Αν σας πιάσει ο οίστρος να σκορπίσετε χιλιάρικα δίπλα στο κύμα, ξαναδιαβάστε το καβαφικό ποίημα «Η πόλις»
Του Παναγιώτη Λιάκου
Χρήματα μπορεί να περισσεύουν σε ορισμένους. Χρόνος εις ουδένα. Ο πανδαμάτωρ χρόνος είναι το μόνο περιουσιακό στοιχείο του ανθρώπου το οποίο παραμένει αμετάβατο. Μπορεί ο Κύριος να σου έχει προϋπολογίσει χίλια χρόνια ζωής, αλλά εσύ δεν είσαι σε θέση να χαρίσεις ούτε ένα δευτερόλεπτο σε κάποιον. Μόνο με έμμεσο τρόπο μπορείς να το κάνεις: Eργαζόμενος για πάρτη του.
Η εργασία υπέρ του ενός και του άλλου θεωρείται μεν τρόπος εξασφάλισης των προς το ζην, αλλά είναι και μια μορφή εκχώρησης χρόνου υπέρ της ευημερίας τρίτου. Αυτοχειρία με δόσεις, δηλαδή, για το μηνιάτικο…
Οπότε, το ηθικό δίδαγμα είναι απλό: Μη δαπανάτε τον χρόνο σας για το ζην και το ευ ζην του ξενοδόχου, του εστιάτορα, του ιδιοκτήτη παραθαλάσσιου μπαρ ή ορεινού καφενείου. Παραμείνετε στην -πιθανότατα ξαλαφρωμένη από τον πολύ κόσμο- περιοχή σας και αξιοποιήστε την όποια άδειά σας για να κάνετε κάτι αληθινά πρωτότυπο: Nα ξεκουραστείτε και να ησυχάσει ο νους σας από τις υποχρεώσεις, που σωρεύονται, και τη χλαπαταγή της καθημερινότητας.
Ακόμα και η Αθήνα, που διάγει περίοδο μεγάλης παρακμής την περίοδο του θέρους -ειδικά από τα τέλη Ιουλίου έως την εβδομάδα μετά τον Δεκαπενταύγουστο-, φαντάζει πιο όμορφη και ανθρώπινη από το σύνηθες.
Κι αν, παρ’ όλα αυτά, σας πιάσει ο οίστρος να σκορπίσετε χιλιάρικα δίπλα στο κύμα τσάμπα και βερεσέ, να θυμηθείτε το καβαφικό ποίημα «Η πόλις», στο οποίο ο μέγας Αλεξανδρινός εκθέτει σε κοινή θέα τη ματαιότητα των «αποδράσεων»:
«Η πόλις»
Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κι είν’ η καρδιά μου -σαν νεκρός- θαμμένη.
Ο νους μου ώς πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα».
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις-
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες.
Οι οδηγοί Ι και ΙΙ:
Η “Πόλις” είναι ο ίδιος μας ο εαυτός , εμείς οι ίδιοι και ό,τι κι αν κάνουμε , δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό που κουβαλάμε μέσα μας , από αυτά που μας στοιχειώνουν και πάντα θα μας εμποδίζουν να κάνουμε μία νέα αρχή.