Το τίμημα του «Μένουμε Ευρώπη» (Μέρος Α’: Προφήτες της οικονομικής ισοπέδωσης)

Του Γιώργου Χαρβαλιά

Έχουν περάσει αισίως… 64 χρόνια από τότε που η Ελλάδα έδεσε την τύχη της με αυτό που ξεκίνησε ως πολλά υποσχόμενη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα των λαών και εθνών, αλλά κατέληξε στη σημερινή απεχθή εκδοχή μιας σοβιετικού τύπου υπερεθνικής γραφειοκρατίας με τυπική έδρα τις Βρυξέλλες και ουσιαστικό υποβολέα το Βερολίνο.

Φαντάζομαι λίγοι είναι αυτοί που θυμούνται ότι το μακρύ ταξίδι της ελληνικής ένταξης ξεκίνησε όχι το 1979, όταν υπογράφηκε η πράξη προσχώρησης στο Ζάππειο, αλλά πολύ νωρίτερα, το 1961, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρωθυπουργός και τότε, κατέστησε την Ελλάδα την πρώτη «συνδεδεμένη» χώρα με την Κοινή Αγορά των «Έξι».

Εκείνη, όμως, η απόφαση δεν ήταν ακριβώς ομόθυμη σε όλες τις τάξεις του πολιτικού και ακαδημαϊκού φάσματος. Υπήρχαν σοβαρές προσωπικότητες που εξέφραζαν επιφυλάξεις για το μέλλον της Ορθόδοξης Ελλάδας σε μία λέσχη «Φράγκων», υπήρχαν και πρώιμες ευρωσκεπτικιστικές φωνές όπου του εξαιρετικού Σκυριανού ευπατρίδη Μάνου Φάλταϊτς που εξέδιδε την επιθεώρηση «Οδηγητής» (ουδεμία σχέση με το ομώνυμο έντυπο της ΚΝΕ) και εκείνη την εποχή έγραφε το προφητικό δοκίμιο με τίτλο «Πανευρώπη και Κοινή Αγορά: Ο προάγγελος της οικονομικής μας καταστροφής και της εθνικής μας εκμηδενίσεως».

Στον «Οδηγητή» έγραφαν πολλοί διανοούμενοι, λογοτέχνες και συγγραφείς της εποχής, από τον μοναδικό Άγγελο Τερζάκη μέχρι τον πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Πυρουνάκη και τον αναμορφωτή του εκπαιδευτικού μας συστήματος Ευάγγελο Παπανούτσο.

Δεν είχαν όλοι κοινές πολιτικές καταβολές, αλλά μοιράζονταν τις ίδιες πατριωτικές ανησυχίες, προβλέποντας ότι η «Ρωμιοσύνη», όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Παπανούτσος, θα σβήσει μέσα στο κράμα που θα δημιουργηθεί γιατί «θα γίνωμε “Ευρωπαίοι” στις αντιλήψεις, στους τρόπους, στη μόρφωση και στο τέλος δεν θα είναι δυνατόν να περισωθούν τα δικά μας εθνικά κεφάλαια, συγκεκριμένα και απλά, η νεοελληνική γλώσσα και η Ορθοδοξία μας».

Ταυτόχρονα με αυτούς που ανησυχούσαν για τον εθνικό εκφυλισμό υπήρχαν και πολύ σοβαροί οικονομολόγοι -όχι μόνο αριστερής απόκλισης- που εξέφραζαν σοβαρές ενστάσεις βλέποντας ότι η ελληνική παραγωγική βάση θα συνθλιβεί στις μυλόπετρες των βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών. Οι απόψεις αυτών των ανθρώπων που διέγνωσαν από πολύ νωρίς τον εφιάλτη φιλοξενούνταν χωρίς αποκλεισμούς και προκαταλήψεις ακόμα και σε έντυπα της αστικής ακαδημαϊκής διανόησης όπως η εξαιρετική μηνιαία επιθεώρηση «Νέα Οικονομία» του Άγγελου Αγγελόπουλου. Δεν υπήρχε «εξοστρακισμός» απόψεων γιατί απλούστατα δεν υπήρχαν τότε πληρωμένα μέσα ενημέρωσης ή πανεπιστημιακοί και πολιτικοί «ευρω-τροχονόμοι» που θα έσπευδαν να ρίξουν στην πυρά ως «ψεκασμένο» όποιον τολμούσε να αμφισβητήσει το κυρίαρχο αφήγημα. 

