Του Γιώργου Κ. Στράτου
Πολύ σπουδαίο πράγμα η ελευθερία. Το πιο σπουδαίο απ’ όσα κάνουν τη ζωή των ανθρώπων ανθρώπινη! Ο όρος χωράει μέσα του τόσο πολλά για τόσο πολλούς, δικαίως, καθώς αποτελεί το «οξυγόνο» μας. Ασορτί με αυτό το τεράστιο εύρος είναι και η ετυμολογία της λέξεως. Ας την αφήσουμε στους γλωσσολόγους. Το νόημά της το πιάσαμε νωρίς και από τότε μας συνοδεύει στη διαδρομή του έθνους μας, όντας η κινητήρια δύναμη σε όλες τις ένδοξες στιγμές μας.
«Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι» λέει ο Περικλής στον ομώνυμο λόγο του για να τιμήσει τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου. Όπως μας το διάσωσε ο Θουκυδίδης, «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΤΟ ΕΥΨΥΧΟΝ», δηλαδή «Η ελευθερία στηρίζεται στη γενναιότητα», γι’ αυτό και επιλέχτηκε ως το ρητό στον θυρεό του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Μεσολάβησαν εκατοντάδες χιλιάδες ένδοξοι σκυταλοδρόμοι του μέχρι σήμερα. Είναι εκείνοι που πληρούσαν τις προϋποθέσεις που έθεσε ο Ανδρέας Κάλβος: «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία». Κι επειδή, όπως έγραψε ο Ρήγας Φερραίος, «όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά», την έκαναν σύνθημα της Επανάστασης του ’21 και σύμβολο του Νεότερου Ελληνισμού: «Ελευθερία ή Θάνατος». Εννιά συλλαβές, όσες και οι λωρίδες της σημαίας μας.
Ορίζουμε ως ελευθερία την απουσία: κάθε εξαναγκασμού και καταπίεσης, του περιορισμού των νόμιμων δικαιωμάτων από άτομα ή καθεστώτα αλλοδαπής κατοχής ή εγχώριας τυραννίας. Ποια είναι τα όριά της; Τα θέτει στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο Χριστός: «Πάντα ουν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς», δηλαδή «όλα όσα θέλετε να κάνουν σε εσάς οι άλλοι, αυτά να κάνετε και εσείς σ’ αυτούς». Αυτός ο χρυσός κανόνας της χριστιανικής ηθικής επιτρέπει στον Αλμπέρ Καμί να γράψει: «Η ελευθερία δεν είναι τίποτε άλλο παρά ευκαιρία για να γίνουμε καλύτεροι».
Ο κίνδυνος για την ελευθερία ελλοχεύει σ’ ένα παράγωγό της, που «φοριέται» πολύ σήμερα: την ελευθεριότητα. Δηλαδή τη μη τήρηση των κανόνων ηθικής, την έλλειψη σεβασμού προς τους συνανθρώπους, την έλλειψη μέτρου, τις ανεξέλεγκτες συμπεριφορές προς τρίτους, συχνά αυτοκαταστροφικές. Το χειρότερο, αυτά ως επίφαση ελευθερίας και ατομικής έκφρασης συντελούν στην κατάργηση του άλλου, των συλλογικών αναγκών και εν τέλει της κοινωνικής συνύπαρξης. Γιατί ελευθερία δίχως σοφία, αρετή, αλληλεγγύη είναι εκκεντρικότητα, ανηθικότητα και παραφροσύνη.
Γι’ αυτές τις καταστάσεις, προφητικά, ο Ζίγκμουντ Φρόιντ έλεγε: «Οι περισσότεροι δεν θέλουν πραγματικά ελευθερία, επειδή η ελευθερία προϋποθέτει ανάληψη ευθύνης και οι άνθρωποι τρέμουν την ανάληψη ευθύνης». Ο τρόμος αυτός είναι συνώνυμος του βολέματος, όλων των ειδών. Οι βολεψάκηδες ευδοκιμούν σε κάθε επαγγελματική και κοινωνική κατηγορία. Γι’ αυτούς ο Βενιαμίν Φραγκλίνος διατύπωσε μία σκληρή αλλά δίκαιη αλήθεια: «Όσοι θυσιάζουν στοιχειώδεις ελευθερίες για λίγη ασφάλεια δεν αξίζουν ούτε ελευθερία ούτε ασφάλεια». Εύχομαι να μη μας αφορά.
Η αγάπη ποτέ δεν φοβαται .. τον φοβο.
Ο φόβος πάντα φοβάται.. την αγαπη.
Sri Cinmoy.
Η ελευθερία ειναι συνώνυμη της αγαπης ..
και της υπεθυνοτητας που απορρέει.
Η ελευθεριότητα ειναι συνώνυμη του φοβου ακριβως λογω έλλειψης περιεχομένου….
Εύγε!
