότε) ο συγγραφέας Έρικ Άρθουρ Μπλερ, που έγινε γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Τζορτζ Όργουελ» (απεβ. 1950). Μεταξύ άλλων έγραψε το ανησυχητικά προφητικό μυθιστόρημα «1984». Εκεί, το κράτος είναι τεράστιο και απρόσωπο. Παράγει ψέματα και καθολικό έλεγχο της ζωής των ανθρώπων. Εχθρεύεται την ελεύθερη σκέψη και έκφραση. Έχει καθιερώσει Αστυνομία Σκέψεως, η οποία… διώκει τον παράνομο, μη εγκεκριμένο από το κόμμα, δηλαδή το κράτος, στοχασμό. Αυτή η κρεατομηχανή, για να διατηρεί την ισχύ της και να λειτουργεί υπό καθεστώς εκτάκτου ανάγκης, έχει επινοήσει εχθρούς και βγάζει από το καπέλο του ανύπαρκτους πολέμους. Ακόμα και τη γλώσσα εχθρεύεται, και στη θέση κανονικών λέξεων τοποθετεί νεολογισμούς σαν αυτούς της νεοταξικής… κοπής, που μολύνουν τη νοόσφαιρα της εποχής μας.
Αξίζει να διαβάσετε ένα μικρό απόσπασμα που αφορά κάποια υπουργεία του απάνθρωπου υπερκράτους, το οποίο τυραννά τους υπηκόους του. Προσέξτε ιδιαίτερα την ονομασία τους και την αντιστροφή της σημασίας των λέξεων και των αξιών στα συνθήματα του κυβερνώντος κόμματος:
«Το Υπουργείο Αλήθειας -Υπαλήθεια, στη Νέα Ομιλία*– ήταν εντελώς διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο κατασκεύασμα στον ορίζοντα. Ήταν μια τεράστια πυραμιδοειδής κατασκευή από λαμπερό λευκό σκυρόδεμα, που υψωνόταν 300 μέτρα στον αέρα. Από το σημείο που στεκόταν ο Ουίνστον ήταν μόλις δυνατό να διαβαστούν, ξεχωρίζοντας στη λευκή του όψη γραμμένα με κομψά γράμματα τα τρία συνθήματα του Κόμματος:
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΚΛΑΒΕΙΑ
Η ΑΓΝΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ
[…]
Το Υπουργείο Αλήθειας ασχολούνταν με τα νέα, την ψυχαγωγία, την εκπαίδευση και τις καλές τέχνες. Το Υπουργείο Ειρήνης ασχολούνταν με τον πόλεμο. Το Υπουργείο Αγάπης με τη δημόσια τάξη. Και το Υπουργείο Αφθονίας ήταν υπεύθυνο για τις οικονομικές υποθέσεις. Τα ονόματά τους, στη Νέα Ομιλία: Υπαλήθεια, Υπειρήνη, Υπαγάπη, Υπαφθονία».
Κάτι δεν σας θυμίζουν όλα τα παραπάνω; Τελικά, ο Όργουελ έγραψε μυθιστόρημα ή αποκάλυψε προειλημμένες αποφάσεις εξουσιαστικής σέχτας;
*Η Νέα Ομιλία (Newspeak) στο αγγλικό κείμενο ήταν η επίσημη γλώσσα της Ωκεανίας.
Χλωμή η αλήθεια, τα ψέματα και η προπαγάνδα κυριαρχούν.
Όποιον θέλουν να διαλύσουν τον συκοφαντούν, είτε πρόκειται για έθνος είτε για ηγέτη.
Λοιδορούν και αν μπορούν δολοφονούν ηγέτες, οι ανήθικες κρατικές οντότητες.
Επεμβαίνουν στα εσωτερικά άλλων χωρών, ως εκπρόσωποι του καλού.
Όμως, δρουν ως εκπρόσωποι του κακού.
Δικαιοσύνη δεν υπάρχει.
Μόνο η δύναμη των τραπεζών και των όπλων.
Χανόμαστε.
Είχε και άλλο ένα καλό στο 1984:
“Ο πόλεμος δε γίνεται για να κερδηθεί,
γίνεται για να είναι συνεχής”
Μιας και λέμε για προφητείες ή προσχέδια, στην τελευταία Επικίνδυνη Αποστολή του Τομ Κρουζ, το σενάριο είναι ανατριχιαστικά παρόμοιο με τις τωρινές καταστάσεις παγκοσμίως. Ελπίζω ότι όπως και στο σινεμά, θα μας σώσει ο Τομ Κρουζ.