Φωτεινά ελληνικά μυαλά που έβλεπαν μακριά είχαν συλλάβει, λοιπόν, το αδιέξοδο ήδη από τη δεκαετία του ’60. Στη διαδρομή της ευρωπαϊκής ενοποίησης η Ελλάδα θα έπαιρνε γενναία οικονομική στήριξη αλλά με αντάλλαγμα την παραίτηση από βασικούς παραγωγικούς τομείς και επιλογές ανάπτυξης που θα της εξασφάλιζαν αυτάρκεια. Οι Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφοι θα επωφελούνταν προσωρινά μέσα από ένα φάσμα επιδοτήσεων, όπως αυτές οι σημερινές του ΟΠΕΚΕΠΕ που κατέληξαν στην τσέπη των επιτήδειων, αλλά τα ελληνικά αγροτοδιατροφικά προϊόντα θα εξαφανίζονταν ακόμα και από την εσωτερική αγορά. Και η ελληνική βιομηχανία, χωρίς επιδοτήσεις και κίνητρα, θα έσβηνε μέσα σε ένα σκληρά ανταγωνιστικό περιβάλλον. 

Στην πράξη ο ελληνικός λαός παραιτήθηκε από το δικαίωμα να αποφασίζει τι είδους οικονομική ανάπτυξη επιθυμεί και επέτρεψε να επιλέγουν άλλοι τι είδους ανάπτυξη «του ταιριάζει». Έτσι, μέσα σε μερικές δεκαετίες, η πατρίδα μετατράπηκε σε ετεροπροσδιοριζόμενη αποικία μαζικού τουρισμού, χωρίς αξιόλογη παραγωγική συγκρότηση, ενεργειακή αυτονομία και εξαγωγικό πλεόνασμα. Κι αυτός ο παραλογισμός ενισχύθηκε με τη δημιουργία μίας εγχώριας κάστας ευρω-δωσίλογων, που υποστηρίζουν ότι καλύτερα να αποφασίζουν οι ξένοι για το μέλλον της χώρας, γιατί εμείς είμαστε «ανώριμοι». Μαζί με τους «ευρωλιγούρηδες» ανδρώθηκε και μία τάξη σύγχρονων «μαυραγοριτών», δηλαδή επιτήδειων που έμαθαν να αρπάζουν τις επιδοτήσεις, να σιτίζονται από κοινοτικά προγράμματα, να χρηματοδοτούνται για να προβάλουν την «ευρωπαϊκή ιδέα» και να υπακούν στις «ντιρεκτίβες» μιας απρόσωπης πολυεθνικής γραφειοκρατίας, που τελικά όμως υπηρετεί τα συμφέροντα συγκεκριμένων «κυρίαρχων» κρατών.

Μετά την πτώση του στρατιωτικού καθεστώτος που έδωσε έμφαση στο «μοντέλο αυτάρκειας» η κουβέντα ξανάρχισε, αλλά κινήθηκε σε στείρα ιδεολογικά στερεότυπα του τύπου «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», μέχρι που σύσσωμο το πολιτικό κατεστημένο της χώρας αποφάσισε ότι η ένταξη είναι μονόδρομος.

Το κρίσιμο σημείο καμπής που ασφαλώς εξανέμισε κάθε προοπτική αυτόνομης ανάπτυξης σφραγίστηκε με τη βιαστική ένταξη της Ελλάδας στο κοινό νόμισμα, που ναρκοθέτησε την παραγωγική βάση της εθνικής οικονομίας και υποθήκευσε το μέλλον των ελληνικών εξαγωγών.

