Σε ένα παγκόσμιο και συνάμα περιφερειακό αλλά και εθνικό περιβάλλον όλα τα γεγονότα και τα δεδομένα πλέον είναι αλληλένδετα. Γι’ αυτό οφείλουμε να γνωρίζουμε. Να είμαστε προετοιμασμένοι
Του δρος Μάριου Παναγιώτη Ευθυμιόπουλου*
Παγκόσμια και περιφερειακά γεγονότα συνεχίζονται. Νέα δεδομένα εξελίσσονται. Πιθανά επερχόμενα γεγονότα που θα ακολουθήσουν είναι καλό να τα αναφέρουμε. Να τα γνωρίζουμε. Σε συνέχεια να αναλυθούν σε μια πιο ειδική και επιστημονική διάσταση το καθένα. Πιθανώς και σε επακόλουθα άρθρα μας.
Στο παρόν ακολουθεί μια σύντομη περιήγηση καταρχήν σε συγκεκριμένα θέματα που επηρεάζουν την πολιτική, οικονομική, τεχνολογική και κοινωνική πραγματικότητα μεταξύ άλλων. Την υγεία μας και το κλίμα μας. Θέματα τα οποία πιστεύεται πως θα επηρεάσουν μεταξύ άλλων την Ελλάδα και την Κύπρο. Τις συμμαχίες μας και το περιφερειακό μας περιβάλλον, αλλά και το διεθνές περιβάλλον.
Το πρώτο στοιχείο που πρέπει να αναφέρουμε είναι πως οι αναλύσεις αυτές χρήζουν μιας πιο ειδικής μελέτης, με ειδικούς σκοπούς κατανόησης, δημιουργίας μακροχρόνιας στρατηγικής που να αποδώσει σε επιλογές αλλά και προκλήσεις πάρα πολύ σοβαρές πλέον. Εξίσου, γιατί οφείλουμε να γνωρίζουμε. Να είμαστε προετοιμασμένοι. Επηρεαζόμαστε. Έμμεσα ή άμεσα. Σε ένα παγκόσμιο και συνάμα περιφερειακό αλλά και εθνικό περιβάλλον όλα τα γεγονότα και τα δεδομένα πλέον είναι αλληλένδετα. Γιατί όλοι οι κύκλοι από τα οποία γυρνούν όλα τα δεδομένα είναι ομόκεντροι κύκλοι.
Έτσι, ποια είναι τα δεδομένα τα πλέον σημαντικά στους ομόκεντρους κύκλους, καθώς οι πλουτοπαραγωγικές πηγές τελειώνουν; Σε μια ταυτόχρονη αλλαγή πολιτικής πλεύσης σε «φιλικά προς το περιβάλλον» τεχνολογίες και ανάγκη για ειδικές υπηρεσίες και παραγωγή; Πρώτες ύλες. Ύλη για την ενέργεια. Ικανότητα πρόβλεψης κλιματικών αλλαγών. Αλλά και πρόβλεψη για το ανθρώπινο δυναμικό που θα χρειαστεί για να γίνει χρήση και παραγωγή των χρήσιμων αυτών προϊόντων, τα οποία θα αποδώσουν μια οικονομία και κοινωνία πιο ασφαλή και πιο ουσιαστική απέναντι σε προκλήσεις.
Ποιες είναι οι προκλήσεις; Εξαιτίας της ανάγκης πρώτων υλών θα δούμε πολλές στρατηγικές ανακατατάξεις. Άλλες ειρηνικές και άλλες πολεμικές. Η κλιματική αλλαγή ήδη μας επηρεάζει όλους. Επηρεάζει την υγεία μας, αλλά και οι τεχνητές προκλήσεις δημιουργούνται από τη βιομηχανοποίηση περιοχών όπως η Κίνα, αλλά και την τεχνολογική ανακατανομή και παραγωγή παγκοσμίως.
Το δημογραφικό αναπτύσσεται παγκοσμίως, μεγιστοποιώντας ανάγκες, αλλά και δημιουργώντας και προκλήσεις. Ενώ ταυτόχρονα βρισκόμαστε στη μέση καταστροφής πολιτισμών, είτε δημογραφικά, λόγω μείωσης πληθυσμού, είτε λόγω πολέμων, αλλά και φυσικών προκλήσεων.
Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι όπου ζητούνται λύσεις. Σε επίπεδο ηγεσίας, όλοι γνωρίζουμε πως πρέπει να υπάρξουν επιλογές σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Γιατί μαθηματικά οδηγούμαστε σε κοσμογονικές αλλαγές. Σε συμμαχικές αλλαγές, αλλά και ανάγκες δεδομένης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ακόμα και η εφοδιαστική αλυσίδα βάλλεται λόγω και πολέμων αλλά και φυσικών καταστροφών.
Η τεχνολογία είναι στη μέση των ομόκεντρων επίσης κύκλων. Κύκλοι που τελικά επηρεάζουν όλους μας. Την κοινωνία μας και την οικονομία μας. Μια τεχνολογία με πολλαπλά επίπεδα επιλογών. Από χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στην υπηρεσία του ανθρώπινου γένους μέχρι και τη σύμπτυξη ρομποτικής με Τεχνητή Νοημοσύνη και τη γενετική. Όλα αυτά σε ένα νέο νομικό πλαίσιο, το οποίο καλείται να είναι εκσυγχρονισμένο και έτοιμο να υποδεχτεί αλλαγές στον τρόπο λήψης αποφάσεων εθνικών και σε συνεργασία σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Το κλίμα μας, το οποίο δεν μας αφήνει ανεπηρέαστους. Με ασθένειες νέες και παλαιές. Με το λιώσιμο των πάγων, που θα δημιουργήσει νέα δεδομένα αλλά και νέες προκλήσεις, με βακτήρια τα οποία θα βρεθούν έπειτα από πολλά δισεκατομμύρια χρόνια σε ένα περιβάλλον που είναι αλλαγμένο και γεμάτο με σωματίδια, τα οποία σε ένα εναέριο μείγμα ποιος γνωρίζει τι θα προκαλέσουν.
Και, τελικά, όταν ταξιδεύουμε για το μέλλον, συμφωνούμε για το Διάστημα και την εξερεύνηση του Διαστήματος, αλλά με γνωστικό αντικείμενο την ανάγκη για εξερεύνηση πλανητών και ταυτόχρονα την ασφάλεια του Διαστήματος. Ένα Διάστημα, με διαστημικά ήδη σκουπίδια και ταυτόχρονα απειλές για διαστημικό πόλεμο μεταξύ εθνών που κοιτάζουν στο Διάστημα. Συνοπτικά, περιγράψαμε.
Πολιτικές αλλαγές λόγω 60 εκλογών στο 2024, στο γεωστρατηγικό περιβάλλον. Με σημαντικές συμμαχικές αλλαγές και πολιτικές πλεύσεις. Οικονομικές προκλήσεις και ιδεολογικές και θρησκευτικές προκλήσεις, οι οποίες έχουν τάση να πολλαπλασιάζονται σε διάφορες περιοχές και βεβαίως να ενισχύουν το μεταναστευτικό κύμα, το οποίο εξελίσσεται παγκοσμίως.
Με την εφοδιαστική αλυσίδα να επηρεάζεται και μαζί η άμεση και έμμεση οικονομία. Στη μελέτη για το εργατικό δυναμικό του μέλλοντος ο OECD, στην αναφορά του Ιανουαρίου 2024, αναφέρει ότι οι δεξιότητες των εργαζομένων και νέων που αποφοιτούν πρέπει να είναι πιο ειδικές και πιο τεχνολογικές. Ώστε, προφανώς, να υπάρχει επάρκεια στις ανάγκες, γεωστρατηγικές και γεωπολιτικές. Υποτίθεται στραμμένοι προς το μέλλον για καθαρές τροφές και καθαρό αέρα με υγεία, που να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε. Άρα και ξανά την οικονομία μας να επηρεάζεται.
Αυτά και πολλά άλλα για το 2024, για το οποίο, αν καταφέρουμε να έχουμε ηγεσία και πρωτοβουλίες μακριά από μικροκομματικά συμφέροντα σε εθνικό επίπεδο και ψεύτικες περιφερειακές ανάγκες για εξουσία, όπως η γείτων, πρέπει να πάρουμε ριζικές αποφάσεις. Αποφάσεις που ίσως μπορέσουμε να μιλήσουμε για ισχυρή ανάπτυξη και ασφάλεια για όλους συμμαχικά και συλλογικά.
*Αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Στρατηγικής και Ασφάλειας, πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικών και Διεθνών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, πρόεδρος του Strategy International (SI) Ltd
