Του Δημήτρη Γαρούφα*
Στα «ψιλά» της επικαιρότητας περνούν οι ειδήσεις από τα Σκόπια στα ελληνικά ΜΜΕ, με επαναλαμβανόμενες συχνά δηλώσεις αξιωματούχων από τη γειτονική χώρα, οι οποίοι για τη χώρα τους δεν χρησιμοποιούν την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», όπως ορίζει η Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά το «Μακεδονία» και σε διεθνές επίπεδο και στο εσωτερικό τους. Κι έτσι αποδεικνύεται ότι με τη Συμφωνία των Πρεσπών δώσαμε πολλά (αναγνώριση της ομιλούμενης σλαβικής διαλέκτου ως μακεδονικής γλώσσας και εμμέσως αναγνώριση μακεδονικής εθνότητας) και πήραμε λίγα. Το μόνο καλό -σχεδόν- που προέβλεπε για εμάς η Συμφωνία των Πρεσπών, υποχρεώνοντας τη γειτονική χώρα στην ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», η ηγεσία της γειτονικής χώρας δεν το αποδέχεται και καθημερινά την παραβιάζει, αποκαλώντας τη χώρα τους σκέτο «Μακεδονία», με υποτονικές διαμαρτυρίες από την χώρα μας.
Φοβούμαι πως σε αυτό το θέμα η Ελλάδα διαχρονικά έκανε υποχωρήσεις, αλλά τα Σκόπια, αντίθετα, κλιμάκωναν την ένταση γεμίζοντας τις πλατείες των πόλεων με αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Φιλίππου, στοχεύοντας στην ενδυνάμωση της «μακεδονοποίησης» για το μέλλον… Κάποιοι θα πουν ότι συμπεριφέρεται παρανοϊκά η σημερινή ηγεσία των Σκοπίων, αλλά, χωρίς να διαφωνώ, υπενθυμίζω ότι παρανοϊκό χαρακτήρισαν τον Μισίρκοφ όταν το 1903, μετά την επανάσταση του Ίλιντεν, βγήκε και απευθυνόμενος στους βουλγαρόφωνους που ζούσαν στη Μακεδονία με το βιβλίο του «Μακεδονικές υποθέσεις» είπε περίπου: «Να ξεχάσουμε ότι είμαστε Βούλγαροι. Θα υιοθετήσουμε τη διάλεκτο που μιλιέται στην περιοχή Περλεπέ – Μοναστηρίου και θα αποκτήσουμε μακεδονική γλώσσα. Σε βάθος χρόνου θα αποκτήσουμε και συνείδηση μακεδονικού έθνους».
Αυτό που θεωρούνταν απίστευτο και παρανοϊκό το 1903 το ζούμε, δυστυχώς, στις μέρες μας. Και, αν συνεχίσουμε να μην αντιδρούμε στα «παραληρήματα» των ηγετών των Σκοπίων, φοβούμαι ότι θα επισημοποιηθεί η παραχάραξη της Ιστορίας.
Για να γίνω κατανοητός σε ό,τι αφορά τα συνεχιζόμενα λάθη μας, ενδεικτικά θα επισημάνω αυτό που έλεγε ο Γ. Μόδης (μακεδονομάχος και πολιτικός) στον πρόλογο του βιβλίου του «Ο Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη μακεδονική ιστορία», που εκδόθηκε από την ΕΜΣ το 1967. Με θλίψη επισημαίνει ότι οι Σκοπιανοί πέρασαν διεθνώς και σε επιστημονικό επίπεδο την επανάσταση του Ίλιντεν (έγινε ανήμερα της γιορτής του Προφήτη Ηλία το 1903) σαν την πρώτη και μοναδική μακεδονική εξέγερση κατά του τουρκικού ζυγού, ενώ αγνοείται πλήρως η Επανάσταση του 1821-1822 της Χαλκιδικής, της Νάουσας κ.λπ. Η επανάσταση του Ίλιντεν κράτησε, όπως αναφέρει, σχεδόν μόνο 8,5 μέρες, ενώ η Νάουσα αντιμετώπισε πολυάριθμο τουρκικό στρατό επί δύο μήνες και η Κασσάνδρα στη Χαλκιδική σχεδόν επτά μήνες. Κι όμως, την Επανάσταση των Ελλήνων στον μακεδονικό χώρο το 1821-1822 την αγνοούν διεθνώς, και σε κάποιον βαθμό και μέσα στη χώρα μας, όπως -με εξαίρεση τους ειδικούς ερευνητές- αγνοούνται τα επαναστατικά ελληνικά κινήματα στον μακεδονικό χώρο το 1844, το 1867, το 1878-1880, το 1896, το 1897, που ήταν όλα ελληνικά και μόνο ελληνικά. Η επίσημη σχολική Ιστορία λίγα γράφει για αυτόν τον αγώνα, που δυστυχώς διεθνώς αγνοείται και με δική μας ευθύνη..
Να θυμίσω ακόμα ότι, μετά την ίδρυση από τον Τίτο της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας», υπέστησαν διώξεις οι ελληνικής καταγωγής πολίτες (το 1947 δημεύτηκαν τα κοπάδια των Σαρακατσάνων που ζούσαν εκεί και τους ανάγκασαν να ζουν σε απόσταση από τα σύνορα με την Ελλάδα, ενώ κάποιοι φυλακίσθηκαν) και, όταν διαπίστωσαν ότι μιλούσαν μόνο ελληνικά και είχαν ελληνική συνείδηση, τους «διευκόλυναν» να φύγουν στην Ελλάδα. Έτσι, την περίοδο 1955-1968 σιωπηρά έφυγαν από τα Σκόπια (χωρίς καμία αντίδραση από την Ελλάδα) χιλιάδες Σαρακατσάνοι ως αναφομοίωτοι, γιατί μιλούσαν μόνο ελληνικά και συμπεριφέρονταν ως φανατικοί Έλληνες, και εγκαταστάθηκαν κυρίως στον Δήμο Ελευθερίου-Κορδελιού στη Θεσσαλονίκη. Διεθνώς δεν το ξέρει κανείς. Αλλά και πόσοι το ξέρουν στην Ελλάδα;
Ας μην πούμε περισσότερα. Επιγραμματικά, επισημαίνω ότι οι γείτονες θεωρούν πως η χώρα μας, λόγω της οικονομικής κρίσης που πέρασε, είναι ευάλωτη και στα εθνικά της θέματα. Γι’ αυτό ομόφωνα ο πολιτικός κόσμος οφείλει να στέλνει διαχρονικά μήνυμα ότι θέλουμε ειρήνη στην περιοχή, φιλία και συνεργασία με τους γείτονες που μας ενώνει η κοινή ευρωπαϊκή προοπτική. Οι κάτοικοι των Σκοπίων ζουν σε κομμάτι της ιστορικής Μακεδονίας, αλλά δεν μπορούν να διεκδικούν ονομασία που θα οικειοποιείται όλη τη Μακεδονία, ούτε μπορεί να αναγνωριστεί μακεδονική εθνότητα και γλώσσα, γιατί απλούστατα δεν υπήρξαν ποτέ.
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
