Του Δημήτρη Γαρούφα*
Ο Τζον Φ. Κένεντι στο βιβλίο του «Σκιαγραφία των γενναίων», που έγραψε πριν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, το αφιέρωσε στην πιο θαυμαστή ανθρώπινη αρετή, το θάρρος… Στο βιβλίο του σκιαγραφεί 8 Αμερικανούς πολιτικούς που σε κάποια φάση της πολιτικής τους ζωής χρειάστηκε να πάρουν κάποια γενναία απόφαση (υπακούοντας στη φωνή της συνείδησης και υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον) κόντρα στο κόμμα τους και στην κοινή γνώμη… Κάποιοι δικαιώθηκαν, κάποιοι καταστράφηκαν πολιτικά, αλλά, όπως γράφει ο συγγραφέας, το παράδειγμά τους έδωσε πρότυπα, ανέβασε το ήθος και την αξιοπιστία της πολιτικής.
Τα ξαναθυμήθηκα αυτά με αφορμή όσα συμβαίνουν στη χώρα μας, όπου κάποιοι πολιτικοί μας εμφανίζονται σαν να υποδύονται ρόλους ηθοποιών, διαφορετικούς κάθε φορά, κι έτσι όταν βρίσκονται στην εξουσία υποστηρίζουν και υπηρετούν πρακτικές εντελώς αντίθετες όσων υποστήριζαν ως αντιπολίτευση, λειτουργώντας χωρίς αρχές. Και τα αναφέρω αυτά με αφορμή το αποκαλυφθέν σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Υπενθυμίζω ότι η σημερινή κυβέρνηση ως αντιπολίτευση στο παρελθόν κατήγγειλε τέτοιες συμπεριφορές, αλλά και η σημερινή αντιπολίτευση, που τώρα διαμαρτύρεται, ως κυβέρνηση μάλλον ανεχόταν παρόμοιες συμπεριφορές και αντιμετώπιζε σχεδόν με τον ίδιο τρόπο παρόμοια σκάνδαλα.
Δυστυχώς, και οι μεν και οι δε δεν καταλαβαίνουν ότι με τέτοιες πρακτικές φθείρουν τον θεσμό που υπηρετούν και εκπροσωπούν και θα έπρεπε να ντρέπονται γιατί στο παρελθόν το Κοινοβούλιο έφτασε στο σημείο να ψηφίσει τροπολογία με την οποία προβλεπόταν ότι αν κάποιος κάνει δώρο σε κρατικό λειτουργό «σε έκφραση ευγνωμοσύνης» δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα… Και μπορεί η διάταξη να καταργήθηκε έπειτα από μερικές ημέρες, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι ως «ευεργετική διάταξη» πιθανόν ωφέλησε κάποιους με εκκρεμείς υποθέσεις στη Δικαιοσύνη…
Δυστυχώς, στην Ελλάδα σπανίζουν οι πολιτικοί που υπηρετούν αρχές και έχουν το θάρρος να υπηρετούν με συνέπεια αυτές τις αρχές, να υλοποιούν πραγματικές μεταρρυθμίσεις και να μην ανέχονται τη διαφθορά. Συνήθως όλοι επαγγέλλονται την αξιοκρατία, αλλά όταν αποκτούν την εξουσία στελεχώνουν τον κρατικό μηχανισμό με ανεπάγγελτους του κομματικού σωλήνα, συγγενείς υπουργών και γόνους της οικογενειοκρατίας, αποδεικνύοντας διαχρονικά ότι η ταύτιση λόγων και έργων στην πολιτική ζωή της Ελλάδας σπανίζει. Κι όταν στελέχη μιας κυβέρνησης βρεθούν να βαρύνονται με οικονομικό σκάνδαλο καλό είναι να παραπέμπονται στη Δικαιοσύνη κι όχι να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία ότι και οι αντίπαλοι το ίδιο έκαναν στο παρελθόν, γιατί έτσι φθείρονται οι θεσμοί και οι πολίτες καταλήγουν στο ότι «όλοι ίδιοι είναι».
Από τις κυβερνήσεις συνεργασίας που δοκιμάστηκαν στην περίοδο της οικονομικής κρίσης οι πολίτες δεν περίμεναν να διορθώσουν με μαγικό τρόπο τα οικονομικά της χώρας. Θα ήθελαν, όμως, να αποτελέσουν την αφετηρία αλλαγής πολιτικής με «λιτό» υπουργικό συμβούλιο και στελέχωση του κρατικού μηχανισμού με αξιοκρατικά κριτήρια, για να είναι αποτελεσματικός. Ελπίζανε σε θέσπιση κανόνων διαφάνειας και νοικοκύρεμα στα οικονομικά, γιατί για να αλλάξει η χώρα χρειάζονται αλλαγή πολιτικής με θάρρος για ρήξεις και τομές, υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη, και επιστράτευση των καλύτερων Ελλήνων. Θέλουν οι πολίτες αναβαθμισμένο Κοινοβούλιο που θα ξέρει τι ψηφίζει και λιγότερες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, θέλουν Δικαιοσύνη που θα είναι αλλά και θα φαίνεται ανεξάρτητη, αλλά επίσης και την πολιτική, πνευματική και οικονομική ηγεσία της χώρας να λειτουργεί ηγετικά ως «λυχνία επί όρους κειμένη» και υποδειγματικά.
Δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερα. Η πλειονότητα των πολιτικών μας στερείται θάρρους και οράματος, η πνευματική ηγεσία σιωπά εκκωφαντικά και γι’ αυτό η χώρα βιώνει σε τέλμα μικροπολιτικής. Για να βγούμε ως χώρα από αυτό το τέλμα χρειαζόμαστε πολιτικούς με ήθος, θάρρος και όραμα, που δεν θα ανέχονται τη διαφθορά και ταυτόχρονα θα έχουν επαφή με την κοινωνία για να μπορούν να τη συνεγείρουν σε πανεθνική προσπάθεια αναγέννησης της χώρας. Αλλά οφείλουμε κι εμείς οι πολίτες να λειτουργούμε ως ενεργοί πολίτες, θεωρώντας προσωπική μας υπόθεση ό,τι γίνεται στη δημόσια ζωή. Με δυο λόγια, όλοι μας και κυρίως η ηγεσία με την ευρεία έννοια, πρέπει, όπως έλεγε ο Γ. Σεφέρης «λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα»…
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
