Το Κοινοβούλιο ως παράγων αστάθειας 

Του Μανώλη Κοττάκη

Η τραυματική εμπειρία που έζησαν οι Έλληνες πολίτες, με την απουσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας από την ψηφοφορία για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής εις βάρος δύο υπουργών της και με την πρωτοφανή στα χρονικά αντικατάστασή τους από επιστολικές ψήφους «φαντάσματα» (κατά παράβαση του Κανονισμού της Βουλής), σφραγίζουν τη βαριά θεσμική κρίση η οποία σοβεί εδώ και πολλά χρόνια στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Κρίση απουσίας των βουλευτών από τα έδρανα όταν πρόκειται να ληφθούν σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον του ελληνικού λαού, κρίση σοβαρότητας, αλλά και κρίση συμπεριφοράς η οποία δεν αντιμετωπίζεται με παιδαγωγικά μέτρα παιδονόμων με βάση τον κανονισμό της Βουλής και τις περικοπές στη βουλευτική αποζημίωση. Υπάρχει έλλειμμα ήθους σε τμήμα μελών του Κοινοβουλίου. Δυστυχώς…

Θυμίζουμε ότι βουλευτής των «Σπαρτιατών» γρονθοκόπησε βουλευτή της «Ελληνικής Λύσης» έξω από το περιστύλιο. Θυμίζουμε ότι βουλευτής της Ν.Δ. μίλησε απαξιωτικά σε συνάδελφό του, στην αρχηγό της Πλεύσης, με τη φράση «άντε να κάνεις κανένα παιδί». Θυμίζουμε ότι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκε σε υπουργό με τη φράση «άει στο διάολο». Θυμίζουμε ότι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκε σε δημοσιογράφο με τους χαρακτηρισμούς «απόπατος», «σκουπίδι» και «κατακάθι». Θυμίζουμε ότι βουλευτής της Πλεύσης επιτέθηκε σε βουλευτή της Ν.Δ. με τις λέξεις «σίχαμα», «ακαθαρσία» και «γυμνοσάλιαγκας». Θυμίζουμε ότι βουλευτής του ΚΚΕ αποκάλεσε «κυρά μου» την αρχηγό της Πλεύσης. Θυμίζουμε ότι ο γραμματέας του ΚΚΕ αποκάλεσε «παπαρατσένκο» ξένο συγγραφέα και προσέφυγε στον Αριστοφάνη για να κάνει χρήση της λέξης «αρχίδιον». Θυμίζουμε ότι υπουργός της Ν.Δ. επιτέθηκε σε βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ με τη φράση «δε φοράς εσώρουχα». Θυμίζουμε ότι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκε σε συνεργάτιδα υπουργού της Ν.Δ., κατηγορώντας την ότι το στόμα της είναι… στραβό. Θυμίζουμε ότι βουλευτής της Ν.Δ. εκβίασε από το ιερό βήμα του Κοινοβουλίου συνάδελφό του του ΠΑΣΟΚ για τον ΟΠΕΚΕΠΕ με τη φράση «θα σου κοπεί το χαμόγελο». Θυμίζουμε επίσης το εξής ευτράπελο: βουλευτής της Πλεύσης μπέρδεψε το βήμα του Κοινοβουλίου με την πίστα και άρχισε να τραγουδά α καπέλα το τραγούδι της Βιτάλη

«Γεννήθηκα στην Κιβωτό μαζί με τα άλλα ζώα». Την επόμενη φορά μπορεί να φέρει μαζί της τον Νικολόπουλο, τον Πολυκανδριώτη και τον Καραντίνη για να τη συνοδεύουν! Για το ντύσιμο δεν συζητώ – καμία θεσμικότητα. Ο βουλευτής ντύνεται σαν να είναι κάτι συνηθισμένο, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι συνηθισμένο – είναι ο νομοθέτης. Άσχημος ο δρόμος που άνοιξε με το ζιβάγκο ο Ανδρέας…

