«Ο καταραμένος, τον ψήφισα!»

Του Αλκιβιάδη Κεφαλά*

Στην είσοδο του χωραφιού του κυρ Θανάση υπάρχει πλέον ταμπέλα σε αγγλικά και αραβικά: «Property of Future Olive oil Harvest Investments». Πίσω απ’ την ονομασία υπήρχαν Άραβες και Τούρκοι «επενδυτές». Αγόρασαν, λένε, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα σε Λακωνία, Μεσσηνία, Αργολίδα, Ηλεία.

Πριν, η τιμή του λαδιού κατέρρευσε. Στα 3,6 ευρώ το κιλό. Το κόστος παραγωγής στα 7. Ή πουλούσες ή χρεοκοπούσες. Αν δεν σου αρέσει, πούλα. Ελεύθερη οικονομία έχουμε. Τριακόσια ευρώ το δέντρο. Ούτε ελιά ούτε έλεος. Ο κυβερνήτης αντέγραψε τον Πάμπλο. «Plata o Plomo – ασήμι ή μολύβι». Πριν έλθει αυτός, η γη, αόρατα χαραγμένη με βήματα, ιστορίες και φωνές αιώνων, ανήκε σε αυτούς που μοχθούσαν μαζί της. Τώρα, χαρτογραφημένη, μετρημένη, περασμένη σε δορυφορικές λήψεις και τραπεζικούς φακέλους, ανήκε στον κυβερνήτη.

Από το επόμενο έτος, νέα τοπογραφικά. Με GPS θα καταγράφεται η θέση κάθε δένδρου. Ηλεκτρονική δήλωση παραγωγής. Στην ελιά μπαίνει τεκμαρτό εισόδημα, όπως στους ελεύθερους επαγγελματίες. Τόσο λάδι, αυτά τα κιλά, εκείνο το κέρδος. Διαφορά παραγωγής σε σχέση με στόχο φορολογείται. Εκεί που η οικογένεια μάζευε το λάδι, τώρα, στο κόστος λιπασμάτων, οργώματος, καθαρισμού δέντρων, καυσίμων, μετακίνησης, μεταφοράς, συντήρησης μηχανημάτων, προστίθεται και το εργόσημο των ξένων εργατών που έφερε ο κυβερνήτης.

Τέσσερα ευρώ το κιλό πουλούσαν οι αγρότες, 12 ευρώ οι πολυεθνικές στο ράφι. Στην Ισπανία, τα ίδια. Ένας ιδιοκτήτης, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα ελαιώνων. Η γη έγινε βιομηχανία δούλων, οι ελιές αριθμοί και ΦΠΑ, οι πρώην αγρότες σκιές στα γκέτο της πόλης.

Στη Ρουμανία, οι αγρότες πουλούσαν με το ζόρι στις πολυεθνικές. Ο κυβερνήτης τούς φόρτωσε φόρους, τους έκλεισε τα νερά, τους προσέφερε «διέξοδο». Εκατό ευρώ το στρέμμα και μετά, με 2-3 χιλιάδες ευρώ στην τσέπη, κατευθείαν στις πολυκατοικίες του Τσαουσέσκου. Τα ίδια και στην Ουκρανία. Η γη κατέληξε στα funds. Εκεί, όμως, οι αγρότες ήταν πιο άτυχοι. Πολεμούσαν για μια γη που δεν τους ανήκε. Αν κατέληγαν στο σφαγείο, αντί της οικογένειας, το χωράφι αναγκαστικά πήγαινε στην πολυεθνική. 

Ο Σπύρος, ο γείτονας του κυρ Θανάση, κοίταξε την επιγραφή. Η γη μύριζε χώμα μετά τη βροχή, το δικό του χώμα. «Δεν θα είναι η γη που πατάμε» σκέφτηκε. «Θα είναι η γη που θα μας ανέχεται». Αν η γη δεν γράφεται, τότε πού ανήκει; Ίσως μονάχα στον εαυτό της, για να αναπνέουμε χωρίς να κερδίζει κανείς.

Οι ελιές του ήταν λίγες, μα ήταν δικές του ακόμα. Αυτό που συμβαίνει είναι ο βιασμός της γης. Όπως ο ήλιος και το σπίτι, έτσι και η ελιά, που ποτέ δεν πλήρωνε τον κόπο, έγινε αρπαγή. «Μια ύπουλη ληστεία της ζωής και της φύσης από “εκείνους”», σκέφτηκε. «Πρώτα προκαλούν τεχνητή κατάρρευση της τιμής, ώστε οι εραστές της να μην επιβιώσουν και να αναγκαστούν να την εκπορνεύσουν στον “έναν”. Το χωριό μας ουσιαστικά εκτοπίζεται. Στις πόλεις που θα μεταναστεύσουμε θα εξαρτόμαστε από τα δίκτυα μεταπώλησής τους. Η ελευθερία αυτάρκειας χάνεται. Αν η γη μάς έδινε ένα μικρό κέρδος για την αγάπη που της δείχναμε, τώρα θα γίνει υπερκέρδος στα χέρια των εμίρηδων». 

Συνέχισε να κοιτάζει τις ελιές. «Με ξεριζώνουν από τον τόπο μου. Από κάτοχος γης γίνομαι επισκέπτης στα ίδια μου τα βουνά, ξένος στα δικά μου χωράφια. Αυτό που γίνεται δεν είναι μόνο κλοπή. Ελέγχουν την τροφή; Mας γυρίζουν στη φεουδαρχία». Σκέφτηκε την πατρίδα. «Στρατιώτης για 28 μήνες, σε σκληρές συνθήκες. Άλλο πατρίδα, άλλο οι ληστές που την κατέλαβαν. Τη μετέτρεψαν από ρυθμιστή και μάνα σε πολυεθνική εταιρία ατομικής απόδοσης και δικού τους κέρδους. Αν δεν παράγω στον ρυθμό που μου επιβάλλουν, τιμωρούμαι και εξαφανίζομαι, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες στο χωριό. Αυτή είναι η λογική του νεοκομμουνισμού. Ο άνθρωπος από ελεύθερος μετατρέπεται σε φορολογικόαριθμό, η φύση και η γη σε φορολογική ληστεία. Το δικαίωμα στην αυτάρκεια χάνεται. Επίθεση στη φυσική και θεϊκή τάξη πραγμάτων». 

Μέχρι τη δύση του ήλιου ο Σπύρος συνέχισε να στοχάζεται. «Όχι, δεν φορολογείται η Γη. Αυτό που μας συμβαίνει είναι η ποινικοποίηση της ελευθερίας, της αυτονομίας, η σχέση μου με τη φύση, η πνευματική μου γαλήνη, το δικαίωμα να μην εξαρτώμαι από τους δαίμονες. Ο καταραμένος, τον ψήφισα!» σκέφτηκε ο Σπύρος. «Δεν θα τις δηλώσω. Αν έλθουν, θα τις κόψω από τη ρίζα. Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων». Σηκώθηκε για το σπίτι. Ήταν ελεύθερος πια.

*∆ιδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, UK, τ. διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών