Ας διαδοθεί το παρόν κείμενο σε κάθε σπίτι, ώστε τα υποψήφια θύματα να είναι υποψιασμένα για το κακό που καραδοκεί από την μπηντερμανικού τύπου αδικαιολόγητη εμπιστοσύνη των ευκολόπιστων
Του Κωνσταντίνου Βαθιώτη*
Κάποιοι επιτήδειοι, οι οποίοι θέλουν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη ενός ηλικιωμένου θύματος, εμφανίζονται αιφνιδιαστικά μπροστά του, είτε στην είσοδο της πολυκατοικίας είτε στην πόρτα του διαμερίσματός του, και, υποδυόμενοι τον συντηρητή του ανελκυστήρος (ή τον υπάλληλο της ΔΕΗ, τον υδραυλικό κ.λπ.), του ζητούν να ανεβούν και, αντιστοίχως, να μπουν μέσα στο σπίτι, προκειμένου να πραγματοποιήσουν τον απαραίτητο έλεγχο για την δήθεν προκύψασα βλάβη.
Σημειωτέον ότι οι δράστες αυτοί εκμεταλλεύονται τα αξεσουάρ αυτοπροστασίας της εποχής του κορωνοϊού, ώστε να είναι θωρακισμένοι προληπτικώς ενόψει του κινδύνου να αναγνωρισθεί το πρόσωπό τους ή να ταυτοποιηθούν μέσω των δακτυλικών αποτυπωμάτων τους· γι’ αυτό, φορούν μάσκα και γάντια, η χρήση των οποίων, αν δεν είχαν επιβληθεί τα υγειονομικά μέτρα για την αναχαίτιση της διασποράς του κορωνοϊού, θα υπονόμευε καθοριστικά την δυνατότητά τους να αποσπάσουν την εμπιστοσύνη του υποψήφιου θύματος.
Αν το ηλικιωμένο θύμα δεν δείξει την δέουσα εμπιστοσύνη, αφήνοντας τον δράστη να πραγματοποιήσει μόνος του τον απαραίτητο έλεγχο (την ίδια ώρα το θύμα παρακολουθεί τηλεόραση στο σαλόνι ή μαγειρεύει στην κουζίνα), αυτός προφασίζεται την ανάγκη σύμπραξης του θύματος, παρακαλώντας το να βγει έξω από το σπίτι του και να πάει ακόμη και σε άλλον όροφο για να ελέγξει αν λειτουργεί από εκεί ο ανελκυστήρας.
Για όση ώρα το θύμα συνεχίζει αμέριμνο την δουλειά του, πιστεύοντας ότι ο ψευτοσυντηρητής διεκπεραιώνει τις αναγκαίες τεχνικές εργασίες, ο τελευταίος ολοκληρώνει επιτυχώς την βρομοδουλειά του, ξαφρίζοντας όλα τα τιμαλφή ή/και τα μετρητά που βρίσκει σε συρτάρια της κρεβατοκάμαρας. Εν συνεχεία, είτε ευχαριστεί το θύμα και αποχωρεί από το σπίτι του, είτε γίνεται μπουχός χωρίς να πει λέξη, έχοντας κάνει «εύκολα και γρήγορα» μια γερή μπάζα, χρησιμοποιώντας ως μοναδικό του όπλο την εκμετάλλευση της εμπιστοσύνης του θύματος. Επαληθεύεται εν προκειμένω ένα απόφθεγμα που αποδίδεται στον Αμερικανό συγγραφέα μυθιστορημάτων τρόμου Στήβεν Κινγκ: «Η εμπιστοσύνη του αφελούς είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο του ψεύτη» («Τhe trust of the innocent is the liar’s most useful tool»).
ΝΙΓΗΡΙΑΝΕΣ ΑΠΑΤΕΣ
Αντίστοιχη δράση με ολέθριες συνέπειες για τους ευκολόπιστους αναπτύσσουν κάποιοι επιτήδειοι που δραστηριοποιούνται στον κυβερνοχώρο: Ο δράστης διηγείται στον αποδέκτη του ηλεκτρονικού μηνύματος μια πλαστή ιστορία, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η ανάγκη μεταφοράς ενός πολύ μεγάλου χρηματικού ποσού, π.χ. εκ μέρους ενός υψηλόβαθμου στελέχους της νιγηριανής κυβέρνησης· γι’ αυτό και τέτοιες πράξεις αποκαλούνται «νιγηριανές απάτες».
