Οι δορυφόροι του καπιταλισμού

Του Απόστολου Αποστόλου*

Και όμως ο  καπιταλισμός έχει  τους δορυφόρους του γύρω από τη Γη, που τίθενται σε τροχιά απειλών και δημιουργούν έναν ιερό φόβο ο οποίος χρονικοποιείται και χωροποιείται.

Τι σημαίνει αυτό; Έχουν τεθεί περίεργες «φούσκες» γύρω από τον πλανήτη ως δυνητικές απειλές σε τεχνητή  δορυφορική  τροχιά  που απλώνονται και επιβάλλουν μια δύναμη πίστης στους πλανητικούς πολίτες χωρίς προσκομιδή αποδείξεων. Καλώντας τους να αποδεχτούν μια πραγματικότητα  που έχει σχεδιαστεί από κάτι απόμακρο και απειλητικό.

Ας δούμε όμως τους δορυφόρους του σύγχρονου καπιταλισμού και την τροχιά τους:  Πρώτος δορυφόρος είναι το χρέος. Το χρέος που περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη Γη, από απόντα κεφάλαια που κυκλοφορούν από τράπεζα σε τράπεζα και από χώρα σε χώρα  τα οποία γίνονται αντικείμενα εξαγοράς.

Δεύτερος δορυφόρος είναι η τρομοκρατία. Ο παλιός τρομοκράτης που προσπαθούσε να διεξαγάγει έναν αγώνα μεταξύ πραγματικών δυνάμεων στο πλαίσιο της ιδεολογίας και της πολιτικής, αντικαταστάθηκε από τον νέο τρομοκράτη. Ο οποίος πλέον εγείρει μια ισχυρή συμβολική απειλή, που συνδυάζεται με εργαλεία υψηλής τεχνολογίας και συνιστά έναν άνευ προηγουμένου παγκόσμιο φόβο. Κατευθυνόμενος (ο σύγχρονος τρομοκράτης) από αφανή αφεντικά και μυστικές υπηρεσίες, εκτελεί αποστολές μεγάλου ρίσκου με αποτρόπαια αποτελέσματα.

Ο τρίτος δορυφόρος είναι οι επιδημίες και τα νέα πρωτόκολλα. Το σύστημα υπερπροστασίας ή καλύτερα το σύστημα προστατευτικής και προφυλακτικής μανίας καταργεί δικαιώματα και επιβάλλει «κράτη εξαιρέσεων». Έτσι η φούσκα του «υπερ-προστατευτισμού», θα μας συντηρεί εν κενώ όπως τα κατεψυγμένα προϊόντα και παράλληλα θα δημιουργεί θύματα της θεραπευτικής μανίας. Στο εξής όλες οι παθήσεις θα ανήκουν στο ιοβόλο κλειστό  κύκλωμα δράσης της ιατροπολιτικής. Δηλαδή στον ορίζοντα ο οποίος θα περνά μέσω της γενετικής, της πολιτικής, της  ιατρικής  και της  τεχνολογίας.

Τέταρτος δορυφόρος είναι η ενεργειακή και περιβαλλοντική καταστροφή. Από την αρχική απεικόνιση της  περιβαλλοντικής καταστροφής και τις συνέπειές της, περάσαμε στην ενεργειακή κρίση η οποία  χαρακτηρίζεται από τη συνεχιζόμενη έλλειψη ενέργειας σ’ όλον τον κόσμο, αλλά και της αλματώδους αύξησης των τιμών της, επηρεάζοντας σοβαρά όλον τον πλανήτη.

Πέμπτος δορυφόρος είναι η κλιματική κρίση/αλλαγή, η οποία έχει αγγίξει τη θεολογία της καταστροφής (κάτι δηλαδή σαν τη θεολογική προφητεία της συντέλειας του κόσμου) και έχει δημιουργήσει  τους «Χμερ» υπερασπιστές της σωτηρίας με ρητορική μίσους  απέναντι  στους  σκεπτικιστές που έχουν επιφυλάξεις για τον τρόπο αντιμετώπισης  της κλιματικής κρίσης/αλλαγής.

Έκτος δορυφόρος είναι η επισιτιστική κρίση και ο πληθωρισμός. Οι χώρες χωρίς επάρκεια και ασφάλεια προϊόντων θα κατρακυλάνε σε πλήρη φτωχοποίηση δεδομένου μάλιστα ότι ο πληθωρισμός θα γίνεται το ισχυρότερο τσουνάμι που θα βουλιάζει πληθυσμούς στην αφάνεια.

Έβδομος δορυφόρος είναι η απόλυτη ψηφιοποίηση, η οποία δημιουργεί ένα ανθρώπινο όν σε μια εποχή μετα-αλήθειας κάτω από τον παροξυσμό της αλλαγής της «παραστασιακής επιτέλεσης». Δηλαδή της ρευστοποίησης του κυρίαρχου ιδεώδους  που η κοινωνία έχει για το φύλο και την αλλαγή των κοινωνικών λειτουργιών.  Μαζί με τα αυτο-αναφορικά και αυτο-επιδοτικά δικαιώματα τα οποία θα λειτουργούν ως διαθέσιμες πολιτικές ιδεολογίες. Τέλος στην αλλαγή «της παραστασιακής επιτέλεσης» συνυπολογίζεται και η τεχνητή νοημοσύνη η οποία βρίσκεται σε πλήρη υπερ-εκτίμηση μέσα από την αυτοκινούμενη ζωή όπου ο καθένας μπορεί να ονειρεύεται έναν τέλειο ψεύτικο  αναδιπλασιασμό του. Ωστόσο η τεχνητή νοημοσύνη στερείται το τέχνασμα και αυτό γιατί το «τέχνασμα είναι η σαγήνη του σώματος στο πάθος» (Ζαν Μπωντριγιάρ) πράγμα που δεν διαθέτει η αποκαλούμενη τεχνητή νοημοσύνη.

Αυτοί οι επτά δορυφόροι σαν  τις επτά πληγές του Φαραώ, περιστρέφονται γύρω από τον πλανήτη Γη σαν τροχιακή βόμβα, ως εν δυνάμει απειλές δίχως τέλος, μέχρι να εκραγούν στο διάστημα και εν συνεχεία  να αντικατασταθούν. Αυτό είναι και το παιχνίδι του δορυφοριοποιημένου καπιταλισμού, να σε εξουσιάζει με δυνητικές απειλές.

*Καθηγητής  Πολιτικής και  Κοινωνικής Φιλοσοφίας