Τα περιστατικά της ιλαρότητας και της συμπλοκής μεταξύ βουλευτών όλων σχεδόν των κομμάτων του Κοινοβουλίου δείχνουν ότι ο πολιτικός διάλογος, με τον τρόπο που διεξάγεται στη Βουλή, απέχει παρασάγγας από την υψηλή στάθμη συζητήσεων που μας κληροδότησαν ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Γιάγκος Πεζμαζόγλου, ο Κωστής Στεφανόπουλος, ο Αναστάσης Πεπονής, ο Ηλίας Ηλιού, ο Παναγής Παπαληγούρας, ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης, ο Κώστας Καραμανλής, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Αλέκος Αλαβάνος, οι ρήτορες του ελληνικού Κοινοβουλίου στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Σκεφτείτε: ο ορισμός του στιλ, ο Σαμαράς, διεγράφη από τη Ν.Δ. για ένα ρήμα, το δηκτικό «χαριεντίζομαι», και όχι για κάποια ύβρη. Και στη διαφωνία ακόμα υπάρχει σαβουάρ βιβρ.

Στην ελληνική Βουλή σήμερα, με ορισμένες φωτεινότατες εξαιρέσεις, κυκλοφορούν, όπως και στον δημόσιο βίο γενικά, χαμηλότατα αναστήματα. Σήμερα δεν υπάρχουν ρήτορες, αλλά υβριστές, στην καλύτερη περίπτωση οπαδοί της ατάκας.

Το λεξιλόγιο της Βουλής είναι πολλές φορές λεξιλόγιο χαμαιτυπείου. Αλλά, πέραν αυτού, καθιερώθηκε και θεσμικά μια νέα μόδα: η οργανωμένη απουσία των βουλευτών από τις ψηφοφορίες. Αυτό ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν ήταν αντικειμενικά αδύνατη η προσέλευσή τους στο Κοινοβούλιο, γι’ αυτό καθιερώθηκε και νομικά η δυνατότητα παρέμβασής τους από τα σπίτια ή τα γραφεία τους στην Αθήνα ή στην επαρχία μέσω zoom ή Skype. Ήταν η αρχή του κακού… Από εκεί μέχρι να δούμε βουλευτή να παρεμβαίνει σε συνεδρίαση αρμόδιας επιτροπής μέσω zoom οδηγώντας το αυτοκίνητό του στην εθνική οδό Αθηνών – Πατρών, μη φορώντας τη ζώνη του, αντιλαμβάνεστε σε ποιο σημείο έχει κατρακυλήσει το κύρος του ελληνικού Κοινοβουλίου. Το έχουν γραμμένο στα παλαιότερα των υποδημάτων τους αρκετοί από τους εθνοπατέρες μας.

Η κορύφωση του δράματος υπήρξε η επιστολική ψήφος στην ψηφοφορία για την προανακριτική επιτροπή. Βουλευτές που βρίσκονταν στην Αθήνα, ακόμα και μέσα στην αίθουσα του ελληνικού Κοινοβουλίου, όπως ένας υφυπουργός, ψήφισαν με επιστολική ψήφο, η οποία, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση ανωτέρας βίας, και κυρίως αν πρόκειται για βουλευτή που αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας, βρίσκεται στο εξωτερικό, για βουλευτίνα που είναι έγκυος και λοιπά.