Η μεταφορά, όμως, του εν λόγω ποσού προϋποθέτει δήθεν την συνδρομή του θύματος και αποδέκτη του ηλεκτρονικού μηνύματος. Η συνδρομή αυτή συνίσταται συχνά στην πληρωμή ενός υποτιθέμενου τέλους (συνήθως τριψήφιου αριθμού) εκ μέρους του θύματος με έμβασμα στον λογαριασμό του δράστη. Αν το θύμα δεχθεί ως «καλός Σαμαρείτης» να παράσχει την βοήθειά του στην μεταφορά των χρημάτων, του δίδεται η υπόσχεση ότι θα ανταμειφθεί με την λήψη ενός χρηματικού ποσού που θα αντιστοιχεί σε ποσοστό επί του μεταφερόμενου κεφαλαίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενίοτε η εξιστορούμενη μυθοπλασία είναι τόσο καταφανώς εξωπραγματική, ώστε γεννάται το εύλογο ερώτημα γιατί συμβαίνει αυτό, αφού ό,τι είναι προδήλως εξωπραγματικό καταντά ταυτοχρόνως και κωμικό, άρα απρόσφορο να πείσει. Τούτο ισχύει επί παραδείγματι στην περίπτωση εκείνη όπου οι παραμυθάδες ισχυρίζονται ότι ο αποδέκτης του ηλεκτρονικού μηνύματος έχει κληρονομήσει έναν νιγηριανό πρίγκιπα!
Ωστόσο, σχετικές έρευνες έδειξαν ότι η εξιστορούμενη μυθοπλασία είναι εσκεμμένα εξωπραγματική. Το υποκρυπτόμενο σκεπτικό που παρέχει μια πειστική εξήγηση είναι ότι με αυτόν τον τρόπο φιλτράρονται τα θύματα και έτσι αυξάνεται η αποτελεσματικότητα της απατηλής παγίδας: Όποιος πρόκειται να πιστέψει μια γελοία ιστορία είναι αρκούντως αφελής, ώστε να πραγματοποιήσει και τα επόμενα βήματα που απαιτούνται για την υλοποίηση της περιουσιακής διάθεσης, χωρίς μάλιστα να σκέφτεται καν να υποβάλει ενοχλητικές ερωτήσεις.
Έχοντας κατά νουν αυτήν την διαπίστωση, είναι εύκολο να αντιληφθούμε γιατί έχει εξελιχθεί σε μάστιγα το ξάφρισμα των συρταριών από τον ψευτοσυντηρητή του ανελκυστήρος (ή από οποιονδήποτε άλλον εγκληματικού τύπου ρολίστα):
Οι προηγηθείσες προσπάθειες ξαφρίσματος έδειξαν ότι η αιφνιδιαστική «θεατρική παράσταση» της τεχνικής βλάβης έχει εντυπωσιακά υψηλό ποσοστό επιτυχίας σε ηλικιωμένους ανθρώπους, φύσει ευκολόπιστους και ευάλωτους στον αιφνιδιασμό, που έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν με αδικαιολόγητη ευπιστία ό,τι στα μάτια νεότερων ανθρώπων, φύσει καχύποπτων και ανθεκτικότερων στον αιφνιδιασμό, θα ήταν ξεκάθαρα παράλογο: «Τι δουλειά έχει ένας συντηρητής ανελκυστήρος μέσα στο σπίτι, και δη στο υπνοδωμάτιό μου;» θα αναρωτιόταν ένας μεσόκοπος.
ΚΛΟΠΗ ΜΕ ΤΡΙΚ
Σε αντίθεση, ωστόσο, με τις «νιγηριανές απάτες», το κόλπο του ψευτοσυντηρητή του ανελκυστήρος δεν ανήκει στο πεδίο της απάτης αλλά σε εκείνο της (σατανικής) κλοπής -αποκαλείται ειδικότερα «κλοπή με τρικ»-, αφού στην δεύτερη περίπτωση η εκμετάλλευση της εμπιστοσύνης δεν έχει ως συνέπεια μια πράξη περιουσιακής διαθέσεως εκ μέρους του ίδιου του θύματος, αλλά μια πράξη αφαίρεσης εκ μέρους του δράστη.
Ειδικότερα, εφόσον για να στοιχειοθετηθεί η αντικειμενική υπόσταση της απάτης θα πρέπει ο πλανώμενος να επενεργεί άμεσα επί της περιουσίας του, έχοντας βούληση για παράδοση της κατοχής των στοχοποιημένων πραγμάτων, το θύμα του ψευτοσυντηρητή εξακολουθεί να έχει βούληση διατήρησης της κατοχής επί των περιουσιακών στοιχείων του, δημιουργώντας απλώς -χωρίς, βεβαίως, να το αντιλαμβάνεται- την ευκαιρία της αφαίρεσής τους από τον δράστη «ηθοποιό».
