Του Ραφαήλ Α. Καλυβιώτη*
Η πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση στο Κασμίρ και τις επακόλουθες πυραυλικές επιδρομές της Ινδίας σε πακιστανικό έδαφος, φέρνει ξανά στο προσκήνιο μια πολύπλοκη γεωπολιτική διαμάχη. Η Ινδία δικαιολογεί την ενέργειά της ως αμυντική απάντηση σε μια επίθεση που στοίχισε ζωές και αποδίδεται σε ομάδες όπως η Lashkar-e-Taiba, οι οποίες φέρεται ότι δρουν από το Πακιστάν. Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο η στρατηγική της Ινδίας συνάδει με το διεθνές δίκαιο και τις ανάγκες εθνικής ασφάλειας.
Η ιστορία των δύο κρατών προσφέρει χρήσιμο πλαίσιο. Από το 1947 οι συγκρούσεις για το Κασμίρ έχουν αφήσει βαθιές πληγές, ενώ η κρίση του 2019, μετά την επίθεση στο Πουλβάμα, κατέδειξε τη συνεχή απειλή της τρομοκρατίας. Έρευνες, όπως του Ινστιτούτου Ειρήνης και Συγκρούσεων (IPCS), υπογραμμίζουν ότι το Πακιστάν δυσκολεύεται να ελέγξει εξτρεμιστικές ομάδες εντός των συνόρων του, είτε λόγω θεσμικής αδυναμίας είτε πολιτικών επιλογών. Αυτό το κενό ευθύνης ενισχύει το επιχείρημα της Ινδίας ότι η αυτοάμυνα είναι αναγκαία, όπως προβλέπεται από το Άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ.
Παράλληλα, η εμπλοκή της Κίνας, μέσω επενδύσεων όπως ο Διάδρομος Οικονομικής Συνεργασίας, περιπλέκει την κατάσταση. Η στρατηγική συμμαχία Πεκίνου – Ισλαμαμπάντ ενισχύει το Πακιστάν, αλλά δεν απαλλάσσει την Ινδία από την υποχρέωση να προστατεύει τα συμφέροντά της. Οι πυραυλικές επιδρομές, αν και αμφιλεγόμενες, ήταν περιορισμένες και στοχευμένες, με σκοπό την αποτροπή, όχι την κλιμάκωση. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Stratfor, η Ινδία φαίνεται να ζυγίζει τις στρατιωτικές της επιλογές με διπλωματική ωριμότητα, όπως φάνηκε και στην αποκλιμάκωση του 2019 με διεθνή μεσολάβηση.
Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει καιρό τώρα τις σχέσεις της με το Πακιστάν, ιδιαίτερα στον αμυντικό τομέα. Έχει υπογράψει συμφωνίες για την προμήθεια όπλων και στρατιωτικής τεχνολογίας, ενισχύοντας τη στρατηγική της συμμαχία με το Ισλαμαμπάντ. Πρόσφατα, η αποστολή της ανθυποβρυχιακής κορβέτας «TCG BÜYÜKADA» στα πακιστανικά ύδατα υπογραμμίζει την υποστήριξη αυτή, εν μέσω της κλιμακούμενης κρίσης. Το πλοίο, με τεχνολογία stealth και προηγμένα συστήματα, αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ναυτική ισχύ της Τουρκίας, που υπηρετείται από το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Η Ελλάδα έχει λόγους να πάρει το μέρος της Ινδίας σε αυτή τη διαμάχη. Η συμμαχία Τουρκίας – Πακιστάν απειλεί όχι μόνο την Ινδία, αλλά και την Ελλάδα, καθώς ενισχύει την περιφερειακή επιρροή της Τουρκίας. Υποστηρίζοντας την Ινδία, η Ελλάδα μπορεί να αντισταθμίσει την τουρκική επιθετικότητα και να ενισχύσει τη δική της θέση. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση απαγόρευσε πρόσφατα ινδική συγκέντρωση διαμαρτυρίας, ενώ επέτρεψε πακιστανική πορεία, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τη στρατηγική της. Σε μια περίοδο κρίσης, η Ελλάδα οφείλει να λάβει σαφή θέση υπέρ της Ινδίας. Αλλά εδώ, θα μου πείτε, ο υφυπουργός Εξωτερικών κάνει ομιλία στα τουρκικά στην Κωνσταντινούπολη. Η «ραγιαπετρίτειος» σχολή δεν ανοικοδομείται, «γκρεμίζεται».
*Υπ. δρ Γεωπολιτικής – πρόεδρος ∆ικτύου Ελλήνων Συντηρητικών – [email protected]
Μην ανησυχείτε. Ο Τράμπ άκουσε κάποια στιγμή μπουζούκι και του άρεσε. Πιθανόν να του αρέσει και ο μπαγλαμάς. Επίσης η νέα πρέσβης δεσμεύτηκε πως το βράδυ θα κοιμόμαστε ασφαλής και το πρωΐ θα ξυπνάμε αισιόδοξοι.
Όταν ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ ρώτησε (με τον τρόπο του) τον Πρόεδρο της Ουκρανίας να σε αγοράσω ή να σε πουλήσω, εκείνος δίστασε να απαντήσει αμέσως. Τελικά τον αγόρασε. Αλλά ούτε αυτό φαίνεται να το προλαβαίνουμε. Έχουμε πουληθεί, μας πούλησαν και δεν το καταλάβαμε. Ποια η διαφορά όμως!