Πρωτοφανής κλιμάκωσις – Ο Τούρκος Πρόεδρος ακύρωσε την συνάντησή του με τον Πρόεδρο Μπάιντεν στην Ουάσιγκτων μετά την έγκριση πακέτου οικονομικής βοηθείας στο Ισραήλ – Τι σημαίνει αυτό για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις
Η ακύρωσις από τον Ταγίπ Ερντογάν της επισκέψεώς του στις ΗΠΑ δημιουργεί νέα δεδομένα και για τα ελληνο-τουρκικά. Πράγματι ζούσαμε τους τελευταίους μήνες την ψευδαίσθηση ότι στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις επέρχεται ηρεμία, ότι υπάρχει μια ουσιαστική προσέγγισις με την Άγκυρα και ότι επιλύονται κάποια προβλήματα -έστω όχι τα πλέον σημαντικά- που βαραίνουν τις σχέσεις των δύο κρατών. Σήμερα μάλιστα θα συνέλθουν στην Αθήνα οι αντιπροσωπείες Ελλάδος και Τουρκίας για να συζητήσουν τα Μέτρα Οικοδομήσεως Εμπιστοσύνης (μια διαδικασία που επί δεκαετίες δεν έχει αποδώσει το παραμικρό) ενώ πριν λίγες ημέρες ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης εδήλωνε στο Forum των Δελφών ότι θέλει να αφήσει «παρακαταθήκη ήσυχης γειτονιάς».
Καλές είναι αυτές οι εκδηλώσεις προθέσεων από την ελληνική πλευρά, αλλά την πραγματικότητα θα πρέπει να την αναζητήσουμε στις δηλώσεις των Τούρκων επισήμων, που επιμένουν σε όλες τις προκλητικές δηλώσεις και τις διεκδικήσεις τους χωρίς να υποχωρούν ούτε χιλιοστό.
Από χθες όμως έχουμε εισέλθει σε μια νέα φάση καθώς οξύνονται τα πράγματα μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Και είναι γνωστόν ότι οι ΗΠΑ ήσαν που οδηγούσαν τα πράγματα στην προσέγγιση. Και την στιγμή κατά την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος «τινάζει στον αέρα» το στρατηγικό πλαίσιο αυτής της προσεγγίσεως δημιουργείται το ερώτημα: Εμείς τι κάνουμε; Τι νόημα έχει να συνεχίζουμε μια διαδικασία συνομιλιών που για την ώρα δεν έχουν νόημα.
Σε αντίθεση με εμάς που διατρανώνουμε ότι ευρισκόμεθα στην «σωστή πλευρά της Ιστορίας» ο Ταγίπ Ερντογάν ακολουθεί τον δικό του δρόμο. Και με τον Βλαντιμήρ Πούτιν συνομιλεί και τον ρόλο του προστάτου της Χαμάς και του συνόλου των μουσουλμάνων έχει αναλάβει. Προς τούτο δε, δεν διστάζει να αντιπαρατεθεί με τις ΗΠΑ. Ενώ οι τελευταίες προσφάτως αποδέσμευσαν τα μαχητικά F-16V τα οποία πολύν καιρό τώρα η Τουρκία επεδίωκε να αποκτήσει, ο Ερντογάν δεν εδίστασε να προβεί σε μια πρωτοφανή κλιμάκωση αντιδρώντας στην έγκριση οικονομικής βοηθείας προς το Ισραήλ. Ακύρωσε την προγραμματισμένη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτων αφήνοντας τον (κατά φαντασίαν) πλανητάρχη σύξυλο και τον όποιο πολιτικό σχεδιασμό των ΗΠΑ για την περιοχή μας στον αέρα. Και την στιγμή που «διαρρέουν» οι πρώτες πληροφορίες για την ακύρωση της επισκέψεως Ερντογάν στις ΗΠΑ, ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια τυγχάνει αυτοκρατορικής υποδοχής στην Άγκυρα. Πρόκειται για ένα διπλό ράπισμα…
Το ερώτημα είναι ποια είναι η θέσις της Ελλάδος κατόπιν τούτου; Θα συνεχίσει την προσέγγιση; Θα μεταβεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Άγκυρα στις 13 Μαΐου; Θα είναι ο επόμενος επίσημος επισκέπτης της Τουρκίας μετά τον ηγέτη της Χαμάς; Με ποιον σκοπό; Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η ελληνική Κυβέρνησις εφήρμοζε την κατευναστική πολιτική έναντι της Αγκύρας επί τη βάσει κάποιου σχεδιασμού. Ότι περίμενε ανταλλάγματα επωφελή για την χώρα. Και αφού από τουρκικής πλευράς, κάτι τέτοιο δεν διαφαινόταν, θεωρούμε βέβαιον ότι τα περίμενε από τις ΗΠΑ, υπό μορφήν παρεμβάσεων προκειμένου η γεωπολιτική γειτονιά μας να καταστεί «ήσυχη» όπως την θέλει ο κ. Γεραπετρίτης. Τέτοιες προοπτικές πλέον δεν διαφαίνονται. Το Σταίητ Ντηπάρτμεντ έχει άλλα ζέοντα θέματα να αντιμετωπίσει, ενώ είναι βέβαιον ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να προκαλεί και να διεκδικεί.
Ερωτούμε λοιπόν ευθέως: Έχει η ελληνική Κυβέρνησις εναλλακτικό σχέδιο (Plan B κατά την φρασεολογία του συρμού) για να αντιμετωπίσει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί; Θα αναθεωρήσει την στάση της; Θεωρούμε βεβαίως ότι η επίσκεψις Μητσοτάκη στην Τουρκία δεν εξυπηρετεί πλέον καμμία σκοπιμότητα. Περιμένουμε λοιπόν να δούμε αν θα πραγματοποιηθεί και υπό ποίες συνθήκες θα γίνει τούτο. Διότι είμεθα βέβαια ότι σε αυτήν την φάση ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιμείνει στην διευθέτηση ζητημάτων με διμερείς συνομιλίες. Αυτά που λέγει δηλαδή κάθε Τούρκος επίσημος σε κάθε περίσταση. Ακόμη και αναφερόμενος στα θαλάσσια πάρκα. Εμείς είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο; Γιατί μέχρι προχθές δεν ήμασταν.
Δημοσιεύεται στην «Εστία»