Της Μαρίας Δεναξά
«He’s just tapping me along» («με περιπαίζει», «με σέρνει από τη μύτη», «με κοροϊδεύει», με δουλεύει»). Οι μεταφράσεις διαφέρουν, αλλά το νόημα παραμένει το ίδιο. Στις 26 Απριλίου, αφότου καταδίκασε τις πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αμάχων και συναντήθηκε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της κηδείας του Πάπα Φραγκίσκου στο Βατικανό, ο Ντόναλντ Τραμπ αμφισβήτησε για πρώτη φορά τη βούληση του Ρώσου ομολόγου του να τερματίσει τον πόλεμο. Και παραδέχτηκε ότι ίσως ο Πούτιν τον κορόιδευε από την αρχή αυτής της θεαματικής αναθέρμανσης των ρωσοαμερικανικών σχέσεων, την οποία ο Τραμπ επιθυμεί να παρουσιάσει ως προσωπικό του επίτευγμα.
Έκτοτε, ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει επανειλημμένα ανανεώσει την εμπιστοσύνη του στον Βλαντιμίρ Πούτιν, παρόλο που ο τελευταίος δεν έχει αποδεχτεί ακόμα την 30ήμερη εκεχειρία που πρότειναν οι ΗΠΑ και η Ουκρανία ως προϋπόθεση για ειρηνευτικές συνομιλίες. Μόλις τη Δευτέρα, τρεις ημέρες πριν από τη συνάντηση Ρώσων και Ουκρανών στην Τουρκία (πρόταση του Κρεμλίνου), ο Τραμπ επανέλαβε ότι έχει «καλό προαίσθημα» για τις προθέσεις του Πούτιν και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ταξιδέψει και ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη.
Από πού αντλεί όμως αυτή την ακλόνητη αισιοδοξία για την καλή πίστη των Ρώσων συνομιλητών του; Από την αρχή της δεύτερης θητείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ επικοινωνεί με το Κρεμλίνο κυρίως μέσω του φίλου του, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει γίνει ειδικός εκπρόσωπός του για τη Ρωσία. Ο πλούσιος κτηματομεσίτης, χωρίς ουσιαστική διπλωματική εμπειρία ή ιδιαίτερη γνώση του πρώην σοβιετικού χώρου, έχει επισκεφθεί τέσσερις φορές τη Ρωσία, όπου κάθε φορά τον υποδέχθηκε ο ίδιος ο Πούτιν.
Για το Κρεμλίνο, το κύριο προσόν του είναι η εγγύτητα με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο. Στη Μόσχα συνομιλεί με τον Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), ο οποίος φαίνεται επίσης να απολαμβάνει την πλήρη εμπιστοσύνη του Ρώσου πρόεδρου. Γουίτκοφ και Ντμιτρίεφ λέγεται πως γνωρίζονται από παλιά και συμπαθούν ο ένας τον άλλον.
Αυτή η «συνέργεια» ίσως εξηγεί κάποια παράδοξα κατά τις επισκέψεις του Γουίτκοφ στη Ρωσία. Σε αντίθεση με άλλους Αμερικανούς διπλωμάτες, οι μετακινήσεις του, όπως και η ασφάλεια του καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τις ρωσικές ειδικές υπηρεσίες. Και, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις του Λευκού Οίκου, η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα φαίνεται πως είναι εντελώς αποκλεισμένη από την όλη διαδικασία.
Έτσι, κατά την τελευταία του επίσκεψη στην Αγία Πετρούπολη, ο Αμερικανός απεσταλμένος φιλοξενήθηκε σε πολυτελές ξενοδοχείο, όπου συνάντησε πρώτα τον Κιρίλ Ντμιτρίεφ, πριν γίνει δεκτός από τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Βιβλιοθήκη της Προεδρίας. Όλες οι επαφές και οι μετακινήσεις του οργανώθηκαν από την προσωπική υπηρεσία ασφαλείας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ακόμα πιο περίεργη είναι η τελευταία συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο, στις 25 Απριλίου στη Μόσχα, η οποία προκάλεσε πολλές συζητήσεις. Στις εικόνες που έδωσε στη δημοσιότητα το Κρεμλίνο, ο Γουίτκοφ εμφανίζεται μόνος του απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος συνοδεύεται από τρεις έμπειρους διαπραγματευτές, ανάμεσά τους και ο ειδικός σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής Γιούρι Ουσακόφ. Δίπλα στον Γουίτκοφ κάθεται μόνο μια νεαρή γυναίκα. «Είστε μεταφράστρια; Από την πρεσβεία;» τη ρωτά, και αυτή απαντά γρήγορα καταφατικά.
Αλλά αυτό μάλλον δεν ισχύει. Σύμφωνα με τον πρώην ερευνητή του Bellingcat Χρίστο Γκρόζεφ, πρόκειται για τη Ναταλία Κότσκινα, πρώην τρίτη γραμματέα της ρωσικής αποστολής στο ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Η 33χρονη Ρωσίδα αξιωματούχος εμφανίζεται ως διερμηνέας ή sherpa σε πολλούς υψηλόβαθμους Ρώσους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων ο Σεργκέι Ναρίκιν, επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών SVR.
Ανεξάρτητα από το αν ανήκει στην SVR ή όχι, είναι σε κάθε περίπτωση «πολύ κακή ιδέα» να μην αξιοποιεί κανείς τις υπηρεσίες του δικού του μεταφραστή», εξήγησε στο NBC ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα Μάικλ ΜακΦολ. «Μιλάω ρωσικά και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως οι διερμηνείς του Κρεμλίνου και οι δικοί μας δεν μεταφράζουν ποτέ τα ίδια πράγματα» είπε. Εξήγησε επίσης τη σημασία του διερμηνέα για τη σύνταξη μιας αξιόπιστης καταγραφής των συνομιλιών, αλλά και για την κατανόηση του τι λένε οι συνομιλητές μεταξύ τους. «Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό χρησιμοποιώντας έναν Ρώσο αξιωματούχο» κατέληξε.
Σε μια μακρά συνέντευξη που έδωσε την Τρίτη στον ιστότοπο Breitbart, ο Στιβ Γουίτκοφ επανέλαβε την ελπίδα να φέρει σύντομα Ρώσους και Ουκρανούς γύρω από το ίδιο τραπέζι. Επανέλαβε, ωστόσο, την πεποίθησή του ότι «καμία συμφωνία δεν θα είναι εφικτή χωρίς τη συγκατάθεση του Πούτιν». Όσον αφορά τη δική του αποστολή, αυτή συνίσταται στο να «βάλει τον εαυτό του στη θέση του άλλου, να κατανοήσει τις ανάγκες του και, στη συνέχεια, να αναρωτηθεί αν μπορεί να τις ικανοποιήσει». Αυτό, τουλάχιστον, του ζήτησε να κάνει ο Ντόναλντ Τραμπ εκ μέρους του στη Ρωσία, διότι «τελικά δεν είναι αυτός που αποφασίζει»!