Οι βουλευτές μας δεν αμείβονται για να είναι «παρόντες απόντες», φαντάσματα, μέσα στην αίθουσα του Κοινοβουλίου. Κάποιος πρέπει να εξηγήσει σε αυτά τα «παιδιά», ειδικώς της Ν.Δ., που δεν έχουν ίχνος αξιοπρέπειας και υπογράφουν ό,τι τους πηγαίνουν, ότι ο ρόλος του νομοθέτη με βάση το ελληνικό Σύνταγμα είναι εξαιρετικά σημαντικός για να εκφυλίζεται με τέτοιες συμπεριφορές σαν αυτήν που επέδειξαν προσφάτως. Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη μας, δεν θα επιλυθεί με τις προωθούμενες αλλαγές στον Κανονισμό της Βουλής, με τον «κόφτη» στις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών και τη διακοπή της μετάδοσής τους από το κανάλι της Βουλής. Σε μια τόσο συγκλονιστική πολιτική περίοδο, όπως αυτή που διανύουμε, υπάρχει ανάγκη για διεύρυνση του διαλόγου και όχι για τον περιορισμό του στα πεντάλεπτα, την περιστολή του και την καταδίωξη των βουλευτών με τον βούρδουλα, όταν υπερβαίνουν τον οριζόμενο από τον κανονισμό χρόνο. Η λύση καταρχάς είναι μια έντιμη και ειλικρινής συζήτηση μεταξύ των πρωταγωνιστών και η απόπειρα αυτορρύθμισης και συμφωνίας κυρίων και κυριών, και έπειτα όποια διοικητικά μέτρα νηπιαγωγείου. Το ίδιο ισχύει και για την απουσία βουλευτών οι οποίοι, με την πατέντα της επιστολικής ψήφου, παίρνουν όποτε θέλουν πλέον άδεια από τη σημαία και δεν παρίστανται στα έδρανα που τους έταξε ο ελληνικός λαός για να αναλάβουν στο φως τις ευθύνες τους. Το μόνο μέτρο που μπορεί να υποχρεώσει τους βουλευτές να είναι παρόντες στο Κοινοβούλιο, με εξαίρεση την πειθώ, η οποία είναι αυτονόητη ως μέθοδος, είναι αυτό που εφαρμόζεται και στις συνεδριάσεις του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: κάθε απουσία από την Ολομέλεια, όχι μόνο από τις επιτροπές, ισοδυναμεί με περικοπή στην αποζημίωσή τους. Οι βουλευτές πρέπει να είναι στις θέσεις τους. Αυτό δεν είναι βασανιστήριο, ούτε καψόνι. Είναι η αποστολή που τους ανέθεσε ο ελληνικός λαός με την ψήφο του στις εκλογές: να είναι εκεί μέσα και να προασπίζουν τα συμφέροντά του. Καθετί άλλο αποτελεί βαρύ πλήγμα για τον κοινοβουλευτισμό, ο οποίος, εκφυλιζόμενος σταδιακά, μπορεί να ανοίξει την όρεξη στον φασισμό να τον αμφισβητήσει με άλλους τρόπους. Είναι το τελευταίο που χρειαζόμαστε. 

Και κάτι τελευταίο: ο πρόεδρος της Βουλής πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των σχέσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας με τέσσερα κόμματα του Κοινοβουλίου που δεν παρέστησαν στη δεξίωση του Προεδρικού Μεγάρου. Δεν ήταν ωραία εικόνα. Η κρίση αυτή άρχισε όταν ο Πρόεδρος, αμέσως μετά την ορκωμοσία του και κατελθών στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, αρνήθηκε να χαιρετήσει τους αρχηγούς αυτών των κομμάτων, οι οποίοι, αρέσει – δεν αρέσει, έχουν νομιμοποίηση με βάση το Σύνταγμα και τον Άρειο Πάγο, που τα ανακήρυξε, από ελεύθερες εκλογές. Σε μια εθνική κρίση, αυτό το χάσμα μεταξύ Προέδρου και αρχηγών κομμάτων μπορεί να στοιχίσει, γι’ αυτό πιστεύουμε ότι πρέπει να κλείσει. Ο Νικήτας Κακλαμάνης έχει το χάρισμα να τα καταφέρει. 

Το ίδιο ισχύει και για τον πρωθυπουργό. Δεν μπορεί να απουσιάζει σε καιρούς κρίσης, στις προ ημερησίας διατάξεως συζητήσεις, από τις ομιλίες συγκεκριμένων πολιτικών αρχηγών επειδή τους υποτιμά. Και εδώ ο πρόεδρος της Βουλής πρέπει να ασκήσει τον ενωτικό ρόλο του. Επιμένουμε, γιατί η εικόνα του Κοινοβουλίου, ως καθρέφτη του πολιτικού συστήματος, θα παίξει αυτή τη φορά σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος. Θα επιδράσει στην αρνητική ή στη θετική ψήφο. Στη νομιμοποίηση ή στην απονομιμοποίηση. Στη συμμετοχή ή στην αποχή. Στη σταθερότητα ή στην αστάθεια. Μέχρι στιγμής, το πολιτικό σύστημα ως συγκροτημένο Κοινοβούλιο κάνει οτιδήποτε περνά από το χέρι του για να ευνοήσει την αστάθειά του, ορκιζόμενο στη σταθερότητα. Ανεπιτυχώς…