Του Βασίλη Γαλούπη
Φανταστείτε κάποιος να κατασκεύαζε ένα τεχνητό νησί στη Μεσόγειο, στα ανοιχτά της Γάζας, που θα λειτουργούσε ως πλωτό στρατόπεδο συγκέντρωσης για τον λαό της Παλαιστίνης, ο οποίος θα είχε κυριολεκτικά πεταχτεί στη θάλασσα για να φύγει βολικά απ’ τη μέση. Πέρα από το παρανοϊκό του πράγματος, η ιδέα έχει έντονο άρωμα της δεκαετίας του ’30 και θυμίζει τις χιτλερικές «πολιτικές επανεγκατάστασης».
Αυτό ακριβώς, όμως, ήταν το απάνθρωπο σχέδιο που ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Ισραέλ Κατζ παρουσίασε στην επίσημη συνάντηση που είχε προχθές, Δευτέρα, με τους υπουργούς Εξωτερικών των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. προσπάθησαν να πιέσουν τον κορυφαίο διπλωμάτη του Ισραήλ να μετριάσει τα πλήγματα στον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα και να προχωρήσει προς την υποστήριξη της ίδρυσης ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Αλλά ο Ισραέλ Κατζ τούς εξέπληξε αρνητικά. Πρόβαλε σε βίντεο ένα σχέδιο για τη δημιουργία τεχνητού νησιού που θα λειτουργούσε ως εμπορικός κόμβος σύνδεσης της Λωρίδας της Γάζας με τον υπόλοιπο κόσμο. Θα εξυπηρετούσε ως βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης για την επιθεώρηση φορτίου και επιβατών που κατευθύνονται διά θαλάσσης στην επικράτεια, αφού το Ισραήλ αρνείται να υπάρχει λιμάνι στη Γάζα. Επιπλέον, το νησί θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει στέγαση για τους Παλαιστινίους, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των «New York Times».
Το σχέδιο, είπαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι, δεν ήταν επίσημη κυβερνητική πολιτική, μια μη πειστική θέση, αφού το παρουσίασε ο υπουργός Εξωτερικών.
Η… μεγαλοφυής «τελική λύση» του Κατζ προκάλεσε δυσφορία στους υπουργούς της Ε.Ε. «Ο Ισραηλινός υπουργός μάς παρουσίασε το σχέδιό του για σιδηροδρομική σύνδεση με την Ινδία και με δύο βίντεο το σχέδιό του για τεχνητά νησιά στα ανοικτά των ακτών της Γάζας» δήλωσε, σοκαρισμένος, στους δημοσιογράφους ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για τις εξωτερικές υποθέσεις Ζοζέπ Μπορέλ:
«Αυτό που μας παρουσίασε δεν είχε μεγάλη σχέση με όσα συζητούσαμε. Ο υπουργός θα μπορούσε να είχε αξιοποιήσει καλύτερα τον χρόνο του και να επικεντρωθεί στην ασφάλεια της χώρας του λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον υψηλό αριθμό θανάτων στη Γάζα».
Ο Ισραέλ Κατζ είχε προωθήσει την… ιδέα για τεχνητό νησί και στο παρελθόν. Το 2017, ως υπουργός Μεταφορών τότε, το είχε λανσάρει ως εναλλακτική λύση για να επιτραπεί στη Γάζα να έχει λιμάνι. Ο Κατζ υποστήριζε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να πληρώσει για να κατασκευαστεί ένα τεχνητό νησί που θα το περιπολεί το Ισραήλ και θα επέτρεπε να έχει η Γάζα πρόσβαση σε προμήθειες, ενέργεια και νερό μέσω μιας γέφυρας.
Η «παρουσίαση» μέσω βίντεο που έκανε ο Κατζ στους υπουργούς της Ε.Ε. ήρθε μία ημέρα μετά την απόρριψη Νετανιάχου της λύσης δύο κρατών, κάτι που πάει ενάντια σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα.
Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, Άραβες ηγέτες και η κυβέρνηση Μπάιντεν έχουν δηλώσει ότι αντιτίθενται σθεναρά σε κάθε προσπάθεια επανεγκατάστασης ανθρώπων από τη Γάζα εκτός του θύλακα. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. «κατέστησαν σαφές ότι η λύση για μια βιώσιμη διαρκή ειρήνη θα περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους» δήλωσε ο Μπορέλ μετά τη συνάντηση.
Η πολιτική του Ισραήλ έχει θορυβήσει τους πάντες, από τα αραβικά κράτη μέχρι τον Λευκό Οίκο. Η κυβέρνηση Νετανιάχου άρχισε να λέει ανοιχτά ότι, κόντρα σε όλους, δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Ο στόχος του είναι μια ολοκληρωτική νίκη, όχι απλά να ανατραπεί η Χαμάς.
Τελικά, ίσως όλοι έπρεπε να είχαν πάρει πιο σοβαρά την εναρκτήρια παράγραφο του εγγράφου κατευθυντήριων γραμμών της κυβέρνησης Νετανιάχου: «Ο εβραϊκός λαός έχει ένα αποκλειστικό και αναφαίρετο δικαίωμα σε όλα τα μέρη της γης του Ισραήλ».
Ο Ισραέλ Κατζ, από τα παλιότερα στελέχη του κόμματος Νετανιάχου, ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών μόλις την 1η Ιανουαρίου. Στην τελετή παράδοσης ο Κατζ υποστήριξε ότι το Ισραήλ διεξάγει τον «Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμό του» κι ότι οι βασικές του δεσμεύσεις στο νέο πόστο είναι «πρώτα απ’ όλα, να φέρουμε τους ομήρους πίσω και, δεύτερον, η διατήρηση της διεθνούς νομιμότητας για συνεχή μάχη κατά της Χαμάς στη Γάζα και κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο».
Ο Κατζ είναι ένας βετεράνος υπουργός του Λικούντ, που εντάχθηκε για πρώτη φορά στην Κνεσέτ το 1998. Έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών και μεταξύ Φεβρουαρίου 2019 – Μαΐου 2020. Τον Μάρτιο του 2007 η Αστυνομία του Ισραήλ συνέστησε την απαγγελία κατηγοριών στον Κατζ για απάτη και παραβίαση εμπιστοσύνης που συνδέεται με πολιτικούς διορισμούς στο υπουργείο Γεωργίας κατά τη θητεία του ως υπουργού. Η αστυνομία διαβίβασε το ανακριτικό υλικό της στην κεντρική εισαγγελία, η οποία στη συνέχεια αρνήθηκε να ασκήσει δίωξη.
Ανέκαθεν ήταν υποστηρικτής της απόλυτης κυριαρχίας του Ισραήλ στους παλαιστινιακούς οικισμούς και εχθρικός στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Έχει δημιουργήσει διπλωματικές εντάσεις στην Ευρώπη, όπως όταν κατηγορούσε τους Πολωνούς για αντισημιτισμό ή όταν δήλωνε ότι οι Βέλγοι επικεντρώνονται περισσότερο στη σοκολάτα παρά στην τρομοκρατία.
Πλήρως ευθυγραμμισμένος με την ακραία στάση Νετανιάχου κατά της Παλαιστίνης, ο Κατζ ακολουθεί το ίδιο επικίνδυνο μονοπάτι, αντίθετο με τις προσδοκίες όλων για λύση δύο κρατών και, κυρίως, αντίθετο με όσα θέλει η Ουάσινγκτον.