Κάθε πολίτης αξίζει να διαβάσει το άκρως διδακτικό και επίκαιρο θεατρικό έργο του 1958 «Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές», στο οποίο ο Γερμανοελβετός συγγραφέας Μαξ Φρις περιέγραψε με μοναδικό τρόπο το φαινόμενο της υπερβολικής εμπιστοσύνης που έχει την τάση να δείχνει ο αφελής πολίτης σε ένα παντελώς άγνωστο πρόσωπο που το βάζει μέσα στο σπίτι του, ακόμη κι όταν τα σημάδια βοούν ότι είναι εμπρηστής. Σε ένα σημείο του εν λόγω θεατρικού έργου ο χορός και ο κορυφαίος σχολιάζουν δηκτικά την επιπόλαιη στάση του Μπήντερμαν, που αντιπροσωπεύει εκείνη του μέσου «καλοπροαίρετου και καλόβολου» πολίτη, ο οποίος ελπίζει πως «το καλό θα βγει από πράξη σπλαχνική».
Μόλις ο Μπήντερμαν μπαίνει στο ταξί, έχοντας αφήσει μόνους στο σπίτι του τους ύποπτους εμπρηστές Σμιτς και Αϊζερινγκ, ο χορός τον ρωτά: «Πού πας, πολίτη;» Το ερώτημα αυτό ισχύει σήμερα, ίδιο και απαράλλαχτο, για κάθε ηλικιωμένο που πάει να συνεχίσει είτε την αποχαυνωτική παρακολούθηση ενός από τα πολλά σκουπιδο-πρωινάδικα είτε το μαγείρεμα στην κουζίνα, αφήνοντας μόνο του τον ψευτοσυντηρητή του ανελκυστήρος (συνήθως έχει κι αυτός μαζί του έναν συνεργό) να αλωνίζει μέσα στο υπνοδωμάτιο, ξαφρίζοντας κοσμήματα υψηλής οικονομικής αλλά πρωτίστως σπάνιας συναισθηματικής αξίας ή/και χρήματα που μάζευε μια ολόκληρη ζωή. «Πού πας, ηλικιωμένε πολίτη, αφήνοντας μόνο τον ψευτοσυντηρτή μέσα στο σπίτι;» θα έγραφε σήμερα ο Μαξ Φρις.
Ένα ενδιαφέρον ποινικό ζήτημα θα ήταν, αν πέραν της κλοπής, ο ανάλγητος δράστης «ηθοποιός» θα ευθυνόταν και για ανθρωποκτονία εξ αμελείας ή με ενδεχόμενο δόλο, σε περίπτωση που ο ηλικιωμένος πέθαινε από καρδιακή προσβολή, μόλις λίγο αργότερα διεπίστωνε συντετριμμένος ότι εμπιστεύθηκε έναν «σατανικό κλέφτη». Η καταφατική απάντηση στο ερώτημα αυτό εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, ιδίως αν τέτοιοι θάνατοι έχουν συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν και ο δράστης έχει ακούσει γι’ αυτούς, καθώς και αν πέρασε από το μυαλό του το ενδεχόμενο του θανατηφόρου εμφράγματος εξαιτίας της μεγάλης στενοχώριας που θα βίωνε το θύμα, εξέλιξη που την αποδέχθηκε.
ΚΑΤΑΠΡΑΫΝΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Προς αποφυγήν καρδιακών προσβολών ύστερα από τέτοιες κλοπές, το ηλικιωμένο θύμα θα πρέπει να αντιμετωπίσει την συμφορά που το βρήκε ως μια χριστιανική δοκιμασία που συμβάλλει στην συνειδητοποίηση ότι σε αυτόν τον μάταιο κόσμο χτίζουμε παλάτια πάνω στην άμμο και ότι θα τον εγκαταλείψουμε αργά ή γρήγορα, χωρίς να μπορούμε να πάρουμε μαζί μας παρά μόνο την καθαρή ή την βρόμικη ψυχή μας.
Προς αποφυγήν άλλων σατανικών κλοπών από δαιμόνιους ψευτοσυντηρητές ανελκυστήρων, ας διαδοθεί το παρόν κείμενο σε κάθε σπίτι, ώστε τα υποψήφια θύματα να είναι υποψιασμένα για το κακό που καραδοκεί από την μπηντερμανικού τύπου αδικαιολόγητη εμπιστοσύνη των ευκολόπιστων.
Σημείωση: Ο ψευτοσυντηρητής του ανελκυστήρος έδρασε πριν από λίγες ημέρες με τον ως άνω περιγραφόμενο τρόπο σε βάρος στενού συγγενικού προσώπου του γράφοντος στο κέντρο της Αθήνας.
*Πρ. Αναπλ. Καθηγητής Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ.