Όποιος αγαπά υπερασπίζεται…
Ελευθερία είναι, από την φύση της, και η κατά την επιθυμία ενός εκάστου κίνηση προς τις τρεις διαστάσεις άνευ περιορισμών, και αυτό αφορά όλα τα όντα.
Βέβαια έως τα σύνορα της ελευθερίας του άλλου.
Όταν δύο χαράκτες των συνόρων ψάχνουν μανιωδώς τα αδύνατα σημεία περιχαράκωσης του άλλου, χωρίς να σέβονται το “ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις” του Κλεοβουλου, τότε έχουμε ελευθεριότητα.
Σε όλες τις φάσεις και εκφάνσεις των δραστηριοτήτων.
Ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος ως τροφοσυλλέκτης.
Όταν σκέφτηκε να οργανωθεί σε ευρύτερες ομάδες πέραν της οικογενειας του για υλική άνοδο και ασφάλεια χρειάστηκε τις κοινωνικοπολιτικές επιστήμες για να τα φέρει βόλτα με περιορισμούς και νόρμες.
Από την αρχαιότητα κιόλας με τον οργανωτικό Αριστοτέλη και πιο πίσω στον κώδικα Χαμουραμπί, και άλλα που υπήρξαν πριν, ενδιάμεσα, και μετά.
Η ρεαλιστική λειτουργία του κόσμου όλου βασίζεται στους φυσικούς νόμους της επικράτησης του ισχυροτερου.
Η ανθρώπινη τέχνη δηλ. μιμείται εν τέλει την φύση.
Την φύση με τα κόκκινα δόντια και νύχια του Τένισον και το homo homini lupus.
Εμφανίστηκαν έως και την Πάρνηθα, προσοχή στους περιπατητές.
Η αναγκαία χρήση παρηγορητικών δράσεων αγάπης, από τους ισχυρότερους προς τους ασθενέστερους, έχει βασικά δύο θεμελιώδεις αιτιακούς πυλώνες.
Ο ένας αφορά την ορμέμφυτη κυρίως τάση αλληλοπροστασίας προς τους ομοειδείς (ακόμη και ανανταπόδοτα κατά το amare est gaudere felicitate alterius του πανεπιστήμονα Λάιμπνιτς), αλλά και στην οικογένεια, στο στενό περιβάλλον συναναστροφών και πάει λέγοντας, εξασθενώντας κατά τον νόμο της παγκόσμιας έλξης.
Ο άλλος έχει σχέση με την πολιτικότερη διάσταση της διαχείρισης μιας κοινωνίας.
Στην δεύτερη περίπτωση οι “εξυπνότεροι”, αυτοί δηλ που προσβλέπουν στην εργασία των άλλων για την βιοτή τους, οργανώνεται για να κυριαρχήσουν στους υπολογιστικά απλούστερους πουλώντας τους φύκια για μεταξωτές κορδέλες, και ετεροθεσμίζοντας φαντασιακά, κατά Καστοριάδη. το πρότυπο της λειτουργικότερης κοινωνίας προς όφελος δήθεν όλων.
Το υπόλοιπον “όλον” όμως, εάν χάσει προοδευτικά τα υλικά του δικαιώματα στην παραγωγική βάση και τα ανταλλάξει αποκλειστικά με τα “ανθρώπινα” εκχωρώντας καρτα μπιανκα στους διαχειριστές, τότε περιέρχεται μακροπρόθεσμα στα δικαιώματα του 1/8000000000, που συνεχώς προς την δόξα τραβά, του ανθρώπινου δυναμικού της γης.
Η πολιτική έτσι γίνεται μια διαχείριση του υποκείμενου πλήθους (και αντι-κειμενου ταυτόχρονα) χρησιμοποιώντας με αφθονία παρηγορητικές μεθόδους θεραπείας των αναγκών του (επιδόματα, καλάθια, πάσα κτλ).
Και αυτό εν ονόματι των ελευθεριών της δημοκρατίας.
Μια δημοκρατίας όμως κατά το 70ετές πείραμα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, που όλα επιτρέπονται αρκεί να μη θίγουν το κόμμα. Ένα είναι το κόμμα.
Ο συγκεντρωτισμός σοβιετικού τύπου, με την ογκώδη πληθυσμιακά γραφειοκρατία της κομματικής κτλ εφαρμογής επανέρχεται στο προσκήνιο ξεφεύγοντας από το κλασσικό ευκλείδιο αξίωμα ότι οι παράλληλοι δεν τέμνονται. Στην σύγχρονη ριμάνειο εκδοχή τέμνονται και παρατέμνονται με αγάπες και λουλούδια ζωή παραμυθένια.
Μιας και αναφέρεται ο Β. Φραγκλίνος ας συμπληρωθεί το παζλ με τούτη δω την ροκιά με τις αμερικέν ρήσεις.
https://www.youtube.com/watch?v=3tEMZ0J-XwY