Τα Μνημόνια και το ξεπούλημα της εθνικής περιουσίας ήταν απλώς το όψιμο «τίμημα» (υπό τη μορφή παραδειγματικής τιμωρίας) για την ανοχή των ισχυρών της Ε.Ε. στην ισότιμη συμμετοχή ενός κράτους «β’ κατηγορίας».

Σήμερα η συμμετοχή δεν είναι καν ισότιμη. Η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα λόγου και αρκείται στον ρόλο που της προσφέρουν με το αναπτυξιακό μοντέλο… Άγιου Δομίνικου σε βαλκανική εκδοχή. Δεν παράγει τίποτα, δεν εξάγει τίποτα, χτίζει μόνο ξενοδοχεία και εισάγει λεφούσια τουριστών, ολοένα και πιο χαμηλής εισοδηματικής στάθμης, που ευελπιστεί να της λύσουν το βιοποριστικό ζήτημα κατά την ίδια έννοια που οι εισαγόμενοι λαθρομετανάστες θα λύσουν -υποτίθεται- το Δημογραφικό.

Αυτά, όμως, λίγο πολύ τα γνωρίζουμε. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο αντίλογος σε αυτόν τον θλιβερό ρόλο που μας επιφυλάσσει η Ε.Ε. έχει πλήρως απαγορευτεί. Την ώρα που σε χώρες ακόμα και αναξιοπαθούσες, όπως η γειτονική Βουλγαρία, διατυπώνονται τεκμηριωμένες αντιρρήσεις για την είσοδο στο «ευρώ», στην Ελλάδα ο «μονόδρομος» καλά κρατεί. Οποιοσδήποτε τολμήσει έστω και να ψιθυρίσει ότι ήρθε η ώρα να «το δούμε αλλιώς» απομονώνεται ως μίασμα. Προσωπικά, με ελάχιστες εξαιρέσεις οικονομολόγων όπως ο μακαρίτης Θόδωρος Κατσανέβας, η Μαρία Δελιβάνη, ο Νίκος Ιγγλέσης ή ο Δημήτρης Καζάκης, οι απόψεις των οποίων δαιμονοποιήθηκαν ή αποσιωπήθηκαν, δεν γνωρίζω κανέναν που να υποστηρίζει δημόσια ότι θα πρέπει να εξετάσουμε εναλλακτικές λύσεις, έξω από την ασφυκτική ομηρία του ευρώ. Τέτοιες κουβέντες έστω και υπό τη μορφή «άσκησης εργασίας» σχεδόν ποινικοποιούνται από την ευρωσιτιζόμενη κάστα πολιτικών, δημοσιογράφων, αλλά και ακαδημαϊκών που βλέπουν ως μόνη ρεαλιστική λύση να μείνουμε στα χάλια που είμαστε για να λέμε ότι «μείναμε Ευρώπη».

Υπάρχει, όμως, μία θεμελιώδης διαφορά. Μέχρι χθες το πρόβλημα ήταν κατά βάση οικονομικό. Σήμερα, δυστυχώς, επεκτείνεται σε υπαρξιακά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ίδια την επιβίωση του ελληνικού κράτους. Γιατί πλέον η Ελλάδα χωρίς κανένα δικαίωμα αντίρρησης καλείται να συμμετέχει σε αποφάσεις εξόφθαλμα αντίθετες με τα εθνικά της συμφέροντα. Αποφάσεις που αγγίζουν χορδές αυτοσυντήρησης, όπως η συμμετοχή σε πολεμικές περιπέτειες που δεν μας αφορούν ή ο εκβιασμός για εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στον προαιώνιο εχθρό. Για πρώτη φορά δηλαδή από την περίοδο των Μνημονίων το ερώτημα δεν αφορά τη συμμετοχή μας στο κοινό νόμισμα, αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή καθεαυτή…

*Στο επόμενο Β’ ΜΕΡΟΣ: Υπνοβάτες στον δρόμο της παγκόσμιας σύρραξης